Sân bay đầu tiên trên thế giới sẽ áp dụng hoàn toàn sinh trắc học khi lên máy bay vào năm 2025.

Sân bay Quốc tế Zayed tại thủ đô Abu Dhabi của UAE đang tiến một bước dài trong tương lai của ngành hàng không. Với Dự án Du lịch thông minh, toàn bộ các trạm kiểm soát tại sân bay này sẽ được trang bị công nghệ sinh trắc học vào năm 2025, hứa hẹn mang đến một trải nghiệm hoàn toàn mới cho hành khách.

Công nghệ sinh trắc học sẽ đặt nền móng cho một hệ thống an ninh sân bay thông minh hơn

Giáo sư Sheldon Jacobson của Đại học Illinois (Mỹ), một trong những nhà khoa học hàng đầu trong lĩnh vực an ninh sân bay, đã bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với việc Sân bay Quốc tế Zayed áp dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt.

Ông cho rằng đây là một bước tiến quan trọng, đánh dấu sự chuyển đổi từ các phương pháp kiểm soát an ninh truyền thống sang một hệ thống thông minh hơn, hiệu quả hơn. Sân bay Zayed đã đặt nền móng cho một hệ thống an ninh thông minh hơn, hiệu quả hơn và ít gây phiền hà hơn cho hành khách.

Việc loại bỏ hoàn toàn giấy tờ trong quá trình làm thủ tục tại sân bay khiến nhiều người lo ngại về khả năng hệ thống bị tấn công mạng và gây ra những gián đoạn nghiêm trọng cho hoạt động của sân bay.

Cụ thể, họ lo sợ một sự cố tương tự như vụ tấn công Crowdstrike có thể làm tê liệt hoàn toàn hệ thống, khiến hàng nghìn hành khách bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, Giáo sư Jacobson cho rằng những sự cố như vậy rất hiếm xảy ra và lợi ích lâu dài của việc áp dụng công nghệ sinh trắc học sẽ vượt trội so với những rủi ro tiềm ẩn.

Dự án Du lịch thông minh tại Sân bay Quốc tế Zayed là kết quả của sự hợp tác chặt chẽ giữa sân bay và Cơ quan liên bang về nhận dạng, quyền công dân, hải quan và an ninh cảng của UAE. Nhờ cơ sở dữ liệu sinh trắc học được thu thập từ du khách lần đầu đến nước này, sân bay có thể xác minh danh tính hành khách một cách nhanh chóng và chính xác tại mọi trạm kiểm soát, từ đó nâng cao trải nghiệm du lịch và đảm bảo an ninh tuyệt đối.

Giáo sư Jacobson cho rằng tốc độ triển khai các công nghệ mới, đặc biệt là công nghệ sinh trắc học, tại Mỹ và UAE là hoàn toàn khác nhau. Trong khi Cơ quan quản lý an ninh sân bay của Mỹ (TSA) thường có xu hướng thận trọng và triển khai các thay đổi một cách từ từ thì UAE lại có thể thực hiện các dự án lớn một cách nhanh chóng hơn nhờ vào hệ thống chính trị linh hoạt. Điều này giải thích tại sao việc thu thập dữ liệu sinh trắc học trên diện rộng như vậy có thể khó được chấp nhận tại Mỹ vào thời điểm hiện tại.

Dù ban đầu còn nhiều nghi ngại, nhưng sự tiện lợi và hiệu quả mà công nghệ sinh trắc học mang lại đang dần thuyết phục công chúng Mỹ chấp nhận việc sử dụng nó tại các sân bay.

“Để công nghệ sinh trắc học được áp dụng rộng rãi, các sân bay cần chủ động hơn trong việc xây dựng các quy trình rõ ràng, minh bạch và cung cấp thông tin đầy đủ cho hành khách. Sự tin tưởng của hành khách là yếu tố quyết định thành công của công nghệ này”, Giám đốc điều hành cấp cao của JD Power, Mike Taylor nhấn mạnh.

Trong khi đó, Shawn DuBravac, một chuyên gia về tương lai học và công nghệ dự đoán sinh trắc học sẽ cách mạng hóa việc đi lại. Ông cho rằng, mặc dù việc sử dụng công nghệ sinh trắc học đang tăng lên, nhưng mục tiêu loại bỏ hoàn toàn các giấy tờ trong quá trình đi lại trong năm tới là một tham vọng lớn, đầy thách thức.

Sinh trắc học được dự đoán sẽ cách mạng hóa quy trình kiểm tra an ninh tại các sân bay. Ông Shawn DuBravac cho rằng công nghệ này sẽ giúp nhân viên sân bay xử lý thông tin hành khách nhanh chóng và chính xác hơn.

“Việc tự động hóa các quy trình thủ tục sẽ giúp nhân viên tập trung vào những nhiệm vụ đòi hỏi sự tương tác và thấu hiểu khách hàng. Điều này không chỉ nâng cao hiệu quả làm việc mà còn mang đến trải nghiệm du lịch ấm áp và gần gũi hơn”, ông Shawn DuBravac nhấn mạnh.

Các sân bay của Mỹ áp dụng công nghệ sinh trắc học như thế nào?

Kết quả khảo sát của công ty nghiên cứu thị trường toàn cầu JD Power, có trụ sở tại Mỹ cho thấy một tỷ lệ đáng kể (53%) hành khách tại một sân bay lớn ở Mỹ sẵn sàng chấp nhận sử dụng công nghệ sinh trắc học để qua cửa kiểm tra an ninh. Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận nhỏ (12%) tỏ ra lo ngại về vấn đề bảo mật thông tin cá nhân.

Công chúng đặt ra nhiều lo ngại về việc bảo vệ thông tin cá nhân trong quá trình đăng ký sinh trắc học, bao gồm loại dữ liệu cần cung cấp, mức độ an toàn của dữ liệu và khả năng dữ liệu bị sử dụng để theo dõi hành vi cá nhân.

Trong một bình luận trên mạng xã hội, tỷ phú Elon Musk đã so sánh quy trình làm thủ tục tại sân bay quốc tế Zayed với các sân bay ở Mỹ và cho rằng Mỹ cần phải nỗ lực hơn để bắt kịp. Ông đặc biệt ấn tượng với sự tiện lợi và nhanh chóng của hệ thống làm thủ tục tại sân bay quốc tế Zayed.

“Quan điểm của Musk về việc áp dụng rộng rãi công nghệ sinh trắc học tại các sân bay Mỹ có phần quá lạc quan”, luật sư an ninh quốc gia Irina Tsukerman nhận định. Bà cho rằng những lo ngại về quyền riêng tư và chi phí có thể là rào cản lớn đối với việc triển khai công nghệ sinh trắc học trên quy mô lớn tại Mỹ.

Bà Irina Tsukerman cho rằng sự thành công của hệ thống sinh trắc học tại sân bay quốc tế Zayed là nhờ vào những điều kiện đặc biệt của quốc gia này, bao gồm một chính phủ tập trung, sự tin tưởng cao của người dân và nguồn lực dồi dào. Ngược lại, ở Mỹ, việc triển khai quy mô lớn một hệ thống như vậy sẽ gặp phải nhiều khó khăn hơn do sự đa dạng và phức tạp của xã hội.

Mặc dù Elon Musk đã chỉ trích tình trạng lạc hậu của các sân bay Mỹ, nhưng thực tế, một số sân bay lớn như Sân bay Quốc tế Los Angeles đã tiên phong trong việc áp dụng công nghệ sinh trắc học vào quy trình lên máy bay.

Từ năm 2018, hành khách tại Sân bay Quốc tế Los Angeles đã có thể trải nghiệm việc làm thủ tục hoàn toàn không tiếp xúc thông qua các cổng kiểm tra sinh trắc học. Có tới bốn làn sinh trắc học tại mỗi cổng khởi hành quốc tế và công nghệ nhận dạng khuôn mặt có thể được sử dụng để xác minh hành khách không cần chạm, không cần giấy tờ.

Ian Law, Giám đốc chuyển đổi số của Sân bay Quốc tế Los Angeles, cho biết công nghệ này đã giúp rút ngắn thời gian làm thủ tục và nâng cao trải nghiệm của hành khách.

Mặc dù chưa có sân bay nào ở Mỹ đạt được quy mô tự động hóa hoàn toàn như ở sân bay Zayed, nhưng công nghệ sinh trắc học đã dần được tích hợp vào quy trình làm thủ tục tại nhiều sân bay trên khắp nước. Chương trình PreCheck của TSA, hiện đã có mặt tại hơn 200 sân bay và được hàng chục hãng hàng không áp dụng, cho phép hành khách sử dụng tùy chọn nhận dạng khuôn mặt để làm thủ tục nhanh chóng hơn. Để tham gia PreCheck, hành khách cần đáp ứng một số yêu cầu nhất định và hoàn thành quá trình đăng ký trực tuyến.

Công ty Clear, một doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán, đã mở rộng dịch vụ của mình đến hơn 55 sân bay trên khắp nước Mỹ. Với dịch vụ này, hành khách sau khi trả phí và trải qua quá trình kiểm tra an ninh trước sẽ được ưu tiên qua các cửa kiểm soát sinh trắc học, giúp tiết kiệm thời gian đáng kể. Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của Clear cũng đặt ra những câu hỏi về sự công bằng và bình đẳng trong việc tiếp cận các dịch vụ sân bay.

Amadeus, một trong những nhà cung cấp giải pháp hàng đầu cho ngành hàng không, đã và đang triển khai các hệ thống sinh trắc học tại nhiều sân bay trên thế giới như Dubai (UAE), Vancouver (Ca-na-đa), Perth (Úc) và Heathrow (Vương quốc Anh).

Tuy nhiên, ông Chris Keller, Phó Chủ tịch phụ trách hoạt động sân bay và hãng hàng không tại Amadeus, cho biết rằng trong tương lai gần, việc kết hợp giữa công nghệ sinh trắc học và các phương pháp truyền thống sẽ là xu hướng chủ đạo. Điều này có nghĩa là hành khách sẽ có nhiều lựa chọn hơn khi làm thủ tục tại sân bay, đáp ứng nhu cầu đa dạng của từng đối tượng.

Giáo sư Jacobson khẳng định rằng hệ thống sinh trắc học tại sân bay sẽ trở thành một rào cản đáng kể đối với những kẻ có ý đồ gây hại. Ông cho biết: “Việc khuôn mặt của chúng bị nhận diện ngay tại sân bay sẽ là một yếu tố răn đe mạnh mẽ, giúp giảm thiểu đáng kể các rủi ro an ninh”.

Tuy nhiên, ông cũng lưu ý rằng những nhận xét của tỷ phú Elon Musk về vấn đề này còn thiếu tính toàn diện. Jacobson giải thích: “Chúng ta không hề tụt hậu so với các nước khác, mà đang trong quá trình không ngừng phát triển và hoàn thiện hệ thống. Việc triển khai một hệ thống an ninh sinh trắc học hiệu quả đòi hỏi thời gian, nguồn lực và sự đầu tư nghiêm túc”.

Việc triển khai các công nghệ mới trong ngành hàng không thường gặp phải nhiều thách thức. Như trường hợp của chương trình PreCheck, phải mất đến 8 năm để ý tưởng này được hiện thực hóa.

Jacobson cho biết: “Mọi người thường lo ngại về việc thay đổi thói quen và các vấn đề liên quan đến bảo mật. Do đó, để thúc đẩy quá trình đổi mới, chúng ta cần đảm bảo rằng các công nghệ mới không chỉ hiệu quả mà còn an toàn và thân thiện với người dùng”.

Tại Mỹ, có lẽ hành khách còn phải chờ đợi thêm một thời gian nữa trước khi có thể trải nghiệm quy trình làm thủ tục hoàn toàn tự động bằng nhận diện khuôn mặt, từ quầy làm thủ tục đến cửa lên máy bay.