Khó bảo tồn chữ Lai Tay

27/11/2011 15:45

(Baonghean.vn) Cũng như các dân tộc khác, người Thái có tiếng nói và chữ viết riêng, tuy nhiên qua thời gian, chữ Thái đã dần bị mai một. Để bảo tồn và phát triển chữ Thái, các cấp ngành đang tìm mọi cách để đưa chữ Thái vào giảng dạy ở một số địa phương trên địa bàn huyện Quế Phong, nhưng việc triển khai học chữ Thái còn ít, và chưa mang tính đại trà.

(Baonghean.vn) Cũng như các dân tc khác, người Thái có tiếng nói và ch viết riêng, tuy nhiên qua thi gian, ch Thái đã dn b mai mt. Để bo tn và phát trin ch Thái, các cp ngành đang tìm mi cách đểđưa ch Thái vào ging dy mt sđịa phương trên địa bàn huyn Quế Phong, nhưng vic trin khai hc ch Thái còn ít, và chưa mang tính đại trà.

Quế Phong là huyn min núi, vùng cao, có đến 90% đồng bào dân tc thiu s, trong đó dân tc Thái chiếm trên 80% s dân toàn huyn. Cũng chng biết t bao gi ch Thái, hay còn gi là ch Lai Tay không còn được s dng na.Ch Lô Th Xuân - bn Yên Sơn, xã Tri L, huyn Quế Phong, cho biết: "Tôi là người gc Thái, thêu thùa thì biết, nhưng chưa bao giđược nhìn thy ch Thái c". Hin, ch em ph n Thái Quế Phong còn giđược ngh thêu truyn thng nhưng ít ai biết ch Lai Tay. Ch L Th Hnh - bn Khong, xã Châu Kim, huyn Quế Phong, tâm s: "Tôi không biết ch Lai Tay,có lch có các c ngày xưa có điu kin hc thì biết. Chúng tôi cũng mun hc lm để biết cái ch ca dân tc mình, nếu h m lp thì chúng tôi xin đi hc".


Không ch có các cô gái tr ca xã Châu Kim, mà c nhng người ln tui như c L Th Thu bn Mng, năm nay đã ngoài 80 tui, biết thêu, biết dt rt gii, nhưng chưa mt ln nào cđược hc ch Thái, ch Lai Tay ca dân tc mình, vì không biết hc đâu và hc vi ai. C L Th Thu tr li chúng tôi: "Tôi không biết tiếng Thái, nhiu người khác cũng vy, cũng nghe đâu có ông làng bên biết thôi, mà có biết thì bây gi cũng có ai s dng na đâu".


T nhng năm 1950 tr v trước, ch Lai Tay vn ph biến trong các cng đồng người Thái Ngh An. Sau đó vì nhng lý do khác nhau, ch Thái (ch Lai Tay) không còn ph biến na. Hoc nếu có thì cũng chđể dùng cho nhng người làm công tác nghiên cu... và s người biết ch Lai Tay hin nay trên địa bàn huyn Quế Phong chđếm được trên đầu ngón tay. Tháng 9/2011, UBND tnh đã cho m lp dy ch Thái cho gn 50 hc viên ca xã Châu Kim, nhưng lp hc chưu tiên cho cán by ban xã, bí thư, trưởng bn, đoàn thanh niên tham gia. Vi mong mun các hc viên sau khi hc xong s là nhng ht nhân truyn dy ch Lai Tay cho nhng người xung quanh.


Nhưng khó khăn nht là ch Lai Tay hin nay vn chưa có b ch Thái chun, và cũng chưa có b sách giáo khoa chính thng. Trong khi đang ch b sách chun vi h ch Thái chun, trước mt, tnh vn ch trương dy hc b ch Lai Tay mà các huyn khác đã và đang hc. Ông Lô Xuân Vinh, Phó ban Dân tc-Min núi tnh Ngh An, chia s: "Vic m các lp hc, cũng nhưđối tượng hc ch Thái đang còn khó khăn do đời sng nhân dân vn đang mc thp, mà hc tiếng Thái thì cn có c mt quá trình...Ch mong sao mi người dân t có ý thc, gi gìn tiếng nói và ch viết ca mình".


Vi nhiu hình thc hc tp khác nhau, có th hc ch vi nhng người biết trước, biết ri truyn ch viết li cho người sau,hy vng người Thái s lưu giđược ch viết riêng ca mình, góp phn bo tn văn hoá trong cng đồng các dân tc Vit Nam nói chung, trong cng đồng dân tc Thái Quế Phong nói riêng.


Hoàng Tím