Giám đốc Sở Y tế Nghệ An: Quyết tâm, quyết liệt chống dịch sởi

Nguy cơ cao bùng phát dịch Sởi

Hiện nay, Nghệ An là một trong những tỉnh, thành có xu hướng mắc sởi tăng cao. Cụ thể, từ đầu năm đến ngày 18/3, Nghệ An ghi nhận 1.210 ca sốt phát ban nghi sởi, không có tử vong (năm 2024 toàn tỉnh mắc 1.191 ca).

Số ca mắc nhiều, tập trung chủ yếu ở 3 địa phương: Thành phố Vinh (207 ca; các ca bệnh tản phát xuất huyện rải rác trên địa bàn các xã); Huyện Kỳ Sơn (585 ca) và huyện Tương Dương (130 ca). Ở 2 huyện Kỳ Sơn và Tương Dương, các ca bệnh xuất hiện nhiều sau Tết Âm lịch.

Tính riêng từ ngày 07/3-18/3, ghi nhận 420 ca sốt phát ban nghi sởi tại 18/20 địa phương. Số ca mắc chủ yếu tại huyện Kỳ Sơn (238 ca), Tương Dương (94 ca) và Quế Phong (17 ca). Các địa phương khác ghi nhận ca rải rác.

Từ đầu năm đến nay, Nghệ An đã lấy 82 mẫu xét nghiệm sởi. Kết quả có 68 ca dương tính, 2 ca âm tính và 12 đang chờ kết quả. Xem xét tiền sử tiêm vắc-xin sởi của 68 ca dương tính, cho thấy: 6 ca chưa đủ tuổi tiêm (8,8%), 47 ca đủ tuổi nhưng chưa tiêm (69,1%), 14 ca tiêm 1 mũi (19,1%), 2 ca tiêm 2 mũi (3%).

Theo Tiến sĩ Chu Trọng Trang - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh Nghệ An: Dịch sởi bùng phát ở các huyện vùng cao là do tỷ lệ tiêm chủng vắc-xin tại một số huyện miền núi thấp nên dịch bệnh sởi còn có khả năng bùng phát lớn.

Một số địa phương tuy tỷ lệ tiêm chủng cao đạt 95% nhưng vẫn còn 5% không tiêm phòng tích lũy mỗi năm sẽ tạo ra khoảng trống miễn dịch. Tỷ lệ tiêm phòng một số địa phương không đạt yêu cầu trên quy mô cấp xã.

Năm 2025 này, có một số thay đổi trong miễn dịch cộng đồng, đặc biệt là nhóm trẻ dưới 9 tháng chưa đến lịch tiêm chủng mở rộng vẫn mắc bệnh. Nhóm trẻ đã tiêm đủ 2 mũi trong tiêm chủng mở rộng nhưng vẫn mắc bệnh.

Tiêm chủng còn chậm, chưa đạt yêu cầu

Xác định rõ, dịch sởi bùng phát là do tỷ lệ tiêm chủng thấp và chỉ có tiêm chủng mới ngăn ngừa, dập được dịch sởi. Từ đầu năm đến nay, ngành Y tế Nghệ An đã triển khai nhiều giải pháp phòng, chống dịch sởi. Trong đó tập trung đẩy mạnh hoạt động tiêm chủng vắc-xin sởi, sởi-rubella.

Ngày 27/2/2025, Sở Y tế đã ban hành Kế hoạch số 646/KH-SYT để tổ chức chiến dịch tiêm chủng vắc-xin sởi cho trẻ 6 đến dưới 9 tháng. Mục tiêu đặt ra từ ngày 03/3 - 31/3/2025, có 95% trẻ từ đủ 6 tháng tuổi đến dưới 9 tháng tuổi được tiêm 01 mũi vắc-xin sởi.

Tổng số đối tượng dự kiến được tiêm trong chiến dịch là 11.968 trẻ. Ở thời điểm này, đã có 17 huyện, thị đã thực hiện tiêm; 03 địa phương chưa tiêm là thành phố Vinh, huyện Đô Lương và huyện Con Cuông. Tổng số trẻ đã được tiêm là 4.282 (35,7%). Như vậy, tiến độ tiêm vắc-xin sởi chiến dịch còn chậm chưa đạt yêu cầu.

Trong khi đó, kết quả tiêm vắc-xin chứa thành phần sởi trong chương tiêm chủng mở rộng của 2 tháng đầu năm 2025 ở Nghệ An cũng chưa đạt yêu cầu (15,8%). Cụ thể, tiêm vắc-xin sởi cho trẻ 9 tháng được 6.669/48.586 trẻ, tương ứng 13,7%; tiêm vắc-xin sởi - rubella cho trẻ 18 tháng được 5.700/49.066 trẻ, tương ứng 11,6%.

Ở 3 địa phương “điểm nóng” dịch sởi của tỉnh, tỷ lệ tiêm vắc-xin sởi, vắc-xin Sởi-Rubella đang còn thấp. Cụ thể, tại thành phố Vinh, 2 tháng đầu năm 2025, có 677/5.157 trẻ 9 tháng được tiêm sởi (13,1%); 626/4.494 trẻ 18 tháng được tiêm vắc-xin sởi-rubella (13,9%)... Đối với trẻ 6 đến 9 tháng tuổi, từ ngày 20/3, thành phố Vinh mới triển khai chiến dịch tiêm chủng vắc-xin sởi. Số trẻ dự kiến được tiêm là 1.363 trẻ.

Tại huyện Kỳ Sơn, 2 tháng đầu năm 2025, có 154/1.640 trẻ 9 tháng được tiêm vắc-xin sởi (9,4%); có 151/1.660 trẻ 18 tháng được tiêm vắc-xin sởi-rubella (9,1%)...Đối với trẻ 6 đến 9 tháng tuổi, từ ngày 06/3 đến nay đã tiêm được cho 27/377 trẻ, đạt 7,2%. Tiêm vắc-xin sởi chiến dịch cho 1.089/2.013 trẻ chưa tiêm đủ mũi (54,1%). Huyện đang cho tiến hành tiêm nhưng tiến độ còn chậm.

Tại huyện Tương Dương, 2 tháng đầu năm 2025, 159/977 trẻ 9 tháng được tiêm vắc- xin sởi (16,3%); 75/875 trẻ 18 tháng được tiêm vắc-xin sởi-rubella (8,6%)... Đối với trẻ chưa tiêm đủ mũi, từ ngày 11/3 đến nay, tiêm được 165/417 trẻ (39,6%). Đối với trẻ 6 đến 9 tháng tuổi, từ ngày 11/3/2025 đến nay đã tiêm được cho 129/248 trẻ (đạt 52%). Huyện cũng đang cho tiến hành tiêm nhưng tiến độ còn chậm.

Quyết liệt thực hiện chiến dịch tiêm vắc-xin sởi

Phát biểu quán triệt nhiệm vụ tại hội nghị trực tuyến toàn tỉnh về công tác phòng, chống bệnh sởi, Tiến sĩ, bác sĩ Lê Thị Hoài Chung - Giám đốc Sở Y tế nêu rõ: Kết quả phòng, chống sởi ở Nghệ An chưa đạt như mong muốn, còn nhiều tồn tại. Trong đó, lãnh đạo các đơn vị y tế chưa vào cuộc sát sao và quyết liệt, chưa thực sự phòng, chống đúng cách.

Để phòng chống dịch sởi, các đơn vị y tế phải quyết tâm, quyết liệt như chống giặc để khống chế dịch cho bằng được. Yêu cầu đặt ra là cần phải tăng tỷ lệ miễn dịch bệnh sởi trong cộng đồng. Đến ngày 31/3/2025, có 95% trẻ thuộc đối tượng tiêm chủng chưa được tiêm hoặc chưa được tiêm đủ mũi vắc-xin cần phải được tiêm vắc-xin sởi. Quá trình tiêm phải đảm bảo an toàn.

Giám đốc Sở Y tế yêu cầu: Các trung tâm y tế, trạm y tế phải tập trung điều tra, rà soát kỹ. Cần phải đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng để lập danh sách trẻ cần tiêm chủng, không được bỏ sót. Đẩy mạnh công tác truyền thông bằng nhiều hình thức, phương tiện với các nội dung về biện pháp phòng, chống sởi, lợi ích của việc tiêm chủng, việc chăm sóc, cách ly và sự cần thiết đưa trẻ tới cơ sở y tế để tránh biến chứng.

Cần tổ chức các hình thức tiêm vắc-xin sởi 1 cách phù hợp; cung ứng đầy đủ vắc-xin; đẩy mạnh tiến độ tiêm; đảm bảo an toàn tiêm chủng và xử lý tốt những phản ứng sau tiêm.

Các trung tâm y tế, trạm y tế cũng cần tham mưu tốt cho cấp uỷ, chính quyền địa phương trong việc phòng chống dịch sởi; kêu gọi các cấp ngành, đoàn thể, đơn vị và người có uy tín trên địa bàn cùng phối hợp, tham gia phòng chống dịch sởi, đặc biệt là trong công tác vận động người dân tham gia tiêm chủng; phối hợp tốt cùng các cơ sở khám, chữa bệnh trên địa bàn để phòng chống sởi... hướng tới mục tiêu hạn chế thấp nhất ca mắc sởi, không để xảy ra biến chứng.

Các cơ sở khám, chữa bệnh cần tiêm vắc-xin sởi cho tất cả nhân viên y tế; thực hiện tốt công tác phân luồng, cách ly ca bệnh, tránh tình trạng lây nhiễm chéo; làm tốt công tác điều trị; sẵn sàng tiếp nhận bệnh nhân ở tuyến dưới chuyển lên; thực hiện báo cáo các trường hợp nghi ngờ sởi, bệnh truyền nhiễm kịp thời theo quy định.

Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật tỉnh tăng cường hỗ trợ, chỉ đạo các đơn vị y tế thực hiện tốt chiến dịch tiêm vắc-xin sởi, công tác tiêm chủng đúng tiến độ; đảm bảo cung ứng đầy đủ vắc-xin, ưu tiên những địa phương trọng điểm về dịch sởi; cử các đoàn công tác xuống bám sát và hỗ trợ cơ sở; đẩy mạnh công tác truyền thông, tuyên truyền về dịch sởi.

Trong đợt này, Sở Y tế Nghệ An sẽ thành lập các đoàn giám sát, kiểm tra đột xuất, hậu kiểm, xử lý kỷ luật những đơn vị, cá nhân không thực hiện tốt chiến dịch; bỏ sót, báo cáo sai kết quả tiêm chủng, tiêm vắc-xin sởi./.

Thành Chung