10 mẹo giúp bạn mua sắm trực tuyến an toàn hơn

Trong quá trình mua sắm trực tuyến, việc phát hiện những trang web có giao diện sơ sài, địa chỉ trang web (URL) đáng ngờ, hay những lời mời chào giảm giá không tưởng, đòi hỏi bạn phải luôn tỉnh táo và cảnh giác.

Hãy nhớ rằng, những kẻ lừa đảo thường sử dụng những chiêu trò tinh vi để đánh vào tâm lý ham rẻ của người tiêu dùng. Ví dụ, một trang web bán hàng với giá quá rẻ so với thị trường, hoặc một email hứa hẹn sẽ trúng thưởng nếu bạn cung cấp thông tin cá nhân, đều có thể là những dấu hiệu đáng ngờ.

Theo thống kê của Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) vào năm 2022, Trung tâm Khiếu nại tội phạm Internet đã ghi nhận gần 12.000 trường hợp người dùng Mỹ báo cáo về các vụ lừa đảo liên quan đến việc không thanh toán hoặc không giao hàng sản phẩm sau khi đã đặt mua. Con số thiệt hại lên tới hơn 73 triệu USD cho thấy mức độ nghiêm trọng của vấn nạn này.

Những kẻ lừa đảo thường lợi dụng tâm lý muốn mua được hàng với giá rẻ hoặc sự tin tưởng vào các thương hiệu giả mạo để thực hiện hành vi gian lận. Vì vậy, việc trang bị cho mình những kiến thức cần thiết để nhận diện và tránh rơi vào các tình huống này là vô cùng cần thiết.

1. Chỉ mua sắm trên các trang web phổ biến hoặc quen thuộc

Để trải nghiệm mua sắm trực tuyến an toàn và tiện lợi, hãy ưu tiên lựa chọn các trang web thương mại điện tử lớn và uy tín như Amazon, Target, Best Buy, Shopee,... Những trang web này đã được hàng triệu người tin dùng và chứng minh được độ an toàn. Hãy nhớ rằng, những ưu đãi quá hấp dẫn từ các trang web lạ thường ẩn chứa nhiều rủi ro. Hãy cẩn trọng với các trang web có địa chỉ URL phức tạp, lỗi chính tả hoặc sử dụng tên miền khác lạ.

2. Khi nghi ngờ, hãy kiểm tra xem trang web có sử dụng giao thức bảo mật hay không

Nếu bạn không chắc chắn trang web bạn đang mua có hợp pháp không, hãy xem thanh địa chỉ của trình duyệt. Không nên mua bất cứ thứ gì trực tuyến từ một trang web không hiển thị biểu tượng ổ khóa gần URL. Biểu tượng ổ khóa cho biết trang web đó đã cài đặt lớp cổng bảo mật (Secure Sockets Layer: SSL). Điều này có nghĩa là việc truyền dữ liệu của bạn an toàn hơn so với trên một trang web không được mã hóa.

Một cách đơn giản để nhận biết một trang web có sử dụng SSL là kiểm tra URL. Nếu URL bắt đầu bằng "https://"; thay vì "http://";, điều đó có nghĩa là trang web đó đã được bảo mật bằng SSL. Thậm chí, Google Chrome còn đánh dấu các trang web không có SSL là "không an toàn" để cảnh báo người dùng. Việc sử dụng "https" đã trở thành tiêu chuẩn cho mọi trang web, đặc biệt là những trang yêu cầu nhập thông tin cá nhân.

3. Nghiên cứu kỹ người bán trước khi mua

Trước khi quyết định mua hàng trên một trang web mới, hãy dành thời gian để tìm hiểu kỹ về người bán. Hãy tận dụng các công cụ tìm kiếm, đọc kỹ các đánh giá của khách hàng trước đó. Việc này sẽ giúp bạn phát hiện ra những dấu hiệu đáng ngờ, tránh rủi ro bị lừa đảo và bảo vệ tốt hơn cho ví tiền của mình.

Mặc dù các đánh giá trực tuyến là một nguồn thông tin quý giá, nhưng bạn cần tỉnh táo và biết cách phân tích chúng. Không phải tất cả các đánh giá đều đáng tin cậy. Nhiều nhà bán hàng đã sử dụng các thủ đoạn để tạo ra những đánh giá tích cực giả mạo nhằm đánh lừa người tiêu dùng.

Nếu bạn chỉ thấy những đánh giá quá hoàn hảo hoặc không có bất kỳ đánh giá tiêu cực nào, hãy cẩn trọng. Hãy cố gắng tìm kiếm những đánh giá chi tiết, cụ thể và đến từ những người dùng khác nhau để có cái nhìn khách quan hơn.

Trước khi quyết định mua hàng, hãy đảm bảo bạn có đầy đủ thông tin liên hệ của người bán, bao gồm địa chỉ cụ thể, số điện thoại và email. Điều này sẽ giúp bạn dễ dàng liên hệ khi có vấn đề phát sinh, chẳng hạn như hàng hóa không đúng như mô tả, giao hàng chậm trễ hoặc cần đổi trả. Việc có thông tin liên lạc rõ ràng sẽ giúp bạn cảm thấy an tâm hơn khi mua sắm trực tuyến.

Hãy nhớ rằng, một chút cẩn trọng có thể giúp bạn tránh khỏi những phiền phức không đáng có liên quan đến việc giao hàng không đúng hẹn, sản phẩm không chất lượng hoặc thậm chí là mất tiền oan.

4. Có thể nói dối hoặc bỏ qua thông tin cá nhân trên biểu mẫu mua sắm

Không có lý do gì mà một nhà bán lẻ trực tuyến cần biết ngày sinh, tên đệm, số căn cước công dân hoặc bất kỳ thông tin cá nhân nào khác ngoài phương thức thanh toán và địa chỉ gửi hàng của bạn. Hãy thoải mái nói dối nếu một nhà bán lẻ yêu cầu bạn điền loại dữ liệu đó để hoàn tất giao dịch của mình.

Thông tin cá nhân của bạn là tài sản quý giá. Càng tiết lộ ít thông tin cá nhân, bạn càng giảm thiểu rủi ro bị kẻ gian lợi dụng để đánh cắp danh tính. Hãy nhớ rằng, không có hệ thống nào là hoàn toàn an toàn trước các cuộc tấn công mạng. Vì vậy, việc hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân là một trong những cách hiệu quả nhất để bảo vệ bản thân.

5. Không sử dụng thẻ ghi nợ để mua sắm trực tuyến

Khi mua sắm trực tuyến, việc lựa chọn phương thức thanh toán an toàn là rất quan trọng. Thẻ ghi nợ mặc dù tiện lợi nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro. Nếu thông tin thẻ bị đánh cắp, kẻ gian có thể rút hết tiền trong tài khoản của bạn. Vì vậy, để bảo vệ tài sản, bạn nên ưu tiên sử dụng thẻ tín dụng, ứng dụng thanh toán di động hoặc ví điện tử, những phương thức thanh toán có lớp bảo mật cao hơn và nhiều tính năng bảo vệ người dùng hơn.

6. Thanh toán bằng điện thoại tại cửa hàng

Thanh toán bằng điện thoại thông minh đã trở thành tiêu chuẩn khá phổ biến tại các cửa hàng truyền thống và an toàn hơn so với việc sử dụng thẻ tín dụng. Sử dụng ứng dụng thanh toán di động như Apple Pay hoặc Google Pay có nghĩa là bạn đã xác thực danh tính của mình bằng thiết bị của mình, do đó không ai khác có thể tự nhận là bạn và đánh cắp dữ liệu hoặc tiền của bạn. Thêm vào đó, bạn đang tránh được những kẻ gian lận thẻ.

7. Hãy cẩn thận với các giao dịch thẻ quà tặng

Mua bán thẻ quà tặng cần sự cẩn trọng. Hãy chỉ mua thẻ quà tặng từ các nhà cung cấp uy tín và kiểm tra kỹ thông tin trên thẻ trước khi giao dịch. Việc mua thẻ quà tặng từ người lạ hoặc trên các nền tảng không đáng tin cậy có thể khiến bạn mất tiền oan. Hãy nhớ rằng, thẻ quà tặng một khi đã bị mất hoặc bị đánh cắp, rất khó để lấy lại.

8. Đảm bảo an toàn cho dữ liệu khi sử dụng mạng Wi-Fi công cộng

Khi kết nối với mạng Wi-Fi công cộng, hãy ưu tiên chọn các mạng đã được xác minh và đáng tin cậy như những mạng có sẵn tại các quán cà phê, nhà hàng, thư viện nổi tiếng.

Tránh kết nối với các mạng không rõ nguồn gốc, miễn phí, vì chúng có thể là điểm truy cập để kẻ gian đánh cắp thông tin cá nhân của bạn. Để bảo vệ dữ liệu một cách tối ưu, hãy sử dụng mạng riêng ảo (VPN).

VPN như một chiếc khiên bảo vệ chắc chắn, mã hóa mọi dữ liệu truyền đi và nhận về, tạo nên một đường hầm an toàn giữa thiết bị của bạn và thế giới mạng. Nhờ đó, thông tin cá nhân của bạn sẽ được bảo vệ khỏi những con mắt tò mò và các cuộc tấn công mạng, giúp bạn an tâm khi truy cập internet tại các điểm công cộng.

9. Cài đặt và sử dụng ứng dụng bảo mật

Trình quản lý mật khẩu là trợ thủ đắc lực giúp bạn bảo vệ thông tin cá nhân. Với trình quản lý này, bạn có thể tạo ra những mật khẩu mạnh, độc nhất cho từng tài khoản, đảm bảo an toàn tuyệt đối. Ngoài ra, trình quản lý mật khẩu còn giúp bạn tự động điền thông tin đăng nhập và địa chỉ, tiết kiệm thời gian và giảm thiểu rủi ro nhập liệu sai.

Để bảo vệ toàn diện hơn, bạn nên thường xuyên cập nhật phần mềm diệt virus. Ngoài ra, đầu tư vào một bộ phần mềm bảo mật cao cấp sẽ giúp bạn phòng tránh nhiều loại mối đe dọa khác như thư rác, email lừa đảo (phishing) và các cuộc tấn công giả mạo trang web. Những loại tấn công này thường mạo danh các tổ chức uy tín để lừa bạn cung cấp thông tin cá nhân hoặc tài khoản ngân hàng.

Tuy nhiên, cài đặt phần mềm bảo mật chỉ là bước đầu tiên. Để bảo vệ thiết bị của bạn một cách hiệu quả, bạn cần thường xuyên cập nhật các phần mềm này. Các phần mềm độc hại luôn thay đổi và phát triển, vì vậy việc cập nhật liên tục là điều vô cùng quan trọng để ngăn chặn những mối đe dọa mới xuất hiện.

10. Nếu bạn bị lừa đảo, hãy mạnh dạn lên tiếng

Bị lừa đảo khi mua sắm trực tuyến là điều không ai mong muốn, nhưng đừng quá lo lắng. Thay vì im lặng chịu thiệt, hãy mạnh dạn lên tiếng. Hãy khiếu nại trực tiếp với người bán hàng, báo cáo sự việc với các cơ quan chức năng liên quan. Việc làm này không chỉ giúp bạn lấy lại quyền lợi mà còn giúp cảnh báo những người khác tránh mắc phải những sai lầm tương tự.

Phan Văn Hòa