Jeff Bezos: Từ hầm để xe đến đế chế kinh doanh khổng lồ

Khởi đầu khiêm tốn

Giống nhiều tỷ phú thế giới khác như Bill Gates, Mark Zuckerberg hay Elon Musk, nhà sáng lập Amazon Jeff Bezos không phải tỷ phú ngay từ nhỏ. Và chặng đường “lập thân, lập nghiệp” của họ dường như cũng có những điểm tương đồng nhau: Bắt đầu từ những ý tưởng xa xôi đến mức táo bạo, nhưng luôn tìm ra cách để biến chúng thành những điều có thật.

Jeff Bezos lựa chọn sách là sản phẩm đầu tiên được bán trên Amazon. Ảnh: Getty

Jeff Bezos sinh ngày 12/1/1964 tại Albuquerque, tiểu bang New Mexico (Mỹ). Ông là kết quả của cuộc hôn nhân chóng vánh giữa bà Jacklyn và ông Ted Jorgensen. Khi kết hôn, bà Jacklyn mới 17 tuổi, là nữ sinh, còn Jorgensen là chủ một cửa hàng xe đạp. Ít lâu sau họ ly hôn, bà Jacklyn tái hôn với ông Miguel Bezos, một người Cuba nhập cư. Jeffrey Jorgensen được đổi tên thành Jeff Bezos. Khi còn nhỏ, Bezos thường dành cả mùa Hè để làm việc trong trang trại của ông nội với nhiều công việc chân tay như sửa các cối xay gió, đặt đường ống dẫn nước, xây hàng rào, chuồng trại và sửa máy ủi. Bezos nói rằng, thời gian làm việc trong trang trại đã dạy cho ông một bài học quan trọng: “Phải tháo vát. Bất kỳ vấn đề nào cũng có giải pháp cho nó”.

Hè năm 16 tuổi, Bezos đi làm thêm tại một cửa hàng đồ ăn nhanh của thương hiệu McDonald's. Đó là lúc tỷ phú bắt đầu học hỏi được những kinh nghiệm đầu tiên và sau này rất có ích cho sự nghiệp của người đứng đầu Amazon. “Tôi học được rằng chăm sóc khách hàng là điều thực sự khó khăn. Ngày nay, đó cũng là một trong những điều quan trọng đầu tiên ở Amazon”, Bezos cho biết.

“Thà thử và thất bại khi khởi nghiệp còn hơn là không bao giờ thử”.

Jeff Bezos

Sau khi tốt nghiệp Đại học Princeton với bằng khoa học máy tính và kỹ thuật điện, Bezos đã làm việc tại một số công ty tài chính trên Phố Wall ở thành phố New York, như Fitel hay D.E. Shaw. Cũng từ đây ông bắt đầu nhận thấy tiềm năng kiếm tiền lớn mà Internet có thể mang lại. Trong một cuộc phỏng vấn với Academy of Achievement, Bezos chia sẻ: “Một thống kê đáng kinh ngạc dường như đã thức tỉnh tôi đó là: Nhu cầu truy cập Internet của người Mỹ vào mùa Xuân năm 1994 đã tăng 2.300%. Mọi thứ không thể phát triển nhanh như vậy. Điều đó rất bất thường và điều đó khiến tôi bắt đầu suy nghĩ”. Một ý tưởng chợt nảy ra và Jeff Bezos quyết định rời Công ty đầu tư DE Shaw khi đang ở cương vị Phó Chủ tịch cấp cao, với quan điểm: “Thà thử và thất bại khi khởi nghiệp còn hơn là không bao giờ thử”.

Bezos trong một buổi trình bày của Blue Origin. Ảnh: AFP

Sau khi lập danh sách các sản phẩm mà ông cảm thấy có tiềm năng bán hàng trên internet cao nhất, ông đã quyết định chọn sách vì giá thành rẻ và sức hấp dẫn cao. Bezos chính thức thành lập Công ty start-up ngay trong gara xe của gia đình, với số vốn khởi đầu là 1 triệu USD, trong đó, khoản góp lớn nhất gần 300.000 USD - số tiền vay từ cha mẹ ông. Từ đó, Amazon chính thức ra đời.

Tháng đầu tiên sau khi được thành lập, Amazon đã bán sách được cho hàng nghìn độc giả từ hơn 50 bang của Mỹ, và hơn 45 quốc gia khác nhau. Ngày 15/5/1997, Công ty Amazon được niêm yết trên sàn chứng khoán Mỹ với mức giá 18 USD/cổ phiếu. Chỉ 5 năm sau khi thành lập Amazon, năm 1999, Bezos đã được Tạp chí Time bình chọn là “Nhân vật của năm”. Hình ảnh của nhà sáng lập Amazon xuất hiện trên trang bìa Time cùng với dòng chữ “Thương mại điện tử đang thay đổi cách mua hàng của thế giới”.

Từ triệu phú thành tỷ phú

Bezos trở thành triệu phú năm 1997 sau khi huy động được 54 triệu đô la thông qua đợt phát hành cổ phiếu lần đầu của Amazon ra thị trường. Chỉ 2 năm sau, Bezos trở thành tỷ phú nhờ giá trị cổ phiếu tăng vọt của Amazon. Ngoài sách, Amazon dần mở rộng danh mục sản phẩm. Hiện nay, “gã khổng lồ” thương mại điện tử bán hầu hết mọi thứ từ thiết bị công nghệ, quần áo đến dịch vụ điện toán đám mây…

Jeff Bezos trở thành người giàu nhất thế giới vào tháng 3 năm 2018, nhưng gần đây đã mất danh hiệu đó vào tay Elon Musk, ông chủ của hãng Tesla.

Robot Amazon vận chuyển các gói hàng đến máng trượt tại một nhà kho của Amazon ở Goodyear, Arizona, năm 2019. Ảnh: AP

Đương nhiên, con đường đến với thành công không chỉ trải toàn hoa hồng. Khi Amazon bắt đầu có tên tuổi trên thế giới khoảng từ năm 1998-1999, Bezos mua hàng loạt công ty từ trang phim IMDB.com, mạng xã hội. PlanetAll.com, công ty dữ liệu Alexa.com, nhưng hầu hết các khoản đầu tư đó đều đổ sông, đổ bể. Cũng vào thời điểm này, Amazon suýt phá sản khi bùng nổ bong bóng dot-com. Nhiều doanh nghiệp đã mất từ 10 - 30 triệu USD trong chỉ 1 quý, dẫn đến sự kết thúc của nhiều trang thương mại điện tử nổi tiếng thời bấy giờ. Mặc dù vậy, Amazon là một trong số ít các startup vượt qua được thời kỳ khủng hoảng này.

Chúng ta đã cùng nhau làm những điều điên rồ và biến nó trở thành bình thường”.

Jeff Bezos

Sau cuộc khủng hoảng này là thời điểm Bezos điều chỉnh triết lý và chiến lược kinh doanh, vì vậy, Amazon bắt đầu cất cánh với những thành công cho đến thời điểm hiện tại với trị giá 1,7 nghìn tỷ USD. “Chúng ta được xem là một trong những công ty thành công nhất trên thế giới. Để đạt được thành quả như vậy tất cả là nhờ đổi mới. Đổi mới là gốc rễ thành công của Amazon. Chúng ta đã cùng nhau làm những điều điên rồ và biến nó trở thành bình thường”, tỷ phú chia sẻ trong lá thư gửi đến 1,3 triệu nhân viên mới đây.

Sau khi xây dựng vững chắc đế chế thương mại điện tử, Jeff Bezos bắt tay vào những dự án đầy tham vọng từng được ấp ủ từ thời thơ ấu. Ông thành lập công ty khởi nghiệp về tàu bay không gian mang tên Blue Origin vào tháng 9 năm 2000. Ông gọi đây là “công việc quan trọng nhất mà tôi đang làm” trong một cuộc phỏng vấn với Business Insider. “Tôi quan tâm đến không gian bởi vì tôi đam mê nó. Tôi đã nghiên cứu và suy nghĩ về nó từ khi còn là một cậu bé 5 tuổi. Nhưng đó không phải là lý do tại sao tôi theo đuổi công việc này. Tôi tin rằng, nếu không làm như vậy, cuối cùng loài người chúng ta sẽ kết thúc với một nền văn minh trì trệ”, Bezos nói.

Tỷ phú Jeff Bezos. Ảnh: GeekWire

Chinh phục vũ trụ cũng chính là chiến lược thể hiện phương châm không ngừng phát triển của Jeff Bezos. Blue Origin hướng tới mục tiêu phát triển công nghệ thực hiện các chuyến bay vào không gian với giá cả phải chăng. Việc ông thoái lui khỏi vị trí điều hành Amazon được cho là để dành thời gian cho những dự án xa xôi hơn mà vị tỷ phú này ấp ủ. Rất có thể, Amazon trong tương lai không chỉ là “ siêu thị toàn cầu” mà còn là một thị trường trên mặt trăng. Có những thứ tưởng chừng chỉ có trong những ý tưởng nhưng sẽ là sự thật giống như những gì Jeff Bezos đã làm được trong 27 năm qua.

“Amazon chỉ là một ý tưởng và thậm chí nó còn không có một cái tên. Câu hỏi tôi luôn đặt ra nhiều nhất thời điểm đó là: Internet là gì? Thật may tôi đã sớm lý giải được câu trả lời đó”.

Jeff Bezos

Lâm Vy