Nghiên cứu mới nhất cho thấy điện thoại di động không liên quan đến ung thư não

Dưới sự chỉ đạo của Cơ quan Bảo vệ bức xạ và An toàn hạt nhân Úc (Arpansa), một nhóm các nhà khoa học hàng đầu đã tiến hành xem xét hơn 5.000 nghiên cứu, trong đó xác định những nghiên cứu có tính khoa học chặt chẽ nhất và loại trừ những nghiên cứu yếu kém.

Nhằm mục đích tìm ra những bằng chứng đáng tin cậy nhất về mối liên hệ giữa việc sử dụng điện thoại di động và ung thư não, các nhà nghiên cứu đã dựa trên các tiêu chí khoa học nghiêm ngặt như thiết kế nghiên cứu, quy mô mẫu và phương pháp phân tích dữ liệu.

Phó Giáo sư Ken Karipidis, tác giả chính của nghiên cứu, cho biết đây là bài đánh giá tổng hợp sâu rộng nhất từ trước đến nay về mối liên hệ giữa điện thoại di động và ung thư, dựa trên phân tích 63 nghiên cứu quan sát ở người chất lượng nhất được công bố trong giai đoạn 1994-2022.

“Kết quả nghiên cứu của chúng tôi khẳng định rằng không có bằng chứng khoa học nào chứng minh điện thoại di động gây ra ung thư não hoặc các loại ung thư ở vùng đầu và cổ”, Phó Giáo sư Ken Karipidis cho biết thêm.

Được công bố vào ngày 3/9 vừa qua, nghiên cứu này đã mang đến cái nhìn sâu sắc về các loại ung thư ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương, bao gồm não, màng não, tuyến yên, tai và các cấu trúc liên quan như khối u tuyến nước bọt và khối u não.

Kết quả nghiên cứu không tìm thấy mối liên hệ tổng thể nào giữa việc tiếp xúc với bức xạ tần số vô tuyến từ điện thoại di động và tỷ lệ mắc các bệnh ung thư, bất kể thời gian phơi nhiễm hoặc cường độ tín hiệu.

Phó Giáo sư Ken Karipidis khẳng định: “Tôi hoàn toàn tin tưởng vào kết quả nghiên cứu của chúng tôi. Việc tỷ lệ ung thư não vẫn giữ ổn định trong khi việc sử dụng điện thoại di động tăng mạnh là một bằng chứng thuyết phục cho thấy không có mối liên hệ giữa hai yếu tố này”.

Cùng với các thiết bị không dây khác như máy tính xách tay, đài phát thanh và trạm gốc di động, điện thoại di động cũng sử dụng sóng vô tuyến để truyền thông tin. Loại sóng này rất phổ biến trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta.

Phó Giáo sư Ken Karipidis cũng là Phó Chủ tịch Ủy ban quốc tế về bảo vệ bức xạ không ion hóa, đã làm rõ sự khác biệt giữa bức xạ không ion hóa (như từ điện thoại di động) và bức xạ ion hóa (như tia X). Ông nhấn mạnh rằng công chúng cần hiểu rõ hơn về những khác biệt này để tránh những lo ngại không cần thiết.

Phó Giáo sư Karipidis đã nêu rõ những lo ngại phổ biến của người dân về việc sử dụng điện thoại di động gần đầu. Ông giải thích rằng bức xạ đơn giản là năng lượng truyền đi và có nhiều dạng khác nhau, ví dụ như tia cực tím từ mặt trời. Tuy nhiên, ông cũng nhấn mạnh rằng sóng vô tuyến mức thấp, loại sóng mà điện thoại di động phát ra, vốn đã hiện hữu xung quanh chúng ta trong cuộc sống hàng ngày.

Ông Karipidis cho biết mặc dù mức độ tiếp xúc từ điện thoại di động vẫn còn thấp, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mức độ tiếp xúc từ bất kỳ nguồn công nghệ không dây nào khác vì điện thoại được sử dụng gần đầu.

Quan ngại về mối liên hệ giữa điện thoại di động và ung thư bắt nguồn từ những nghiên cứu ban đầu, trong đó các nhà khoa học đã so sánh thói quen sử dụng điện thoại của bệnh nhân ung thư não với một nhóm đối chứng khỏe mạnh để tìm kiếm những điểm khác biệt.

Tuy nhiên, Karipidis chỉ ra rằng các nghiên cứu này thường không chính xác do người bệnh, do tâm lý lo lắng, thường báo cáo việc sử dụng điện thoại di động nhiều hơn so với thực tế, dẫn đến kết quả nghiên cứu bị sai lệch. Điều này cho thấy loại hình nghiên cứu này có một hạn chế lớn.

Các nghiên cứu ban đầu cho thấy có thể có mối liên hệ với ung thư não do sử dụng điện thoại di động ở đầu trong nhiều giờ, khiến WHO phải lên tiếng cảnh báo và phân loại bức xạ tần số vô tuyến từ điện thoại di động là một yếu tố có thể gây ung thư.

Mặc dù công chúng tỏ ra lo ngại về việc Cơ quan Nghiên cứu ung thư quốc tế (IARC) phân loại bức xạ tần số vô tuyến là một yếu tố có thể gây ung thư, nhưng theo Phó Giáo sư Karipidis, cách phân loại này không có ý nghĩa nhiều lắm.

IARC đã xây dựng một hệ thống phân loại chi tiết để đánh giá mức độ rủi ro gây ung thư của các yếu tố khác nhau. Theo đó, các yếu tố có thể được xếp vào các nhóm như “chắc chắn” gây ung thư (ví dụ: thuốc lá), “có khả năng” gây ung thư hoặc “có thể” gây ung thư. Việc phân loại này giúp chúng ta hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa các yếu tố đó và nguy cơ mắc ung thư, từ đó có thể đưa ra các biện pháp phòng ngừa phù hợp.

Khi xếp trường điện từ tần số vô tuyến vào danh mục các tác nhân “có thể” gây ung thư vào năm 2011, WHO đã xếp chúng ngang hàng với hàng trăm tác nhân khác mà bằng chứng về tác hại vẫn chưa chắc chắn, chẳng hạn như lô hội, rau ngâm và làm việc trong tiệm giặt khô.

Quyết định của IARC về việc phân loại bức xạ tần số vô tuyến là tác nhân có thể gây ung thư đã gây ra nhiều tranh cãi trong cộng đồng khoa học. Bác sĩ phẫu thuật thần kinh người Úc Charlie Teo là một trong những người đã lên tiếng phản đối mạnh mẽ, cho rằng cần có thêm bằng chứng để kết luận về mối liên hệ giữa điện thoại di động và ung thư.

Kể từ khi IARC đưa ra phân loại ban đầu, cộng đồng khoa học đã không ngừng nỗ lực để làm rõ mối liên hệ giữa sóng vô tuyến và sức khỏe. Các nghiên cứu theo nhóm được thực hiện một cách có hệ thống, không dựa vào việc người tham gia tự nhớ lại quá trình tiếp xúc trước đây, đã cung cấp nhiều dữ liệu quan trọng. Năm 2019, WHO đã chính thức ủy quyền cho các nghiên cứu này, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc tìm kiếm câu trả lời chính xác và toàn diện.

Một đánh giá toàn diện do WHO ủy quyền đã xem xét kỹ lưỡng mối liên hệ giữa sóng vô tuyến và khả năng sinh sản nam giới. Nghiên cứu này đã kết luận rằng không có bằng chứng khoa học đáng tin cậy nào cho thấy việc sử dụng điện thoại di động gây ra tình trạng giảm số lượng tinh trùng, qua đó làm dịu đi những lo ngại của công chúng về vấn đề này.

Bên cạnh đó, một nghiên cứu khác do WHO ủy quyền đã phát hiện ra rằng, trong những trường hợp rất hiếm hoi khi mức độ tiếp xúc với sóng vô tuyến vượt quá giới hạn an toàn đã được thiết lập, có thể có một số tác động nhất định đến cân nặng khi sinh của phụ nữ. Tuy nhiên, ông Karipidis nhấn mạnh rằng, những trường hợp này chỉ xảy ra trong điều kiện rất đặc biệt và không phải là quy luật chung. Để đưa ra kết luận chính xác hơn, cần có thêm nhiều nghiên cứu sâu hơn.

Giáo sư Tim Driscoll, một chuyên gia hàng đầu về ung thư nghề nghiệp và môi trường tại Đại học Sydney (Úc), đồng thời là Chủ tịch Ủy ban ung thư nghề nghiệp và môi trường của Hội đồng ung thư Úc, đã đánh giá cao phương pháp luận khoa học chặt chẽ của nghiên cứu mới này. Ông khẳng định rằng các nhà nghiên cứu đã thực hiện một công việc độc lập và đáng tin cậy.

Giáo sư Driscoll cho rằng: “Kết quả nghiên cứu này mang đến thông tin an tâm cho người dùng. Mặc dù không có nghiên cứu nào là hoàn hảo, nhưng bằng chứng hiện tại cho thấy việc sử dụng điện thoại di động không gây ra mối lo ngại đáng kể về nguy cơ ung thư”.

Hiện Phó Giáo sư Karipidis và cộng sự đang mở rộng phạm vi nghiên cứu để tìm hiểu sâu hơn về mối liên hệ giữa sóng điện từ phát ra từ điện thoại di động và các loại ung thư ít phổ biến như bệnh bạch cầu,…với mục tiêu làm sáng tỏ những mối liên hệ tiềm ẩn.

Tác giả chính của nghiên cứu Karipidis khẳng định rằng, trước những lo ngại ngày càng gia tăng của công chúng về mối liên hệ giữa ung thư và điện thoại di động, chúng ta cần có những nghiên cứu sâu hơn. Trong bối cảnh công nghệ phát triển thần tốc, việc theo dõi và đánh giá tác động của sóng điện từ đến sức khỏe là một nhiệm vụ cấp bách.