Tướng Cương lý giải những lý do khiến Mỹ thực sự coi trọng Việt Nam

(Baonghean)- Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là nhà lãnh đạo thứ 3 ở Châu Á được mời sang thăm Mỹ, và Tổng thống Donald Trump nhận lời sang thăm Việt Nam ngay trong năm đầu tiên nhậm chức. Theo Tướng Lê Văn Cương, điều này hoàn toàn có cơ sở.

Chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc được dư luận trong và ngoài nước đặc biệt quan tâm. Báo Nghệ An có cuộc trao đổi với PGS.TS. Thiếu tướng Lê Văn Cương - Nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược và Khoa học Bộ Công an về một số vấn đề khá mới mẻ của chuyến đi.

Phóng viên: Ông có thể phân tích tại sao Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc lại là một trong những chính khách đầu tiên của Châu Á được Tổng thống Mỹ mời sang thăm?

Tổng thống Mỹ Donald Trump đứng chờ ở lối vào Cánh Tây của Nhà Trắng để chào đón Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vào chiều ngày 31/5 giờ địa phương. Ảnh: Reuters

Thiếu tướng Lê Văn Cương: Tổng thống là người đứng đầu cơ quan hành pháp của Mỹ, và Mỹ là siêu cường, chi phối sự phát triển của thế giới trên nhiều lĩnh vực nên việc Tổng thống Mỹ mời ai đến thăm đều được cân nhắc rất cẩn thận. Việc Tổng thống Mỹ mời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, là lãnh đạo thứ 3 của Châu Á (sau Thủ tướng Nhật Shinzo Abe, Tổng Bí thư - Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình) và là lãnh đạo đầu tiên của ASEAN thăm Mỹ, điều này lý giải 2 vấn đề:

Một là chính quyền Tổng thống Trump đánh giá cao vai trò của Việt Nam ở khu vực. Hai là chính quyền Trump cũng có những vấn đề cần thiết phải hợp tác với Việt Nam trong bối cảnh chính trị kinh tế - xã hội mà Tổng thống Donald Trump đang phải đương đầu. Giữa tháng 5 vừa rồi Trung Quốc khai trương hội nghị “Vành đai và Con đường”, gần như Trung Quốc đang tập hợp lực lượng mới, lôi kéo các nước để triển khai chiến lược toàn cầu hóa của họ. Đặt ra vấn đề mà Trump phải suy nghĩ, tính toán. Bản thân ASEAN cũng có biến động lớn. Từ tháng 6/2016, Philippines chuyển hướng sang thân thiện với Trung Quốc. Và một loạt nước trong ASEAN cũng xoay trục sang Trung Quốc. Ở Đông Bắc Á, Triều Tiên liên tục thử tên lửa đạn đạo.

Trong bối cảnh đang có những chuyển động bất lợi cho Mỹ ở khu vực này, Tổng thống Donald Trump thấy rằng Việt Nam có vai trò quan trọng, Việt Nam rất cần thiết đối với việc thực hiện chính sách Châu Á - Thái Bình Dương. Vì thế có thể nói thái độ, cách thức tiếp cận của Donald Trump trong quá trình tiếp Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc là thái độ chân thành, cởi mở, xuất phát từ chính lợi ích của Hoa Kỳ, phù hợp lợi ích Việt Nam.

Phóng viên: Đề nghị Thiếu tướng khái quát diễn biến và kết quả chuyên thăm của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc?

Thiếu tướng Lê Văn Cương: Ngoài chuyện đàm phán chính thức với Tổng thống Donald Trump, trong 3 ngày tại Mỹ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tận dụng mọi thời gian tiếp cận doanh nhân, doanh nghiệp Hoa Kỳ, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã trình bày rõ ràng mong muốn của Việt Nam cần thúc đẩy nhiều hơn nữa trong hợp tác kinh tế. Việt Nam sẵn sàng mở cửa hàng hóa Mỹ vào Việt Nam.

Tôi cho rằng hoạt động lần này của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khác hẳn hoạt động của các chuyến thăm của lãnh đạo Chính phủ Việt Nam trước đó, tập trung hết sức cho hoạt động kinh tế, tạo ra điều kiện mới cho doanh nhân Mỹ, tập đoàn kinh tế Mỹ hiểu Việt Nam, sẵn sàng tạo điều kiện hợp tác đầu tư thương mại sau khi Mỹ rút khỏi TPP. Tập trung tiến tới xây dựng hiệp định song phương Việt - Mỹ bằng hàng loạt cuộc tiếp xúc.

Thứ 2 là Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc giành thời gian tiếp cận giới tinh Hoa Hoa Kỳ trong Thượng viện và Hạ viện, những nhân vật cốt cán trong các ủy ban của các viện này cũng đã làm việc với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Trong cấu trúc quyền lực Mỹ, hai viện có ý nghĩa lớn, lần này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã tập trung giải tỏa thắc mắc về đường lối phát triển của Việt Nam với giới tinh hoa Hoa Kỳ, tạo ấn tượng tích cực đối với cơ quan lập pháp của Hoa Kỳ.

Tổng thống Donald Trump và Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sau đó dẫn đầu phái đoàn hai nước có cuộc hội đàm song phương tại Nhà Trắng. Ảnh: Reuters

Thứ 3 là Thủ tướng giành thời gian lớn tiếp các phương tiện truyền thông, các tổ chức phi chính phủ, Quỹ đầu tư KKR Global… Các hoạt động ngoại giao hướng đến tiếp cận công chúng Mỹ, truyền thông Mỹ.

Thông qua hội đàm với Tổng thống Mỹ Donald Trum tại Nhà trắng, hai bên đã ra Thông báo chung Việt Nam - Hoa Kỳ, cụ thể hơn quan hệ đối tác Việt Nam Hoa Kỳ. Tôi cho rằng, kết quả quan trọng nhất trong tuyên bố chung là phía Hoa Kỳ ủng hộ Việt Nam trong việc hai bên tiếp tục bàn thảo tiến tới Hiệp định song phương về đầu tư thương mại. Đây có thể xem là thành công lớn nhất trong chuyến thăm Hoa Kỳ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Tiếp đó, thành quả thứ hai là phía Mỹ tiếp tục ủng hộ Việt Nam trong việc đảm bảo an ninh khu vực Biển Đông. Mỹ yêu cầu các quốc gia tranh chấp chủ quyền trên Biển Đông giải quyết bằng biện pháp hòa bình. Thành công thứ 3 là Hoa Kỳ ủng hộ việt Nam phát huy vai trò trong ASEAN nói riêng và Châu Á nói chung.

Thủ tướng Phúc và Ngoại trưởng Tillerson bắt tay tại trụ sở Bộ Ngoại giao Mỹ ở thủ đô Washington. Ảnh: AFP

Một thành công quan trọng nữa là Tổng thống Donald Trump cũng đã chấp nhận lời mời dự hội nghị thượng đỉnh APEC tại Việt Nam vào tháng 11/2017, đây là một điều khác biệt với các đời Tổng thống trước. Tổng thống Clinton thăm Việt Nam trước khi rời nhiệm sở 6 tháng, Tổng thống Bush cũng thăm Việt Nam vào năm thứ 8 cầm quyền, Tổng thống Obama cũng thăm Việt Nam trước khi rời Nhà trắng nhiệm sở 6 tháng. Donald Trump thăm Việt Nam ngay từ năm đầu tiên làm Tổng thống.

Với những thành công trên, tôi đánh giá cao chuyến thăm Mỹ của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Chuyến thăm này hoàn toàn phù hợp với Hiến chương Liên Hợp quốc, với Luật pháp Quốc tế và với xu hướng hợp tác toàn cầu hiện nay.

Phóng viên: Cảm ơn Thiếu tướng!

Chí Linh Sơn