Phí ra vào bến xe, nhà ga ở Nghệ An: Mỗi nơi một kiểu?

“Loạn giá” tại các bến xe, nhà ga: Mỗi nơi một mức

Nhiều phản ánh của người dân gần đây cho thấy mức phí ra vào cổng tại các bến xe, ga tàu trên địa bàn TP. Vinh (cũ) có sự khác biệt đáng kể. Có người chỉ vào vài phút để đón trả khách đã phải trả 10.000–15.000 đồng; thậm chí có trường hợp bị thu tới 25.000 đồng khi vào lấy hàng rồi quay ra. Những con số này lập tức tạo nên làn sóng tranh luận về tính hợp lý và minh bạch của hoạt động thu phí.

Để kiểm chứng, phóng viên trực tiếp đến Bến xe Chợ Vinh– thuộc Công ty Cổ phần Bến xe Nghệ An. Buổi sáng, lượng xe ra vào đông, chủ yếu để gửi hoặc nhận hàng. Tại đây, nhân viên thu tiền ngay ở cổng nhưng không phát vé thường xuyên, chỉ đưa vé khi khách yêu cầu. Trong một lần lái xe 5 chỗ vào bến rồi ra, phóng viên bị thu 12.000 đồng; vé chỉ được phát khi đề nghị. Điều này khiến nhiều người nghi ngại về tính minh bạch.

Phản ánh của người dân cho thấy mức thu còn có thể cao hơn. Anh Nhật, trú phường Trường Vinh, kể rằng anh vào nhận bì bưởi người nhà gửi đến, chỉ dừng xe vài phút để bốc hàng nhưng bị thu 25.000 đồng. Khi thắc mắc, anh nhận được tờ vé ghi “phí dịch vụ bến bãi”. Anh cho biết: “Tôi chỉ vào lấy hàng chứ không sử dụng bất kỳ dịch vụ nào, vậy mà vẫn bị thu mức phí như vậy. Trong khi gửi hàng thì đã mất cước vận chuyển, nhà xe đã đóng phí bến bãi. Vì sao khách nhận hàng lại phải trả thêm phí cao như vậy?”.

Tại Bến xe Bắc Vinh, cũng do Công ty Cổ phần Bến xe Nghệ An quản lý, mức thu đối với ô tô 5 chỗ là 12.000 đồng/lượt. Nhân viên chỉ phát vé khi khách yêu cầu. Điểm khác biệt là tài xế được phát thẻ khi vào và trả lại thẻ khi ra, nhưng vé của cả hai bến đều có phần ngày – tháng – năm để trống, gây khó khăn trong việc kiểm tra, đối chiếu.

Không chỉ bến xe, Ga Vinh cũng đang áp dụng mức thu 10.000 đồng ban ngày và 15.000 đồng ban đêm cho mỗi lượt xe vào đón trả khách. Dù chỉ dừng vài phút, tài xế vẫn phải trả phí tương đương gửi xe theo lượt. Nhiều tài xế xe công nghệ cho biết mức thu này chưa phù hợp với thời gian dừng đỗ quá ngắn.

Trước thời điểm tạm dừng hoạt động để sửa chữa, Cảng hàng không Vinh áp dụng cơ chế thu theo thời gian: 4.000 đồng cho 10 phút đầu tiên, vượt quá mới tính thêm 4.000 đồng... Cách làm này được người dân đánh giá hợp lý hơn vì khuyến khích xe ra vào nhanh, hạn chế ùn ứ mà vẫn đảm bảo thu đúng, thu đủ.

Sự chênh lệch giữa các điểm thu phí đặt ra câu hỏi: Nếu đều là dịch vụ ra vào đón trả khách trong thời gian ngắn, vì sao mỗi đơn vị lại tự quyết mức thu theo cách riêng?

Khoảng trống pháp lý và yêu cầu lập lại trật tự thu phí

Qua tìm hiểu chúng tôi được biết, trước đây, việc thu phí dịch vụ trông giữ xe trên địa bàn Nghệ An được áp dụng theo Quyết định số 80/2016/QĐ-UBND ngày 20/12/2016 của UBND tỉnh. Giá dịch vụ trông giữ xe được quy định cụ thể theo từng loại phương tiện và các tổ chức, đơn vị, cá nhân có liên quan đến việc quản lý, kinh doanh dịch vụ trông giữ xe về cơ bản đều áp dụng theo Quyết định số 80. Tuy nhiên, văn bản này không đề cập đến trường hợp xe chỉ ra vào bến trong thời gian ngắn, tạo khoảng trống pháp lý khiến mỗi nơi áp dụng một kiểu.

Ngày 12/11/2024, UBND tỉnh ban hành Quyết định 57/2024/QĐ-UBND về quản lý nhà nước về giá. Theo quy định này, dịch vụ trông giữ xe đầu tư bằng ngân sách sẽ do Sở Tài chính thẩm định; mức giá tối đa đối với dịch vụ ra vào bến xe sẽ do Sở Giao thông vận tải (hiện là Sở Xây dựng) thẩm định.

Song thực tế trên địa bàn Nghệ An hiện không có bãi giữ xe nào đầu tư bằng ngân sách, dẫn đến việc Sở Tài chính không tham gia thẩm định mức giá. Trong bối cảnh đó, các đơn vị khai thác bến bãi tiếp tục áp dụng mức thu theo các quyết định giá cũ, dẫn đến sự thiếu thống nhất như hiện nay.

Ông Nguyễn Trung Long – Trưởng phòng Quản lý giá và công sản, Sở Tài chính Nghệ An – cho biết: Dù tự xây dựng mức thu, các đơn vị vẫn phải tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật về giá và pháp luật về doanh nghiệp. Điều này đồng nghĩa việc thu phí phải công khai, minh bạch và đảm bảo quyền lợi người sử dụng dịch vụ.

Liên quan đến thẩm định giá dịch vụ ra, vào bến, ông Trần Anh Tuấn – Trưởng phòng Quản lý vận tải, Sở Xây dựng Nghệ An cho hay, lâu nay các đơn vị khai thác áp dụng mức thu theo quy định giá cũ của tỉnh. Sở đang khảo sát và xây dựng phương án giá mới, dự kiến trình cấp thẩm quyền ban hành trong thời gian tới nhằm khắc phục tình trạng mỗi nơi một kiểu.

Nhiều ý kiến cho rằng để tránh “loạn giá”, mức thu ra vào bến cần được xây dựng dựa trên thời gian thực tế xe dừng đỗ, tương tự mô hình tại các sân bay: Thời gian đầu miễn hoặc thu thấp cho xe ra vào nhanh, chỉ áp dụng mức cao với trường hợp dừng lâu. Đồng thời, các bến bãi cần lắp đặt hệ thống đếm lượt, đếm thời gian, vé phải ghi rõ ngày – giờ – mức thu, tránh để trống thông tin khiến việc kiểm tra gặp khó.

Song song đó, cần tăng cường thanh tra, kiểm tra để xử lý nghiêm các hành vi thu vượt, thu sai hoặc không xuất vé. Một quy trình thu phí rõ ràng, minh bạch sẽ giúp người dân yên tâm và tạo môi trường kinh doanh lành mạnh cho các đơn vị khai thác bến bãi.

Sự thiếu thống nhất trong việc thu phí ra vào bến xe, nhà ga tại Nghệ An đang khiến người dân gặp nhiều phiền toái và tạo dư luận không tốt. Việc sớm ban hành khung giá thống nhất, khoa học, minh bạch không chỉ giải quyết bức xúc trước mắt mà còn góp phần xây dựng môi trường giao thông văn minh, hiện đại. Khi mọi mức thu đều rõ ràng và đúng quy định, niềm tin của người dân sẽ được củng cố, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của các dịch vụ công cộng trên địa bàn./.