Chính quyền địa phương 2 cấp: Gần dân, vì dân -Kỳ cuối: Đổi mới để phục vụ Nhân dân tốt hơn
Thực tiễn mới đang đòi hỏi chính quyền 2 cấp phải đổi mới tư duy thực sự, có cách làm sáng tạo và thiết thực, hiệu quả; nâng tầm trách nhiệm, từng quyết định, từng hành động phải hướng tới phục vụ Nhân dân tốt hơn. Báo và phát thanh, truyền hình Nghệ An trân trọng chuyển tải ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, của lãnh đạo tỉnh Nghệ An, cũng như những đề xuất, kiến nghị từ cấp xã về nội dung trên.
Nhóm P.V Chính trị - Xây dựng Đảng • 17/08/2025
Thực tiễn mới đang đòi hỏi chính quyền 2 cấp phải đổi mới tư duy thực sự, có cách làm sáng tạo và thiết thực, hiệu quả; nâng tầm trách nhiệm, từng quyết định, từng hành động phải hướng tới phục vụ Nhân dân tốt hơn. Báo và phát thanh, truyền hình Nghệ An trân trọng chuyển tải ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, của lãnh đạo tỉnh Nghệ An, cũng như những đề xuất, kiến nghị từ cấp xã về nội dung trên.
.png)
Phát biểu tại Hội nghị sơ kết 6 tháng đầu năm và nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh: Chuyển đổi số chính là hệ thần kinh Trung ương, là cầu nối “sống còn” giữa tỉnh và xã; là bộ não dữ liệu để tổng hợp, phân tích, cảnh báo sớm tình hình, không để xảy ra vùng trũng thông tin. “Không có chuyển đổi số, mô hình hành chính 2 cấp sẽ không thể vận hành hiệu quả”, Tổng Bí thư nhấn mạnh và cho rằng, người đứng đầu các ban, bộ, ngành, các địa phương phải tiếp tục nâng cao tinh thần trách nhiệm, quyết tâm chính trị cao, kiên quyết, kiên trì, kiên định làm bằng được để củng cố niềm tin của toàn xã hội.
:
Kết luận tại Hội nghị đánh giá kết quả sắp xếp tổ chức bộ máy bên trong của các bộ, ngành và sơ kết 1 tháng vận hành chính quyền địa phương 2 cấp vào chiều 28/7 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Tinh thần là tất cả phải vào cuộc, nhất là người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo các cơ quan thuộc thẩm quyền; bộ máy mới đòi hỏi cách ứng xử mới, tư duy phải đổi mới, hành động phải quyết liệt; phối hợp chặt chẽ, đồng bộ, đặc biệt là trong chuyển đổi số, xây dựng và liên thông cơ sở dữ liệu của các ngành.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành tiếp tục theo dõi, đôn đốc các địa phương theo lĩnh vực; các đồng chí được phân công tiếp tục trực tiếp đi kiểm tra tình hình tại các địa phương, lắng nghe ý kiến từ cơ sở để chỉ đạo kịp thời việc tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.
Thủ tướng tin tưởng, với quyết tâm chính trị cao và sự chỉ đạo sát sao của Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, cùng với sự đoàn kết, đồng lòng của cả hệ thống chính trị và sự ủng hộ của Nhân dân, bộ máy chính quyền 2 cấp sẽ triển khai công việc ngày càng thuận lợi, thông suốt, hiệu quả hơn, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn.
Phát biểu chỉ đạo tại Phiên họp Ủy Ban Thường vụ Quốc hội, ngày 10/7, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá, sau sáp nhập, thành lập đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã mới, chính quyền địa phương đã được vận hành tốt, nhất là tại các xã thành lập mới ở khu vực đô thị.
Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội đề nghị, tại các xã thành lập mới ở vùng sâu, vùng xa phải quan tâm bố trí địa điểm làm việc, nghỉ ngơi của cán bộ, công chức được điều chuyển về xã mới. Trong thời gian tới, cần tiếp tục tập huấn về thủ tục hành chính, đẩy mạnh tuyên truyền trong nhân dân về ý nghĩa, yêu cầu của tinh gọn bộ máy hành chính, đặc biệt là làm rõ hơn mục tiêu cuối cùng là để phục vụ người dân tốt hơn, phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống tinh thần, vật chất cho người dân.
Tại cuộc làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Nghệ An vào chiều 16/7, đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương đánh giá: Nghệ An là một trong những địa phương thực hiện hiệu quả việc hợp nhất các đơn vị hành chính cấp xã, thành lập đảng bộ xã, phường trực thuộc tỉnh; hoàn thành trọng trách lịch sử của mô hình cấp huyện theo cơ cấu cũ. Tỉnh đã thống nhất nhận thức, tổ chức thực hiện bài bản, tạo được sự đồng thuận cao trong toàn hệ thống chính trị và trong Nhân dân. Bộ máy tổ chức đã được tinh gọn hợp lý; công tác tư tưởng, tổ chức, sắp xếp cán bộ được triển khai đồng bộ, khoa học; giải quyết tốt chính sách cán bộ.
Đặc biệt, tỉnh đã sắp xếp lại đội ngũ cán bộ ở cơ sở kịp thời, đảm bảo nguyên tắc "không để trống trận địa, không để đình trệ, gây khó khăn cho Nhân dân”; đảm bảo tốt an ninh, an toàn; đồng bào dân tộc thiểu số, đồng bào có đạo đều tin tưởng, đồng thuận và tích cực hưởng ứng các chủ trương mới.
Đồng chí nhấn mạnh tinh thần và chỉ rõ tư tưởng xuyên suốt để vận hành chính quyền địa phương 2 cấp thông suốt, hiệu quả là: “Trung ương hướng về tỉnh, về xã, phường. Tỉnh cũng phải hướng về xã, phường. Tất cả đều phải hướng về cơ sở, giải quyết ở cơ sở. Ưu tiên hàng đầu của chính quyền địa phương 2 cấp là chăm lo cho tốt hơn cho Nhân dân. Những gì liên quan trực tiếp đến người dân thì phải thực hiện tận tâm, tận lực; không để phiền hà, sách nhiễu; không để Nhân dân phải than phiền”.
Về tổng thể, có thể thấy Nghệ An vừa có khó khăn vừa có lợi thế. Khó khăn là địa bàn rộng, dân cư đông nhưng lợi thế là không có sự xáo trộn lớn do không sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh mà chủ yếu đối diện với áp lực tổ chức bộ máy cấp tốc để đáp ứng chính quyền địa phương 2 cấp.
.jpg)
Qua thực tế làm việc và khảo sát bước đầu, có thể khẳng định Nghệ An là một trong những địa phương triển khai tốt việc cung cấp, giải quyết thủ tục hành chính và dịch vụ công trực tuyến. Nhiều vấn đề đoàn nêu, tỉnh đã nhận thức rõ và tôi cho rằng, khi đã có nhận thức rồi thì sẽ có biện pháp khắc phục hiệu quả.
Tuy nhiên, trên tinh thần quán triệt của Trung ương là tổ chức triển khai thực hiện thủ tục hành chính thông suốt, hiệu quả, không gián đoạn khi sắp xếp đơn vị hành chính, nên tiến độ triển khai đã gấp rút rồi thì phải gấp rút hơn, tích cực hơn nữa.
Kết luận phiên họp của Ban Thường vụ Tỉnh ủy ngày 7/8, đồng chí Nguyễn Đức Trung - Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu: Tập trung giải quyết khó khăn, vướng mắc trong quá trình vận hành chính quyền địa phương 2 cấp để đảm bảo mục tiêu hoạt động thông suốt, hiệu quả. Tiếp tục rà soát, sắp xếp bố trí cán bộ đáp ứng yêu cầu công việc, nhất là những cán bộ làm công tác chuyên môn. Quá trình này, vừa kiểm tra, đôn đốc, nhưng cũng phải hướng dẫn, hỗ trợ, có nhiệm vụ phải "cầm tay chỉ việc".
Kết luận phiên họp thường kỳ tháng 7/2025, đồng chí Chủ tịch UBND tỉnh Lê Hồng Vinh yêu cầu các sở, ngành theo chức năng tiếp tục theo dõi sát hoạt động, kịp thời hướng dẫn, giải đáp kiến nghị từ cơ sở; rà soát, hoàn thiện phân cấp, phân quyền và thẩm quyền quản lý.
Sở Nội vụ phối hợp Ban Tổ chức Tỉnh ủy khắc phục tình trạng thừa - thiếu công chức; điều động, biệt phái cán bộ về các xã còn thiếu; tăng cường hỗ trợ các xã khó khăn; tham mưu thành lập Tổ công tác liên ngành để xử lý kịp thời các vướng mắc.
Sở Tài chính rà soát, sắp xếp trụ sở, tài sản công, bảo đảm kinh phí hoạt động liên tục cho cấp xã, đặc biệt là chi trả lương, chế độ và thực hiện an sinh xã hội. Sở Khoa học và Công nghệ bảo đảm hạ tầng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, cơ sở dữ liệu và chính quyền điện tử vận hành ổn định, đáp ứng yêu cầu quản lý, điều hành.
Sau khi sắp xếp lại tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, cấp xã phát sinh một số khó khăn ở các phòng chuyên môn. Nhiều cán bộ được phân công sang lĩnh vực mới chưa từng đảm nhiệm, chuyên môn khác hoàn toàn với bằng cấp đào tạo. Chẳng hạn, cán bộ từng làm ở lĩnh vực khác nay về phụ trách giáo dục hoặc y tế, nên ngoài việc rèn luyện kỹ năng và tích lũy kinh nghiệm, họ phải học lại kiến thức chuyên môn từ đầu.
Để bảo đảm công việc trôi chảy, hiệu quả và đúng chuyên môn, các cấp, sở, ngành liên quan cần sớm tổ chức đào tạo, tập huấn bài bản cho đội ngũ này. Bên cạnh đó, Đảng ủy và UBND xã cũng sẽ chủ động tổ chức các buổi tự đào tạo, tập huấn, đặc biệt là rèn kỹ năng làm việc trực tiếp và phục vụ người dân.
Phường Thành Vinh đã tiếp nhận cơ sở vật chất từ Thành ủy và UBND thành phố Vinh (cũ), song để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ vẫn cần tiếp tục đầu tư hạ tầng, trang thiết bị. Khó khăn lớn nhất hiện nay không nằm ở cơ sở vật chất mà ở nhân lực, đặc biệt là cán bộ công nghệ thông tin. Số lượng ít, chưa đủ khả năng hỗ trợ toàn diện cho cán bộ, công chức trong ứng dụng khoa học - công nghệ và xử lý thủ tục hành chính trực tuyến, nên nhiều khi phải nhờ hỗ trợ từ tỉnh hoặc VNPT.
Chúng tôi kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và cấp thẩm quyền tuyển dụng cán bộ công nghệ thông tin. Bởi dù trang thiết bị hiện đại đến đâu, nếu thiếu nhân lực đủ trình độ vận hành, công việc vẫn sẽ gặp nhiều khó khăn.
Ở vùng miền núi, hạ tầng kết nối và khả năng tiếp cận công nghệ của người dân còn hạn chế: mạng Internet thiếu ổn định, điện lưới thường xuyên mất, ảnh hưởng trực tiếp đến dịch vụ hành chính công trực tuyến. Phần lớn người dân không có điện thoại thông minh, kỹ năng công nghệ thông tin gần như bằng không, nên khó sử dụng các tiện ích số. Vì vậy, cần tổ chức các khóa đào tạo ở mức “bình dân học vụ” để trang bị kiến thức, kỹ năng cơ bản, với lộ trình phù hợp điều kiện từng địa bàn.
Bên cạnh đó, hạ tầng trụ sở các xã, phường, nhất là ở vùng thường xuyên chịu thiên tai, cần sớm được đầu tư. Như trụ sở UBND - Trung tâm Hành chính công xã Châu Tiến hằng năm bị ngập khi mưa bão, buộc di dời hồ sơ, máy móc, làm gián đoạn công việc. Việc nâng cấp cơ sở vật chất tại đây là yêu cầu cấp bách.
Đồng chí Lô Văn Thao - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Châu Khê cho biết: Phát huy tinh thần tương trợ, từ 26 đến 29/7, xã Châu Khê đã huy động 900 lượt người hỗ trợ thôn Tiến Thành (xã Con Cuông) khắc phục hậu quả ngập lụt. Tuy nhiên, lực lượng tại chỗ ở mỗi địa phương còn mỏng, khó đáp ứng yêu cầu phòng, chống và khắc phục thiên tai. Tỉnh cần định hướng, chỉ đạo xây dựng quy chế phối hợp giữa các xã liền kề để hỗ trợ nhau không chỉ trong thiên tai mà cả phát triển kinh tế, bảo tồn văn hóa.
Vấn đề này, Trung tá Nguyễn Văn Quý - Phó Chính ủy Ban Chỉ huy phòng thủ Khu vực 3 (Quỳ Châu) cho rằng, phương châm “4 tại chỗ” phải được quán triệt, lấy phòng là chính. Khi sự cố xảy ra, Ban Chỉ huy phòng thủ khu vực có thể điều phối, huy động lực lượng trong khu vực, song đây chỉ là giải pháp tạm thời. Vì vậy, việc sớm xây dựng quy chế phối hợp giữa các xã, phường liền kề là giải pháp lâu dài, hiệu quả hơn.
* * * * *
Qua hơn 1 tháng vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp ở Nghệ An nói riêng và cả nước nói chung đã chứng minh đây là bước đi đúng hướng: bộ máy tinh gọn hơn, vận hành hiệu quả hơn, gần dân và vì dân hơn. Không chỉ dừng ở cải cách tổ chức, đây còn là sự khởi đầu cho một kỷ nguyên mới của dân tộc - kỷ nguyên mà chính quyền thực sự kiến tạo, liêm chính, hành động và phục vụ, đặt lợi ích, quyền lợi và hạnh phúc của Nhân dân làm trung tâm. Với quyết tâm chính trị cao, sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và sự đồng lòng của toàn dân, mục tiêu xây dựng một nền hành chính hiện đại, minh bạch, phụng sự Tổ quốc và Nhân dân đang trở thành hiện thực.
