'Những người làm báo quê Bác phải là những người tiên phong trên lĩnh vực truyền thông'

(Baonghean.vn) - Diễn văn kỷ niệm 92 năm Ngày Báo chí Cách mạng do Chủ tịch Hội Nhà báo Nghệ An Trần Duy Ngoãn trình bày đã khẳng định vai trò to lớn của báo chí Cách mạng.

Chủ tịch Hội Nhà báo Nghệ An Trần Duy Ngoãn đọc diễn văn kỷ niệm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam. Ảnh: Hoài Thu

Cách đây 92 năm, ngày 21/6/1925 tờ báo Thanh Niên do Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập ra số đầu tiên, đánh dấu sự ra đời của báo chí cách mạng Việt Nam. Trải qua 92 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành, với chức năng nhiệm vụ của mình báo chí luôn đồng hành cùng những chặng đường đấu tranh kiên cường, bất khuất vẻ vang của Đảng ta, nhân dân ta, vì độc lập dân tộc, vì chủ nghĩa xã hội. Báo chí đã trở thành một lực lượng quan trọng trên mặt trận tư tưởng; nhiều tác phẩm báo chí đã thực sự là “lời hịch cách mạng”, “tiếng gọi non sông” thúc giục đồng bào chiến sĩ cả nước cùng ra trận. Từ trong máu lửa chiến tranh, hàng trăm nhà báo, chiến sĩ đã anh dũng hy sinh, góp phần tô thắm thêm trang sử vẻ vang của báo chí cách mạng, của dân tộc.

Hơn 30 năm đổi mới, báo chí không ngừng phát triển, hiện cả nước có 861 cơ quan báo chí (trong đó 199 báo in, 662 tạp chí, 150 báo điện tử, 67 đài PT-TH) 17.000 nhà báo; 19.500 hội viên nhà báo. Báo chí luôn phát huy mạnh mẽ chức năng thông tin, giáo dục, tổ chức và phản biện xã hội. Luôn vì lợi ích của nhân dân và đất nước. Phản ánh kịp thời diễn biến mọi mặt của đời sống xã hội, cố vũ các điển hình nhân tố mới và những thành tựu của công cuộc đổi mới.

.....Trải qua các thời kỳ cách mạng, báo chí Nghệ An được ra đời sớm và không ngừng phát triển, trưởng thành và được xem là cái nôi của báo chí cách mạng. Tỉnh ủy, UBND tỉnh Nghệ An và các tầng lớp nhân dân tỉnh nhà luôn quan tâm, tạo điều kiện cho báo chí phát triển, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, làm tốt công tác tuyên truyền các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Các cơ quan Báo chí Nghệ An và đội ngũ những người làm báo trên quê hương Bác Hồ ngày càng phát triển theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, lại có mạng lưới cộng tác viên hùng hậu đủ sức đảm bảo hoạt động báo chí ở địa phương. Với 7 cơ quan báo chí, gần 200 nhà báo được cấp thẻ giai đoạn 2016-2020 và 274 Hội viên nhà báo được cấp đổi thẻ giai đoạn 2017-2021. 

...Là “Tổ chức chính trị, xã hội, nghề nghiệp” của những người làm báo Việt Nam, thời gian qua, Hội Nhà báo Nghệ An đã có nhiều hoạt động thiết thực trong việc bồi dưỡng trình độ chuyên môn, nghiệp vụ; nâng cao bản lĩnh chính trị, đạo đức nghề nghiệp và bảo vệ quyền hành nghề đúng pháp luật cho các nhà báo hội viên. Tích cực tham gia Giải báo chí quốc gia, Giải báo chí Nghệ An, đề án sáng tạo tác phẩm báo chí chất lượng cao; Hội báo xuân hàng năm đã tạo điều kiện tốt để những người làm báo Nghệ An rèn luyện kỹ năng trong hoạt động báo chí. Đã có nhiều nhà báo vươn lên, ngày càng khẳng định mình thông qua các tác phẩm báo chí xuất sắc được đồng nghiệp tôn vinh, bạn đọc, khán thính giả yêu mến.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả, chúng ta còn bộc lộ một số hạn chế, khuyết điểm như: Còn có những biểu hiện thiếu nhạy bén chính trị, chưa làm tốt chức năng định hướng dư luận, chưa thực hiện tốt tôn chỉ mục đích; còn để lọt thông tin không trung thực, thiếu chính xác, giật gân, câu khách, lộ bí mật; Chưa làm tốt công tác phát hiện, tuyên truyền các điển hình tiên tiến, người tốt, việc tốt, cổ vũ phong trào thi đua yêu nước trên các lĩnh vực. Một số cơ quan báo chí chậm đổi mới nội dung và hình thức; tuyên truyền thiếu hấp dẫn, chưa làm chủ được thông tin, chưa có những tác phẩm báo chí tổng kết thực tiễn ngang tầm với một tỉnh lớn. Vẫn còn có cán bộ, hội viên nhà báo, phóng viên chưa thực hiện tốt Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam. Việc phối hợp xử lý những sai phạm trong hoạt động báo chí chưa nghiêm. Điều kiện hoạt động của tổ chức Hội Nhà báo chưa ngang tầm với yêu cầu mới. Kinh tế báo chí (nhất là báo ngành, tạp chí) còn hạn hẹp, đời sống của Hội viên nhà báo ở các đơn vị này cũng còn nhiều khó khăn.

Về giải Báo chí Nghệ An năm 2016, Hội đồng chấm giải báo chí của tỉnh đã nhận được hơn 100 tác phẩm báo chí từ các chi hội nhà báo tuyển chọn gửi lên, với đầy đủ các loại hình báo chí: Báo in, báo hình, báo nói, báo điện tử, ảnh báo chí. Nội dung tác phẩm đã bám sát sự kiện chính trị của đất nước, của tỉnh trong năm 2016. Có định hướng tư tưởng, chính trị đúng đắn; có tính phát hiện vấn đề mới, phản ánh kịp thời, chân thật, khách quan, sinh động, đa dạng các hoạt động kinh tế, văn hóa - xã hội, an ninh, quốc phòng, chủ quyền biển đảo, đối ngoại, thu hút đầu tư có tác động tích cực hiệu quả đến đời sống xã hội của nhân dân trong tỉnh. Tuyên truyền các điển hình, nhân tố mới, gương người tốt, việc tốt trong hoạt động kinh tế, văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục, phòng chống các tệ nạn xã hội, xóa đói giảm nghèo ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; xây dựng nông thôn mới.

Các vấn đề trong xây dựng Đảng, học tập làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, các Nghị quyết của Đảng cũng được phản ánh trên tất cả các loại hình báo chí. Các tác phẩm phòng chống khắc phục hậu quả thiên tai, biến đổi khí hậu; phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường; bảo vệ rừng, về nông nghiệp, nông thôn, nông dân...

Căn cứ vào thể lệ giải, trước yêu cầu không ngừng đối mới, nâng cao chất lượng nội dung, hình thức thể hiện, các tác phấm phải có tính phát hiện vấn đề, sự sáng tạo trong phương pháp thế hiện, sức lan tỏa, tầm ảnh hưởng xã hội của tác phẩm. Với trách nhiệm của mình, tại vòng sơ khảo Hội đồng đã lựa chọn 40/85 tác phẩm (Báo in, Báo điện tử, Báo hình, Báo nói và ảnh báo chí) vào vòng chung khảo.

Về tác phẩm tham gia giải năm nay ở thể loại phóng sự và phóng sự điều tra chiếm tỷ lệ cao (48/85 bằng 56,4 %); thể loại bài phản ánh (24/85 bằng 28,25%). Phương pháp nghiệp vụ thể hiện trong tác phẩm báo chí Phát thanh và Truyền hình giữa phóng viên đài TTTH huyện và phóng viên đài tỉnh được rút ngắn khoảng cách. Điểm nổi trội là khuôn hình đẹp, góc độ, ánh sáng, độ nét khá chuẩn, âm thanh, tiếng động hiện trường, lồng nhạc, lời phỏng vấn rõ ràng... Việc sử dụng máy quay Flycam hợp lý, không bị lạm dụng, nhất là trong sản xuất tác phẩm phim tài liệu. Số lượng tác phẩm của phóng viên thường trú và các văn phòng đại diện báo Trung ương, ngành tại Nghệ An, CTV tham gia nhiều hơn các mùa giải trước.

Điểm hạn chế ở các loại hình báo chí là đề tài người tốt, việc tốt, điển hình, nhân tố mới chưa nhiều, chưa hấp dẫn. Cách rút tít ở các tác phẩm báo in, báo điện tử, báo hình có lúc, có nơi còn chưa phù hợp, thậm chí câu khách, chưa sát với chủ đề và nội dung của tác phẩm. Các tác phẩm báo in, báo điện tử dài kỳ khá nhiều, nội dung dàn trải, trùng lặp hoặc xé nhỏ vấn đề, thậm chí có tác phẩm điều tra nhưng phần kết vẫn còn bỏ ngỏ. Tác phẩm ảnh báo chí gửi tham gia quá ít (7%) nhất là ảnh đơn. Căn cứ kết quả vòng sơ khảo, chung khảo Hội đồng Giải đã trình Chủ tịch UBND tỉnh 25 tác phẩm xuất sắc nhất gồm: 11 giải Khuyến khích, 08 giải C, 04 giải B, 02 giải A để trao giải hôm nay.

Trước sự phát triển và xu thế toàn cầu hóa của truyền thông, thông tin, những khó khăn thách thức còn rất lớn trên nhiều mặt đối với những người làm báo chúng ta. Bên cạnh đó các thế lực thù địch phản cách mạng đang tìm mọi cách để chống phá, xuyên tạc, chia rẽ nội bộ Đảng, nội bộ nhân dân ta, phá hoại công cuộc đổi mới và hội nhập của đất nước, quê hương. Phát huy truyền thống của báo chí cách mạng Việt Nam, những người làm báo trên quê hương Bác Hồ cần cần khắc phục ngay những khuyết điểm, tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa các nhiệm vụ trọng tâm sau đây:

1. Không ngừng nâng cao bản lĩnh chính trị, giỏi về trình độ chuyên môn, trong sáng về đạo đức nghề nghiệp của người làm báo, đoàn kết, cộng sự, xây dựng cơ quan báo chí, tổ chức Hội nhà báo vững mạnh toàn diện. Tuyên truyền, xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đập tan mọi âm mưu chống phá của các thế lực phản cách mạng, góp phần bảo vệ Đảng, chính quyền và hệ thống chính trị, tạo sự đồng thuận xã hội, kết hợp tốt giữa thông tin đối nội, đối ngoại trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Nghệ An và đất nước.

2. Tiếp tục chủ động bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước, của tỉnh, nâng cao tính chiến đấu trong tuyên truyền phòng chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, đề cao tính phản biện của báo chí. Thông tin chính xác, kịp thời, đầy đủ, có kiểm chứng, có tác dụng tuyên truyền, giáo dục, đem lại nhận thức mới, có giá trị cho người dân trong tiếp nhận thông tin.

3. Phát hiện, tuyên truyền, phổ biến những cái mới, điển hình trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Động viên cổ vũ phong trào thi đua yêu nước của các tầng lớp nhân dân trong tỉnh. Nhân rộng điển hình “Học tập, làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”. Tích cực hưởng ứng Giải báo chí “Búa liềm vàng” toàn quốc...

4. Nêu cao trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân của người làm báo, không ngừng đổi mới, cải tiến nội dung và hình thức, sáng tạo nhiều tác phẩm báo chí có chất lượng cao, tăng sức hấp dẫn, thu hút người đọc, người nghe, xem, tích cực tham gia các hoạt động xã hội, để báo chí Nghệ An thật sự là sản phẩm thông tin, văn hóa không thể thiếu đối với mọi người dân trong tỉnh, góp phần quảng bá hình ảnh Nghệ An đến bạn bè trong nước và quốc tế.

...Phát huy truyền thống vẻ vang của báo chí cách mạng Việt Nam do các thế hệ những người làm báo bồi đắp suốt 92 năm qua, những người làm báo trên quê hương Bác Hồ hứa tiếp tục phấn đấu, tiên phong trên lĩnh vực truyền thông, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng, nhà nước và lòng mong đợi của công chúng báo chí./.

* Đầu đề do Báo Nghệ An đặt

P.V