Nhạc sỹ Hồng Đăng và 'câu hát gợi lên những khát khao đại dương'

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
(Baonghean.vn) - Vào lúc 5h57 phút ngày 21/3, tức ngày 19 tháng Hai âm lịch, một ngôi sao trên bầu trời âm nhạc Việt Nam, một người con ưu tú của quê hương Nghệ An đã trút hơi thở cuối cùng. Ông là nhạc sỹ Hồng Đăng - người viết câu hát để gợi lên khát khao đại dương.
Nhạc sĩ Hồng Đăng. Ảnh GĐCC
Nhạc sĩ Hồng Đăng. Ảnh GĐCC

Gia đình trí thức tiêu biểu

Nhạc sỹ Hồng Đăng tên thật là Phan Đăng Hồng, ông sinh năm 1936, trong một gia đình yêu nước và trí thức tiêu biểu ở xã Hoa Thành, huyện yên Thành, tỉnh Nghệ An. Nhạc sỹ Hồng Đăng là con trai nhà cách mạng Phan Đăng Tài - nguyên là Phó Chủ tịch Ủy ban Hành chính lâm thời tỉnh Hà Tĩnh, nguyên Trưởng phòng Tư liệu Báo Nhân Dân. Ông gọi nhà cách mạng tiền bối Phan Đăng Lưu là bác ruột. Các anh, em ruột của nhạc sỹ Hồng Đăng đều là những nhà cách mạng, trí thức, văn hóa nổi tiếng, trong đó, ông có anh con bác là Giáo sư, Tiến sỹ khoa học Phan Đăng Nhật (mất ngày 24/6/2020) - một nhân cách lớn, một trí tuệ uyên bác, nhà nghiên cứu hàng đầu của Việt Nam về văn học và sử thi. 

Nhạc sỹ Hồng Đăng sinh ra và gắn bó tuổi thơ với quê hương Làng Đông, nay thuộc xã Hoa Thành (Yên Thành). Từ nhỏ ông đã mày mò tự học tiếng Pháp. Lên 12 tuổi ông đã có sáng tác đầu tay mang tên: “Đời học sinh”, ca khúc ngay sau khi sáng tác được bạn bè cùng trang lứa rất yêu thích. Năm 1956, Trường Âm nhạc Việt Nam mở khóa đầu tiên, ông là một trong những học viên đầu tiên của ngôi trường âm nhạc danh giá này. Là người con quê lúa xứ Nghệ, yêu âm nhạc từ nhỏ nhưng ông lại thành danh ở Hà Nội, trở thành “công dân ưu tú của Thủ đô” trên lĩnh vực hoạt động văn hóa, âm nhạc.  Nhạc sỹ Hồng Đăng giữ cương vị là Phó Chủ tịch Hội nhạc sỹ Việt Nam kiêm Tổng Biên tập Tạp chí Âm nhạc (Cơ quan của hội). 

Một tài năng âm nhạc, người sống ấm áp, nghĩa tình

Nhạc sỹ Hồng Đăng và người thân. Ảnh GĐCC
Nhạc sỹ Hồng Đăng và người thân. Ảnh: GĐCC

Nhạc sỹ Hồng Đăng là một tài năng âm nhạc, sáng tạo của ông rất phong phú. Ông sở hữu hơn 700 tác phẩm, bao gồm nhiều thể loại như: ca khúc, hợp xướng, ca cảnh, khí nhạc, nhạc phim, nhạc sân khấu... Đặc biệt, ông đã sáng tác nhạc cho hơn 70 bộ phim, trong đó có những ca khúc nhạc phim nổi tiếng như: Hoa sữa (phim Hà Nội mùa chim làm tổ), Lênh đênh (phim Đời hát rong), Biển hát chiều nay, Biển và cô gái tôi chưa quen (phim Những ngôi sao nhỏ), Không gian xanh (phim Vùng trời)...

Với nhiều người, ca khúc Biển hát chiều nay (nhiều phim tài liệu sử dụng làm nhạc nền) của ông in vào tâm trí nhiều thế hệ nhất. Ca khúc mang hơi thở thời đại với những ca từ sâu lắng và giai điệu hào hùng nhưng lại trầm tư chảy vào lòng người như lời ru của mẹ. Những năm thập niên 80 của thế kỷ trước, tôi đã từng chứng kiến cảnh một nhóm thanh niên im lặng đến nín thở để lắng nghe giai điệu của ca khúc này. 

Tôi cũng từng nghe một bác nông dân là thương binh ngân nga giai điệu: Chìm sâu dưới đáy những gì đau thương, biển vẫn hát tình ta, biển kể chuyện quê hương”, rồi ông nói: Từ một nỗi đau cá nhân mà Hồng Đăng khái quát lên cả nỗi đau của dân tộc… Nỗi mất mát, nỗi đau bởi chiến tranh là không thể thoái thác hay trốn tránh.

Có lẽ, do tâm đắc với ca khúc này mà trang Facebook cá nhân của người vợ hiện nay (vợ thứ ba) của ông đã lấy nick name là "Biển hát chiều nay". Cũng xin nói thêm, trong cuộc đời sôi nổi của mình, đã có nhiều bóng hồng đi qua đời ông.

Một ca khúc khác rất nổi tiếng của nhạc sỹ Hồng Đăng là "Hoa sữa”. Ca khúc này được ông viết cho nhạc phim "Hà Nội mùa chim làm tổ". Tác phẩm viết về Thủ đô Hà Nội đã lay động trái tim triệu người dân. "Hoa sữa" đã bước ra khỏi khung hình điện ảnh và trở thành một trong những ca khúc hay nhất về Hà Nội, tuy không có một chữ Hà Nội hay Thủ đô nào trong ca từ.

Còn với bài hát: "Kỷ niệm thành phố tuổi thơ", Hồng Đăng đã làm thổn thức biết bao thế hệ người Việt với ca từ rộn rã, trong sáng: "Trưa nay qua đường phố quen, gặp những tiếng ve đầu tiên, chợt nghe tâm hồn xao xuyến. Điệp khúc tiếng ve triền miên"… 

Năm 2001, nhạc sĩ Hồng Đăng cũng được nhận Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật với các ca khúc: Biển hát chiều nay, Hoa sữa, Quà tháng năm, Kỷ niệm thành phố tuổi thơ và hợp xướng Lửa rực cháy...

**

Một lần, trò chuyện với cụ Phan Đăng Thành, đại tá về hưu, người nhiều năm trông coi Khu Lưu niệm Phan Đăng Lưu tại huyện Yên Thành, ông Thành cho biết: Nhạc sỹ Hồng Đăng là người tình nghĩa, gặp người nghèo khó thì ông sẵn lòng giúp đỡ, có tiền thì biếu tiền, có quà biếu quà. Có khi sẵn cái áo đang mặc, ông cũng cởi ra biếu tặng. Tấm lòng thương người, nhân nghĩa của ông có lẽ ảnh hưởng từ người cha - ông Phan Đăng Tài, một người tài năng đức độ mà đến bây giờ nhiều người cùng công tác ở Báo Nhân Dân với ông vẫn còn nhắc. 

Có một lần, tôi nhắn tin cho ông qua điện thoại, ông gọi lại và chúng tôi trò chuyện khá lâu. Mặc dù, ông chỉ biết tôi là một người làng như hàng trăm người khác, ông vẫn nhiệt tình, cởi mở chia sẻ nhiều tâm sự.  

Nhạc sỹ Hồng Đăng có nhiều bạn bè, nhiều người nổi tiếng trong giới âm nhạc. Nhạc sỹ Trịnh Công Sơn xem Hồng Đăng như người nhà, còn nhạc sỹ Nguyễn Thụy Kha thì coi ông là bậc đàn anh rất đỗi kính trọng. Trong một bài viết về nhạc sỹ Hồng Đăng đăng báo Nhân Dân cuối tuần, nhạc sỹ Nguyễn Thụy Kha viết: Hồng Đăng là nhạc sỹ tài đức tiếp nối xứng đáng truyền thống gia đình, đặc biệt là người bác Phan Đăng Lưu - người có công rất lớn đối với cách mạng dân tộc Việt Nam. 

tin mới

Chiêm ngưỡng màn trình diễn ánh sáng trên không tại Chương trình nghệ thuật 'Truông Bồn - Dấu chân Anh hùng'

Chiêm ngưỡng màn trình diễn ánh sáng trên không tại Chương trình nghệ thuật 'Truông Bồn - Dấu chân Anh hùng'

(Baonghean.vn) - Một điểm nhấn tại Chương trình 'Truông Bồn - Dấu chân Anh hùng' là màn trình diễn nghệ thuật ánh sáng bằng thiết bị bay không người lái, xếp hình các ngôi sao lấp lánh trên bầu trời đêm, tượng trưng cho hàng vạn chiến sỹ anh dũng hy sinh để bảo vệ huyết mạch giao thông.

Đổi thay của bà con Ơ Đu - cộng đồng dân tộc ít người nhất Việt Nam

Đổi thay của bà con Ơ Đu - cộng đồng dân tộc ít người nhất Việt Nam

(Baonghean.vn) - Ngược miền Tây xứ Nghệ, trong tiết trời Thu dịu nhẹ, chúng tôi ghé thăm bản Văng Môn, xã Nga My, huyện Tương Dương - nơi duy nhất của cả nước có đồng bào Ơ Đu sinh sống; được thấy, được nghe về những điều mới mẻ trong nếp nghĩ, cách làm của cộng đồng dân tộc ít người nhất Việt Nam.

Những hình ảnh tuyệt đẹp về công trình giao thông hơn 4.600 tỷ đồng 'mở toang cánh cửa' hướng ra biển ở Nghệ An

Những hình ảnh tuyệt đẹp về công trình giao thông hơn 4.600 tỷ đồng 'mở toang cánh cửa' hướng ra biển ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Tuyến đường ven biển đoạn qua địa bàn tỉnh Nghệ An nằm trong tổng thể quy hoạch đường bộ ven biển đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, có ý nghĩa rất quan trọng, góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông của tỉnh, giảm lưu thông trên Quốc lộ 1A...

Trải lòng của cô giáo cắm bản chốn thâm sơn Nậm Tột

Trải lòng của cô giáo cắm bản chốn thâm sơn Nậm Tột

(Baonghean.vn) - Đối diện với nhiều gian khó, nhưng với lòng yêu nghề, vì sự phát triển của bản làng, các cô giáo cắm bản ở điểm trường Nậm Tột thuộc Trường Mầm non xã Tri Lễ đã vượt qua những cung đường hiểm nguy, gian nan vất vả, lan toả niềm tin và tình yêu tới các em nhỏ ở chốn thâm sơn. 

Người Khơ Mú đan lát để thoát nghèo

Người Khơ Mú đan lát để thoát nghèo

(Baonghean.vn) - Người Khơ Mú được xem là một trong những “ông tổ” của nghề đan lát. Những vật dụng được cộng đồng người Khơ Mú ở bản Đỉnh Sơn 1, xã Hữu Kiệm (Kỳ Sơn) làm ra vốn chỉ để dùng sinh hoạt trong gia đình, nay đã trở thành hàng hóa giúp cả bản thoát nghèo.

Vinh đó trong thơ...

Vinh đó trong thơ...

(Baonghean.vn) - Với 35 áng thơ gọn gàng, đằm thắm, đôn hậu, đọc “Vinh đó trong tôi”, bạn đọc bình thường vẫn có thể ngẫm ra điều này: Thì đấy, viết về Vinh không nhất thiết cứ phải có “giấy khai sinh” ở Vinh.

Bánh gói - thức quà chiều dân dã của người Vinh

Bánh gói - thức quà chiều dân dã của người Vinh

(Baonghean.vn) - Được làm từ những nguyên liệu dân dã, bánh gói là thức quà chiều quen thuộc đối với nhiều người. Hương vị mộc mạc trong từng chiếc bánh, đượm hương vị của đồng quê đã in sâu vào ký ức của nhiều người con thành Vinh.

Hàng bánh mướt

Hàng bánh mướt 6 đời trên phố

(Baonghean.vn) - Bánh mướt là món ăn gắn bó lâu đời với người dân xứ Nghệ, là nét ẩm thực dân dã như tính cách cần cù, giản dị của con người nơi đây. Ai đi qua thành Vinh, thưởng thức đĩa bánh mướt nóng hổi sẽ không thể quên được hương vị đặc trưng nhưng rất đỗi thân thuộc của món ăn này.

Cửa Lò trong mắt một ‘ông Tây’

Cửa Lò trong mắt một 'cư dân ngoại quốc'

(Baonghean.vn) - Hơn 3 năm sinh sống và làm việc tại Cửa Lò, ông Kent Wallace xem thị xã biển này như quê hương thứ 2 của mình. Hãy cùng Báo Nghệ An theo chân "cư dân ngoại quốc" đặc biệt này khám phá những điều đáng yêu, thú vị của phố biển quê hương. 

Ông Lang Vi Tịnh kể chuyện xưa của dòng họ cho cháu gái của mình. Ảnh Thành Chung

Chuyện về một dòng họ nổi tiếng ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Ở  miền núi tỉnh Nghệ An, dòng họ Lang Vi được xem là "danh gia vọng tộc" với 3 đời liền có thành viên giữ chức Tri phủ phủ Tương Dương. Sau Cách mạng Tháng Tám đến nay, dòng họ Lang Vi cũng đã và đang có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng quê hương, đất nước.

Trên quê hương vị trung thần Nguyễn Xí

Trên quê hương vị trung thần Nguyễn Xí

(Baonghean.vn) - Tinh thần đoàn kết, hết lòng xây dựng quê hương là một trong những điều đáng tự hào của những người dân xã Khánh Hợp, huyện Nghi Lộc - quê hương của Thái sư Cương Quốc Công Nguyễn Xí. Trải qua bao thế hệ, tinh thần đó đến nay vẫn được gìn giữ, tiếp nối và phát huy.

Khí thế mới trên quê hương Diễn Châu

Khí thế mới trên quê hương Diễn Châu

(Baonghean.vn) -Tháng 8, chúng tôi tìm về những vùng đất, di tích mang dấu ấn lịch sử cách mạng trên địa bàn huyện Diễn Châu; chứng kiến khí thế chào mừng Lễ Quốc khánh 2/9/2023, hiểu thêm về mảnh đất giàu truyền thống yêu nước đang từng ngày thay da đổi thịt này...

Tết Độc lập về thăm Quê Bác

Tết Độc lập về thăm Quê Bác

(Baonghean.vn) - 78 năm sau ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Khu Di tích Kim Liên đã trở thành một điểm đến không thể thiếu trên bản đồ du lịch Nghệ An, đặc biệt trong ngày lễ Quốc khánh 2/9.

Thức quà quê 'ăn chơi' thành đặc sản ở Đô Lương

Thức quà quê 'ăn chơi' thành đặc sản ở Đô Lương

(Baonghean.vn) - Bánh gai Đông Sơn có từ lâu đời, trở thành đặc sản của người dân Đô Lương, thường được dùng vào các dịp ăn hỏi, lễ, Tết và làm quà biếu. Bắt đầu từ những năm 1980 của thế kỷ trước thì bánh gai Đông Sơn trở thành hàng hoá, được tiêu thụ rộng rãi trong và ngoài tỉnh… 

Bản làng ngân vang điệu xuối, lăm

Bản làng ngân vang điệu xuối, lăm

(Baonghean.vn) - Mảnh đất Quỳ Châu được coi là một trong những cái nôi của văn hóa dân tộc Thái ở Nghệ An. Nơi đây có nhiều loại hình di sản văn hóa giàu bản sắc. Những năm gần đây việc bảo tồn các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể trên vùng đất Tây Bắc Nghệ An được quan tâm chú trọng.

Chị em bản Na mặn mà giữ nghề dệt thổ cẩm

Chị em bản Na mặn mà giữ nghề dệt thổ cẩm

(Baonghean.vn) - Nhiều sản phẩm thổ cẩm tinh xảo với sắc màu hấp dẫn, hoa văn đa dạng được chị em phụ nữ bản Na, xã Hữu Lập, huyện Kỳ Sơn dệt nên bằng đam mê làm "sống lại" nghề truyền thống của đồng bào Thái ở vùng biên Nghệ An. 

Tổ đổi công - mô hình giải bài toán thiếu lao động ở các xã miền núi Nghệ An

Tổ đổi công - mô hình giải bài toán thiếu lao động ở các xã miền núi Nghệ An

(Baonghean.vn) - Để tiết kiệm chi phí thuê nhân công, giải quyết bài toán thiếu lao động làm nông, các tổ đổi công được thành lập. Nhà này hỗ trợ nhà kia, xoay vòng vậy cho đến hết mùa, vừa tạo nét đẹp văn hóa trong lao động, vừa thắt chặt tình đoàn kết, tạo động lực thúc đẩy sản xuất…

Tự do trong tình yêu và hôn nhân ở người Mông

Tự do trong tình yêu và hôn nhân ở người Mông

(Baonghean.vn) - L.T.S: Liệu có phải lúc nào hôn nhân và tình yêu cũng phải song hành? Liệu có phải hôn nhân là nấm mồ chôn vùi tình yêu? Thực tế cho thấy ở người Mông, đôi khi có một sự tồn tại độc lập giữa khái niệm hôn nhân và tình yêu...

Cây quế Quỳ ở Quế Phong. Ảnh: Nhật Lân

Cây quế Quỳ cần được quan tâm bảo hộ chỉ dẫn địa lý

(Baonghean.vn) - “Nhất quế Quỳ, nhì quế Thanh”, từ ngàn năm trước, cùng với ngà voi, sừng tê giác, ngọc trai, trầm hương,... quế Quỳ là một sản vật được cung tiến, xuất khẩu sang Trung Quốc và nhiều nước. Vấn đề bảo hộ chỉ dẫn địa lý đối với đặc sản này cần được quan tâm.

Tiếp mạch nguồn truyền thống, bứt phá vươn lên

Tiếp mạch nguồn truyền thống, bứt phá vươn lên

(Baonghean.vn) - Với truyền thống Lộc Đa, Đức Thịnh – nơi thành lập chi bộ Đảng đầu tiên của phủ Hưng Nguyên, là nơi khởi đầu cho cuộc biểu tình Xô viết 1930-1931, mảnh đất mà mỗi địa danh đều thắm đỏ niềm tự hào cách mạng: Đền Trìa, nhà thờ họ Hoàng, nhà thờ họ Uông… 

Vui chuyện mới ở Thạch Ngàn...

Vui chuyện mới ở Thạch Ngàn...

(Baonghean.vn) - Xã Thạch Ngàn là nơi đón 80 hộ đồng bào Đan Lai về sinh sống tại các bản Thạch Sơn, Bá Hạ, đời sống hết sức khó khăn. Vài năm nay huyện Con Cuông đang đẩy mạnh Chương trình Ngân hàng bò giúp đỡ hộ nghèo, ở xã Thạch Ngàn có 10 hộ tham gia...

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.