7 đại dịch cúm ám ảnh lịch sử nhân loại

(Baonghean.vn) - Giết hại nhiều người hơn cả chiến tranh và các loại bệnh dịch khác, dịch cúm từ lâu đã là kẻ tử thù khiến nhân loại phải điêu đứng.

1. Đại dịch cúm đầu tiên của nhân loại được ghi vào lịch sử (năm 1580)

Bức hoạ “Bệnh dịch ở Ashdod” của Nicolas Poussin. Nguồn: Wikimedia Commons

Đây được coi là trận dịch cúm đầu tiên mà con người biết tới. Dịch bắt nguồn từ châu Á, lan sang châu Phi và tấn công vào châu Âu. Theo một bài viết trên tạp chí Journal of Applied Microbiology vào năm 2001, trận dịch đã khiến các thành phố của Tây Ban Nha trở nên hoang tàn và làm chết 8.000 người tại thành Rome, Italy.

Thậm chí, dịch cúm đã lây lan mạnh tới mức dẫn đến sự ra đời của từ chỉ dịch cúm “influenza”, bắt nguồn từ cụm từ tiếng Italy “influenza del freddo”, có nghĩa là “ảnh hưởng của cảm lạnh”.

2. Đại dịch cúm Tây Ban Nha (năm 1918 - 1919)

Hình ảnh bệnh nhân la liệt khắp nơi khi đại dịch cúm Tây Ban Nha bùng phát năm 1918

Đây là đại dịch cúm nghiêm trọng nhất trong lịch sử nhân loại. Theo ước tính, dịch cúm đã làm chết khoảng từ 50 triệu đến 100 triệu người, trong số đó có khoảng 10% là người trẻ tuổi. Đại dịch này được giới y học xếp ngang hàng với trận dịch hạch làm chết gần hai phần ba số dân châu Âu vào giữa thế kỷ 14.

3. Dịch cúm châu Á vào năm 1956 - 1958

Một bé gái đang súc miệng với nước muối. Ảnh chụp tại bệnh viện Sagamihara, Nhật Bản khi dịch cúm bùng phát vào năm 1957.

Từ năm 1956 đến 1958 là năm đánh đánh dấu dịch cúm châu Á. Tuy không gây thiệt hại lớn như dịch cúm Tây Ban Nha kinh hoàng trước đó, nhưng dịch cúm châu Á này cũng làm chết hơn hai triệu người, trong đó có 70.000 người Mỹ.

Chủng virus gây bệnh là virus cúm loại A, H2N2 có nguồn gốc từ Nga và từng phát dịch vào năm 1889. Gây ra tỉ lệ tử vong thấp và thời gian tồn tại ngắn, cúm châu Á được coi là trận dịch không đe doạ tới nền văn minh nhân loại, nhưng lại làm phát sinh tác nhân của dịch cúm theo mùa.

4. Dịch cúm Hong Kong vào năm 1968

Một nhân viên thí nghiệm đang tiêm virus cúm Hong Kong vào trứng gà.

Dịch cúm này xuất phát từ Hong Kong do virus cúm loại A, H3N2 gây ra. Theo thống kê số liệu từ website Pandemicflu, trận dịch đã cướp đi 33.800 sinh mạng người Mỹ. Con số tử vong này ít hơn so với dịch cúm theo mùa vào năm trước đó. Cúm Hong Kong phát triển từ dịch cúm châu Á trước đó, vì vậy những ai nhiễm virus cúm vào năm 1957 sẽ trở nên miễn dịch với chủng cúm năm 1968.

5. Dịch cúm “lạ lùng” vào năm 1976

Tổng thống Gerald Ford tiêm vắcxin phòng cúm.

Tháng 2/1976, một quân nhân ở Fort Dix, New Jersey đã chết khi bị nhiễm virus cúm H1N1. Với lo ngại virus H1N1 có cùng chủng loại với virus gây ra đại dịch 1918 - 1919, Chính phủ Mỹ kêu gọi công dân tham gia chương trình tiêm chủng phòng dịch, một phần tư dân số nước này đã hưởng ứng lời kêu gọi. Thế nhưng, đáng buồn, cứ một người chết do nhiễm virus cúm thì lại có tới 25 người chết do biến chứng của vắcxin.

6. Đại dịch cúm gia cầm H5N1 vào năm 2003

Hàng triệu con gia cầm nhiễm H5N1 bị tiêu hủy.

Năm 2003, Hiệp hội Sức khoẻ thế giới đã công bố bốn trường hợp tử vong do nhiễm virus cúm H5N1. Không giống như chủng H5N1 khác, cúm gia cầm lần này đã làm chết 60% số bệnh nhân.

Tỷ lệ tử vong cao khiến thế giới lo ngại dịch cúm Tây Ban Nha kinh hoàng quay trở lại. Tuy nhiên, thật may mắn khi virus cúm này đã nằm trong tầm kiểm soát. Virus khó lây lan từ người sang người mà chỉ có khả năng lây cho những ai tiếp xúc với gia cầm sống.

7. Đại dịch cúm lợn (H1N1) năm 2009

Virus cúm A/H1N1 có nguồn gốc từ lợn.

Đại dịch cúm 2009 còn gọi là Dịch cúm A/H1N1 (2009), "cúm lợn" (hay "cúm heo") là dịch cúm do một loại virút thuộc chủng H1N1 lần đầu tiên được các cơ quan y tế phát hiện vào tháng 3 năm 2009.

Đến tháng 4 năm 2009, dòng virút mới đã được xác nhập ở Canada, Tây Ban Nha, Anh quốc và người ta nghi ngờ chúng hiện diện ở nhiều quốc gia khác, bao gồm cả New Zealand với 2.400 ca có thể bị nhiễm loại virút này.

Kim Ngọc

(Tổng hợp)