Nhịp cầu của niềm tin và động lực mới
50 năm về trước, theo Hiệp định của Chính phủ Việt Nam và Cộng hòa Dân chủ Đức, hàng trăm chuyên gia của Đức đã đến Nghệ An, giúp tái thiết lại thành phố Vinh từ đổ nát do bom đạn Mỹ. Hôm nay, những nhà quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp của nước Đức lại đến với Nghệ An, hợp tác nâng cao chất lượng đào tạo nghề, tạo việc làm cho lao động trẻ
Nguyễn Mai Linh • 28/03/2025
50 năm về trước, theo Hiệp định của Chính phủ Việt Nam và Cộng hòa Dân chủ Đức, hàng trăm chuyên gia của Đức đã đến Nghệ An, giúp tái thiết lại thành phố Vinh từ đổ nát do bom đạn Mỹ. Hôm nay, những nhà quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp của nước Đức lại đến với Nghệ An, hợp tác nâng cao chất lượng đào tạo nghề, tạo việc làm cho lao động trẻ, góp phần cung cấp nguồn nhân lực cho một số bang và doanh nghiệp của nước Đức. Nhịp cầu lại được tiếp nối giữa quá khứ thân thương và tương lai tươi sáng, bằng cả niềm tin và động lực mới.
Sau chuyến làm việc của đồng chí Thái Thanh Quý - lúc bấy giờ là Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An và đoàn công tác tỉnh Nghệ An tại CHLB Đức tháng 6/2024, thông qua việc kết nối giữa hai bên, chiều 26/3/2025, tại thành phố Vinh, Phòng quan hệ Quốc tế Thủ công nghiệp tiểu bang Thüringen do bà Friedrich đại diện và Trường Đào tạo BTZ Rohr-Kloster do ông Manfred Tietze đại diện cùng lãnh đạo một số doanh nghiệp tại Erfurt, CHLB Đức đã tới làm việc với Trường Cao đẳng Kinh tế công nghiệp (CĐKTCN) Việt Nam - Hàn Quốc.
Hoạt động này là kết quả chuyến thăm và làm việc của lãnh đạo tỉnh Nghệ An tại CHLB Đức vào tháng 6/2024. Và gần 1 năm sau, tại Nghệ An, hai bên đã thảo luận và ký kết Bản ghi nhớ về các nội dung hợp tác trong đào tạo giáo viên, học viên, nâng cao chất lượng đào tạo nghề; các giải pháp tạo điều kiện cho sinh viên của Trường CĐKTCN Việt Nam - Hàn Quốc tiếp cận thị trường lao động tại bang Thüringen Đức.
Hơn 50 năm trước, vào ngày 22/10/1973, Chính phủ CHDC Đức đã ký kết với Chính phủ Việt Nam Hiệp định về việc xây dựng thành phố Vinh, khi cuộc chiến đấu chống đế quốc Mỹ của nhân dân Việt Nam chưa kết thúc. Theo Hiệp định này, từ 1974 -1980 đã có 213 cán bộ, chuyên gia Đức tới Nghệ An, giúp quy hoạch tổng thể thành phố Vinh, tổ chức đào tạo cán bộ, công nhân kỹ thuật; giúp thiết kế, xây dựng lại thành phố Vinh và một số vùng phụ cận. Đã có 29 công trình được xây dựng trong giai đoạn này, từ nhà máy xi măng, nhà máy gạch, nhà máy cơ khí xây dựng, các cơ sở đào tạo nghề, Trung tâm thương mại, nhất là 21 dãy nhà tầng ở phố Quang Trung với hơn 1.500 căn hộ hiện đại nhất miền Bắc Việt Nam lúc bấy giờ.
Khó có thể kể hết những vất vả, hy sinh của các chuyên gia Đức. Khó có thể thống kê được bao nhiêu máy móc, thiết bị, tiền của mà nhân dân và nhà nước Đức đã dành cho Nghệ An để tái thiết lại thành phố Vinh từ đổ nát vì bom đạn Mỹ. Song điều mãi còn lại trong người dân thành phố Vinh và tỉnh Nghệ An, đó là lòng biết ơn những người bạn Đức, biết ơn đất nước và nhân dân Đức. Diện mạo đô thị Vinh có được vẻ đẹp, phát triển hiện đại, khang trang như ngày nay là từ nền tảng quy hoạch, kiến trúc qua sự giúp đỡ của đội ngũ chuyên gia Đức từ thời đó.
Trên địa bàn Nghệ An hiện có 49 cơ sở đào tạo nghề nghiệp, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 70,1%. Tuy nhiên, hạn chế hiện nay là chất lượng đào tạo trong nhiều cơ sở chưa đáp ứng nhu cầu của thị trường lao động. Nguyên nhân chủ yếu do cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ đào tạo phần lớn lạc hậu, đội ngũ giảng viên chưa đáp ứng với yêu cầu ngày càng cao của thị trường lao động.
Năm 2024, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Nghệ An đạt 9,01%, đứng thứ 13 cả nước. Thu hút đầu tư nước ngoài đạt 1,7 triệu USD. Lũy kế đến nay, trên địa bàn tỉnh có 147 dự án FDI còn hiệu lực, với tống số vốn đăng ký 5,1 tỷ USD. Cạnh đó, tỉnh cũng đang đứng trước những khó khăn, nhất là về chất lượng nguồn lao động. Một đại diện Khu công nghiệp VSIP cho biết, hiện Khu công nghiệp VSIP 1 hiện còn thiếu hơn 20 ngàn lao động, nhưng rất khó tuyển đủ. Khi Khu công nghiệp VSIP 2 đi vào hoạt động sẽ cần tới 100 đến 150 ngàn lao động có tay nghề. Đó cũng là tình trạng chung đối với Khu công nghiệp WHA, Khu công nghiệp Hoàng Mai và các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Qua báo cáo gần đây của ngành Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh, từ năm 2020 - 2024, mỗi năm có hơn 23.000 lao động Nghệ An đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng; Hàng năm số tiền gửi về nước ước đạt 350 triệu USD. Bên cạnh những mặt tích cực, thị trường lao động Nghệ An đang có những tồn tại, khó khăn, như: số lao động có tay nghề cao chiếm tỷ lệ còn thấp. Chất lượng, năng suất lao động còn thấp thua so với nhiều nước trong khu vực. Tình trạng lao động chưa hết hạn hợp đồng bỏ trốn ra ngoài làm việc, cư trú bất hợp pháp tại nước sở tại còn ở mức cao…, gây ảnh hưởng xấu với thị trường lao động ngoài nước nói chung. Đây là một trong những tồn tại, là điểm nghẽn cho sự phát triển của Nghệ An trong kỷ nguyên mới.
Cuộc làm việc và ký kết hợp tác giữa Phòng Thương mại Nghề nghiệp Nam tiểu bang Thüringen, Trường Đào tạo BTZ Rohr - Kloste với Trường CĐKTCN Việt Nam - Hàn Quốc đã đề cập các nội dung cụ thể: Bồi dưỡng, cập nhật kiến thức, nghiệp vụ cho giáo viên, đổi mới và phát triển nội dung, lĩnh vực đào tạo của Trường CĐKTCN Việt Nam - Hàn Quốc theo nhu cầu của thị trường lao động Đức và quốc tế. Cùng với việc nâng cao chất lượng lao động ngay từ giai đoạn đầu ở trong nước, hai bên sẽ thúc đẩy việc trao đổi sinh viên và chuyên gia. Một số lượng học sinh của Trường CĐKTCN Việt Nam - Hàn Quốc sẽ được đưa sang Đức tiếp tục đào tạo giai đoạn 2; với phương thức vừa học vừa làm, để vừa nâng cao trình độ thực hành, vừa có thêm thu nhập đủ trang trải trong thời gian học tập. Kết thúc quá trình đào tạo, số học viên này sẽ được tiếp nhận về các cơ sở sản xuất, kinh doanh tại bang Thüringen.
Qua chuyến công tác gần đây, lãnh đạo tỉnh Nghệ An đã trực tiếp làm việc với một số hiệp hội, doanh nghiệp Đức và Đại sứ quán Việt Nam tại Berlin và được cho biết: Hiện CHLB Đức đang thiếu mỗi năm hơn 600 ngàn lao động, nhất là các lĩnh vực công nghệ lõi, kỹ thuật, xây dựng, điều dưỡng… Làm việc với lãnh đạo tỉnh và Trường CĐKTCN Việt Nam - Hàn Quốc, bà Friedrich, Trưởng phòng quan hệ Quốc tế Thủ công nghiệp tiểu bang Thüringen, đại diện cho 6.300 doanh nghiệp tại Thüringen bày tỏ: Hiện các Doanh nghiệp công nghệ mũi nhọn của Đức rất quan tâm tới nguồn lao động của Việt Nam. Với nguồn nhân lực và hệ thống dạy học của một số cơ sở đào tạo ở Nghệ An như Trường CĐKTKT Việt Nam - Hàn Quốc, kết hợp với năng lực đào tạo nghề của Đức, việc hợp tác giữa hai bên sẽ cho ra nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng nhu cầu thị trường lao động trong và ngoài nước, nhất là trong các ngành cơ điện tử, công nghệ ô tô… tại Đức.
Ông Võ Trọng Thọ - Giám đốc Kaiser & Vo GROUP tại Erfurt, với vai trò tham gia kết nối cho chương trình hợp tác này cam kết: Công ty của ông và các đối tác tại Erfurt hoàn toàn đủ năng lực, kinh nghiệm để hỗ trợ các thủ tục pháp lý về phía Đức cho chương trình hợp tác này.
Chợt nghĩ đến cuốn sách “Nhà tầng hồi nớ” vừa được nhà nghiên cứu Phạm Xuân Cần cùng nhiều tác giả, trong đó có cả những chuyên gia người Đức từng làm việc tại thành phố Vinh những năm 1975-1980 tập hợp xuất bản. Cuốn sách là những hoài niệm về quá khứ thân thương; là niềm trân trọng, biết ơn công lao, tình cảm mà những người bạn Đức đã dành cho Vinh, cho Nghệ An trong những năm đất nước, quê hương vừa đi qua chiến tranh với bao khó khăn chồng chất.
Và hôm nay, những nhà quản lý, doanh nghiệp, chuyên gia trong lĩnh vực giáo dục nghề nghiệp của nước Đức lại đến với Nghệ An, cùng hợp tác, thống nhất các giải pháp thực hiện mục tiêu nâng cao chất lượng đào tạo nghề, tạo việc làm, thu nhập tốt hơn cho lao động Nghệ An; đáp ứng nhu cầu thị trường lao động trong nước và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh của Đức.
Hy vọng chúng ta và những người bạn Đức lại cùng nhau viết tiếp câu chuyện của thời nay, bằng các giá trị cốt lõi của trí tuệ, nỗ lực trách nhiệm, lòng tin cậy và tình cảm được xây đắp từ quá khứ; vì sự phát triển của tỉnh Nghệ An và tiểu bang Thüringen, vì mối quan hệ hữu nghị, hợp tác giữa hai nước Việt Nam - Đức.
Và có lẽ, đó cũng là biểu hiện đẹp nhất của sự biết trân quý với quá khứ; là cách tốt nhất để chúng ta nối tiếp nhịp cầu của niềm tin và động lực mới trong kỷ nguyên vươn mình của quê hương, đất nước.
