Địa bàn dân cư khối 2 và khối 3 phường Nghi Tân, thị xã Cửa Lò nằm sát kề với bãi chứa hàng 1A, 1B của Cảng Cửa Lò. Những bãi này là nơi trong thời gian qua chứa quặng sắt của Công ty cổ phần thương mại Hùng Cường ở dạng bột, thường gây bụi, ô nhiễm không khí những khi thời tiết cực đoan có giông, lốc, hoặc khi có các hoạt động bốc xếp, vận chuyển. Bởi ảnh hưởng đến cuộc sống, ngày 21/3/2024, người dân khối 2, khối 3 phường Nghi Tân đã có đơn gửi lên UBND tỉnh và một số cơ quan chức năng có liên quan, đề nghị xem xét, xử lý dứt điểm không để ảnh hưởng đến môi trường.
Tại đơn phản ánh từ năm 2019, những hoạt động sản xuất kinh doanh của Cảng Cửa Lò đã gây ô nhiễm không khí, tiếng ồn nên người dân khối 2, khối 3 phường Nghi Tân từng đã có ý kiến kiến nghị xem xét xử lý. Tháng 4/2023, từ kiến nghị của người dân, UBND thị xã Cửa Lò, UBND phường Nghi Tân, đại diện khối dân cư và Cảng Cửa Lò đã tổ chức họp để bàn giải pháp xử lý vấn đề ô nhiễm môi trường. Sau cuộc họp này, Cảng Cửa Lò có thực hiện một số biện pháp để bảo vệ môi trường. Tuy nhiên, chỉ một thời gian sau thì tình trạng ô nhiễm không khí, tiếng ồn lại tiếp tục tái diễn. Thậm chí, tình trạng ô nhiễm còn nặng nề hơn do ở các bãi chứa hàng không chỉ thực hiện bốc dỡ vận chuyển hàng hóa mà còn có các hoạt động xay nghiền quặng…
Nắm thông tin ban đầu từ UBND thị xã Cửa Lò, được xác nhận kiến nghị của người dân khối 2 – 3 phường Nghi Tân là chính đáng, và đã sớm được nắm bắt, từng bước giải quyết. Cụ thể như Phó Chủ tịch UBND thị xã Cửa Lò, ông Nguyễn Quang Tiêu cho biết, vào ngày 13/3/2024, Ban Thường vụ Thị ủy Cửa Lò đã tổ chức buổi làm việc với Ban Quản lý Khu kinh tế Đông Nam, Cảng vụ Hàng hải Nghệ An, Công ty cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh để thống nhất các phương án xử lý tình trạng ô nhiễm môi trường và khu neo đậu tàu thuyền cho bà con ngư dân tại Cảng Cửa Lò. Ông Nguyễn Quang Tiêu trao đổi: “Ngày 15/3/2024, Ban Thường vụ Thị ủy đã có thông báo kết luận của buổi làm việc. Trong đó, đối với vấn đề ô nhiễm môi trường, đã đề ra cụ thể những phương án xử lý cũng như trách nhiệm của các cơ quan liên quan. Hiện nay, UBND thị xã Cửa Lò đang thực hiện các nhiệm vụ này; ngày 25/4 vừa qua, cũng đã tổ chức làm việc với các bên liên quan để cụ thể hóa các phương án xử lý các tồn tại ở Cảng Cửa Lò, qua đó giải quyết kiến nghị của công dân theo quy định…”.
Xem Thông báo 378-TB/ThU ngày 15/3/2024, để khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường, Ban Thường vụ Thị ủy Cửa Lò đề nghị Công ty CP Cảng Nghệ Tĩnh: “Phối hợp UBND thị xã Cửa Lò khảo sát, lập phương án xây dựng tuyến đường phía Tây bến 1 và bến 2 giáp với khu dân cư khu vực phường Nghi Tân. Đồng thời tiến hành trồng cây xanh, tạo vùng đệm, hành lang cách biệt có thể làm đường để đảm bảo cho sự an toàn của nhân dân. Xây dựng phương án đầu tư hệ thống nhà kho, bến bãi hiện đại, hệ thống xử lý rác thải, nước thải, đổi mới công nghệ xử lý ô nhiễm môi trường theo hướng tinh gọn, hiện đại, thân thiện với môi trường…”.
Đồng thời, giao UBND thị xã Cửa Lò thành lập tổ công tác để tiến hành rà soát, đánh giá báo cáo Ban Thường vụ Thị ủy cho ý kiến chỉ đạo, đồng thời có văn bản đề nghị UBND tỉnh Nghệ An thành lập tổ công tác để xây dựng phương án, giải pháp giải quyết căn cơ, lâu dài vấn đề ô nhiễm môi trường và khu neo đậu tàu thuyền của bà con ngư dân tại khu vực Cảng Cửa Lò theo đúng quy định. Phối hợp với Cảng Cửa Lò rà soát lại quy hoạch trồng cây xanh, tạo vùng đệm, chắn bụi, hạn chế tiếng ồn, hành lang có thể làm đường để đảm bảo cho sự an toàn cuộc sống nhân dân và hoạt động của cảng…
Đến Cảng Cửa Lò ngày 26/4/2024, thực tế các nơi thường phát tán bụi như khu vực bãi chứa 1A, 1B, các tuyến đường nội cảng, cổng vào cảng…, thấy có những hoạt động nhằm bảo vệ môi trường. Cụ thể, trên các tuyến đường nội cảng có xe bồn tưới nước tạo độ ẩm hạn chế bụi phát tán. Tại bãi chứa 1A, 1B, trên các bãi quặng sắt được che chắn, phủ kín bằng các loại bạt; xung quanh bãi chứa có giăng hệ thống lưới với chiều cao khoảng 9m, và có hệ thống vòi phun sương để hạn chế bụi; trên sân có các xe hút bụi hoạt động, dọn vệ sinh. Cũng tại bãi 1A, 1B, đoạn tường rào giáp ranh với khu dân cư khối 2, khối 3 phường Nghi Tân, đã lắp đặt hệ thống rào lưới cao 9m ngăn ngừa hạn chế bụi phát tán. Ở cổng vào cảng, có hệ thống rửa xe tự động; xe hàng sau khi hạ tải đi qua đây để hạn chế phát tán bụi…
Cán bộ Công ty cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh, cũng như Cảng Cửa Lò, thừa nhận phản ánh của người dân phường Nghi Tân là đúng và cần tiếp tục thực hiện các biện pháp bảo vệ môi trường. Đó là thực hiện kế hoạch đã xây dựng, báo cáo đến Thị ủy, UBND thị xã Cửa Lò; là thực hiện nghiêm Quy chế giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường và neo đậu tàu thuyền, lồng cá tại khu vực Cảng Cửa Lò đã được ký kết giữa UBND thị xã Cửa Lò, Công ty cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh, Cảng vụ Hàng hải Nghệ An và Đồn Biên phòng CKC Cửa Lò – Bến Thủy.
Theo Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh, ông Trần Nam Hải trao đổi, từ giữa năm 2022 đến nay Công ty Cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh thực hiện các giải pháp mua sắm, trang cấp bạt để che, đậy bao phủ khu vực chứa hàng quặng để đảm bảo hạn chế tối đa bụi gây ảnh hưởng đến khu vực dân cư trong khu vực phụ cận; bố trí 3 máy quét, thường xuyên hút bụi theo kế hoạch sản xuất để quét hút, thu gom rác trong khu vực làm hàng; bố trí 2 xe tưới nước tạo ẩm trên các tuyến đường và các khu vực trong cảng, bãi chứa hàng; gia cố hệ thống lưới chắn bụi cao 9m tại các bãi chứa hàng và lưới chống bụi tại khu bờ rào nơi tiếp giáp giữa cảng với khu vực dân cư giáp ranh… Bên cạnh đó, phối hợp với chủ hàng yêu cầu các lái xe phải thực hiện nghiêm việc che đậy, phủ bạt đối với xe vận chuyển khi ra vào cảng với các mặt hàng gây bụi và ô nhiễm môi trường; không xếp dỡ các mặt hàng rời có khả năng gây bụi khi thời tiết có gió lớn hoặc lốc xoáy; phun rửa phương tiện vận tải trước khi mang hàng ra khỏi cảng và di chuyển chậm khi đi qua khu dân cư…
Tuy nhiên, những giải pháp này vẫn chưa khắc phục được triệt để tình trạng ô nhiễm môi trường về bụi, tiếng ồn do quá trình xếp dỡ hàng hóa tại Xí nghiệp xếp dỡ Cửa Lò. Vì vậy, Công ty đã chỉ đạo tiếp tục thực hiện nghiêm những giải pháp này, khoảng quý 3 năm nay, trồng cây xanh tạo vùng đệm giữa Cảng và khu dân cư. Đồng thời, ở bãi chứa 1A, 1B sẽ không chứa các loại quặng bột dễ phát tán bụi.
Nắm bắt thông tin việc xử lý đơn kiến nghị của người dân khối 2, khối 3, phường Nghi Tân, được biết trong ngày 25/4/2024, lãnh đạo UBND thị xã Cửa Lò đã tiếp tục làm việc với Công ty cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh, Cảng vụ Hàng hải Nghệ An và Đồn Biên phòng CKC Cửa Lò – Bến Thủy.
Và để kiểm soát, giảm thiểu ô nhiễm môi trường trong Cảng và khu vực dân cư tại khối 2, khối 3, phường Nghi Tân, UBND thị xã Cửa Lò yêu cầu Công ty Cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh, Xí nghiệp xếp dỡ Cửa Lò thực hiện đầy đủ các nội dung đã cam kết. Theo đó, đối với bãi chứa hàng quặng sắt tại bãi 1A, 1B gần sát khu vực dân cư phường Nghi Tân, hoàn thành việc di dời trước ngày 01/6/2024. Trong thời gian này, tiếp tục phải che chắn lưới chống bụi, đậy bạt, tăng cường tưới ẩm, hút bụi, phun nước với tần suất liên tục đảm bảo vệ sinh môi trường của khu vực. Sau ngày 01/6/2024, khi giải phóng hàng quặng rời thì xây dựng kho kín hoặc hàng bao kiện hạn chế tối đa ô nhiễm bụi, tiếng ồn theo kế hoạch của Công ty Cổ phần Cảng Nghệ Tĩnh.
Đối với việc trồng cây xanh tạo vùng đệm chắn bụi, yêu cầu thực hiện đúng cam kết trồng cây phi lao và các loại cây khác làm vùng đệm trong tháng 9 với khoảng cách từ hàng rào lưới chắn bụi về phía trong Cảng là 3m. Ở trong Cảng, yêu cầu tăng cường thực hiện vệ sinh môi trường theo Đề án xử lý bụi tại bến Cảng Cửa Lò của Xí nghiệp xếp dỡ Cửa Lò đã được phê duyệt; tăng cường tưới nước trên khu vực các trục đường giao thông; khu vực hàng rào để hạn chế tối đa bụi do quá trình xuất nhập hàng; công khai các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm môi trường cho nhân dân biết để giám sát…
Điểm đáng lưu ý, UBND thị xã Cửa Lò giao UBND phường Nghi Tân thành lập Tổ giám sát cộng đồng giám sát các hoạt động giảm thiểu ô nhiễm môi trường tại Cảng Cửa Lò. Theo ông Phan Văn – Phó phòng Tài nguyên và Môi trường (UBND thị xã Cửa Lò): thành viên Tổ giám sát cộng đồng sẽ gồm đại diện các đoàn thể chính trị xã hội của phường; Bí thư, khối trưởng và đại diện của nhân dân khối 2 và khối 3. “UBND thị xã đã thành lập Tổ công tác để thực hiện các nhiệm vụ Ban Thường vụ Thị ủy kết luận tại Thông báo số 378-TB/ThU ngày 15/3/2024. Nhưng nhìn nhận vai trò giám sát của cộng đồng là rất cần thiết, sẽ thường xuyên và đảm bảo khách quan nên UBND thị xã đã chỉ đạo UBND phường Nghi Tân khẩn trương thành lập Tổ giám sát cộng đồng, đồng thời, đề nghị Xí nghiệp xếp dỡ Cửa Lò hỗ trợ để Tổ giám sát cộng đồng sớm hoạt động và có hiệu quả…”. Ông Phan Văn cho biết thêm.
