Sớm tìm tiếng nói chung tại làng nghề ngói Cừa Nghĩa Hoàn

(Baonghean) - Giữa Hợp tác xã SXKD - DV Làng nghề gạch ngói Cừa và HTX Gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao đang xẩy ra những mâu thuẫn cần phải giải quyết để xây dựng được thương hiệu ngói Cừa bền vững, ngày càng phát triển.

Gạch ngói Cừa xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ đã từng được người tiêu dùng đón nhận cách đây hàng chục năm về trước, bởi sản phẩm có chất lượng. Tuy nhiên do sản phẩm ngói Cừa vẫn đang sản xuất theo công nghệ sản xuất phôi lạc hậu, lò nung thủ công, những năm gần đây sản phẩm này khó cạnh tranh với thị trường.

Lò nung gạch ngói thủ công tại HTX SXKD - DV Làng nghề gạch ngói Cừa cần được đổi mới công nghệ.

Năm 2013, có 53/125 hộ xã viên của Hợp tác xã SXKD - DV Làng nghề ngói Cừa đã tiên phong đi đầu, bằng cách đóng góp vốn đầu tư đổi mới công nghệ. Mỗi hộ xã viên đóng góp hơn 400 triệu đồng, lắp đặt dây chuyền sản xuất phôi công nghệ mới, trị giá 21 tỷ đồng.

Dây chuyền sản xuất phôi công nghệ mí do 53 hộ xã viên của HTX Gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao đầu tư.

Việc xây lắp dây chuyền này là thực hiện theo Tờ trình số 02/TT-HTX của Hợp tác xã SXKD - DV Làng nghề ngói Cừa, đã được UBND huyện Tân Kỳ phê duyệt, ngày 13/3/2013. Tuy nhiên sau khi Đại hội xã viên HTX cũ (HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ Làng nghề gạch ngói Cừa) xẩy ra mâu thuẫn nội bộ, mất đoàn kết, dẫn đến 53 hộ xã viên này thành lập HTX mới (HTX Gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao) vào tháng 5/2015, do ông Nguyễn văn Hạnh làm Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX.

Đỉnh điểm mâu thuẫn là từ khi UBND tỉnh ra Quyết định số 3829/QĐ.UBND – XD, ngày 28/8 năm 2015, cho phép Hợp tác xã SXKD - DV Làng nghề gạch ngói Cừa khảo sát lựa chọn địa điểm, lập quy hoạch chi tiết xây dựng nhà máy gạch tuynel công nghệ cao tại Cụm công nghiệp nhỏ xã Nghĩa Hoàn, huyện Tân Kỳ. Diện tích khảo sát là 3,0643 ha, tại khu đất HTX đang sản xuất ngói nung thủ công truyền thống.

Sơ đồ cụm công nghiệp nhỏ Nghĩa Hoàn đã được UBND tỉnh phê duyệt từ năm 2009.

Cụm công nghiệp nhỏ Nghĩa Hoàn được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết tại Quyết định số 1997/QĐ-UBND-CN ngày 11/5/2009 và Quyết định số 6068/QĐ-UBND.CNXD ngày 17/11/2009 của UBND tỉnh về việc phê duyệt điều chỉnh quy hoạch chi tiết xây dựng Cụm công nghiệp nhỏ Nghĩa Hoàn, với tổng diện tích gần 5 ha.

Theo Quyết định số 3829 của UBND tỉnh ngày 28/8/2015 thì Hợp tác xã SXKD - DV Làng nghề gạch ngói Cừa được phép khảo sát 3 ha đất còn lại để lập quy hoạch xây dựng trình cấp thẩm quyền phê duyệt, triển khai thực hiện. Trước thực trạng đó, Ban Quản trị HTX gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao đã kiến nghị đến UBND huyện để giải quyết.

Thế nhưng việc chia đất vẫn chưa được đồng thuận giữa 2 HTX: Phía HTX Gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao đề nghị cắt dọc; phía Hợp tác xã SXKD - DV Làng nghề gạch ngói Cừa lại yêu cầu chia ngang Cụm công nghiệp.

Cụm công nghiệp nhỏ Nghĩa Hoàn mà giữa 2 HTX chưa thống nhất ranh giới chia đôi.

Để có hướng giải quyết một số phức tạp tại 2 HTX nói trên, ngày 2/12/2015 UBND huyện Tân Kỳ có Báo cáo số 276/BC-UBND về tình hình thực hiện xóa bỏ lò nung gạch ngói thủ công; công tác chuyển đổi công nghệ sản xuất gạch, ngói và một số phức tạp trong quá trình chuyển đổi trên địa bàn huyện, gửi UBND tỉnh và các ngành liên quan. Báo cáo nêu rõ: Năm 2013, Hợp tác xã SXKD DV Làng nghề gạch ngói Cừa đầu tư lắp đặt một dây chuyền sản xuất phôi ngói trên diện tích đất cụm công nghiệp, do 53 thành viên HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ làng nghề gạch ngói Cừa đóng góp lắp đặt, nay 53 thành viên trên đã thành lập mới là HTX Gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao. Nhưng HTX này không làm các hồ sơ thủ tục trình UBND tỉnh và các sở ngành cấp tỉnh để xin đầu tư vào cụm công nghiệp theo đúng quy trình của pháp luật, (trong khi đó, phía HTX Sản xuất kinh doanh dịch vụ làng nghề gạch ngói Cừa đã lập dự án theo đúng quy trình, đã được các cấp ngành phê duyệt).

Trong quá trình thực hiện xác định mốc giới cho Hợp tác xã SXKD - DV Làng nghề gạch ngói Cừa khảo sát lựa chọn địa điểm lập quy hoạch chi tiết xây dựng nhà máy theo quyết định của UBND tỉnh, thì HTX Gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao ngăn cản và có đơn kiến nghị lên các cấp thẩm quyền đòi UBND huyện chia cụm công nghiệp nhỏ Nghĩa Hoàn theo ý của HTX Gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao.

Giải quyết đơn kiến nghị của HTX Gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao, UBND huyện và UBND xã Nghĩa Hoàn đã tổ chức nhiều cuộc làm việc với 2 HTX để thống nhất chia cụm công nghiệp cho 2 HTX đầu tư xây dựng nhà máy gạch ngói tuynel. Phương án của UBND huyện và UBND xã Nghĩa Hoàn là xin mở rộng Cụm công nghiệp và chia đôi cụm công nghiệp cho 2 HTX xây dựng nhà máy (theo hình thức chia ngang theo trục đường giao thông ngoài Cụm công nghiệp). Phương án này đã được Hợp tác xã SXKD - DV Làng nghề gạch ngói Cừa chấp thuận, nhưng HTX Gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao thì không chấp thuận bởi cho rằng diện tích đất UBND tỉnh phê duyệt cho HTX SXKD - DV Làng nghề ngói Cừa là phàn đất họ đã có kế hoạch đầu tư lò tuy nel.

Nhiều xã viên và Ban Quản trị HTX Gạch ngói Nghĩa Hoàn công nghệ cao bày tỏ quan điểm của mình.

Hướng xử lý của UBND huyện, ủng hộ và tạo điều kiện để cả 2 HTX thực hiện tốt quy trình chuyển đổi. Xử lý hài hòa mặt bằng Cụm công nghiệp nhỏ Nghĩa Hoàn bằng cách chia ngang theo trục đường giao thông ngoài cụm công nghiệp, trước mắt mỗi HTX được một nửa cụm công nghiệp đã được đầu tư mặt bằng.

Xuân Hoàng