Thống nhất dời điểm lấy nước thô đầu vào của Nhà máy nước Quỳ Hợp

Khảo sát lại trữ lượng

Ngày 3/12, ông Quán Vi Giang – Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp cho biết, địa phương đang phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường để khảo sát, quan trắc chất lượng nước tại suối Nậm Choọng (xã Châu Đình), nhằm đánh giá trữ lượng, chất lượng nguồn nước tại suối này. Động thái này diễn ra sau khi Sở Xây dựng – Cơ quan thường trực Ban chỉ đạo cấp nước an toàn, chống thất thoát, thất thu nước sạch tỉnh thống nhất với đề xuất dời điểm lấy nước thô đầu vào cho Nhà máy nước thị trấn Quỳ Hợp từ suối Nậm Huống qua suối Nậm Choọng.

Theo đó, Công ty CP Cấp nước Nghệ An sẽ phải tự bỏ kinh phí để xây dựng trạm bơm và hệ thống đường ống truyền dẫn nước thô từ vị trí dự kiến khai thác mới về trạm cấp nước.

“Việc đánh giá trữ lượng và quan trắc nguồn nước tại suối Nậm Choọng là bước đầu tiên theo quy định. Hiện nay, vẫn chưa có kết quả quan trắc của Sở Tài nguyên và Môi trường, nhưng theo đánh giá của huyện thì suối này nguồn nước dồi dào, không lo về trữ lượng. Tương tự, chất lượng nước cũng rất sạch, vì thượng nguồn dòng suối này không có nhà máy hay mỏ khai thác khoáng sản nào”, ông Quán Vi Giang nói.

Kể từ năm 2017, sau khi kết quả quan trắc cho thấy suối Nậm Huống bị nhiễm asen, huyện Quỳ Hợp đã có văn bản đề xuất dời điểm lấy nước thô đầu vào từ Nậm Huống qua Nậm Choọng. Công ty CP Cấp nước Nghệ An, Trung tâm Y tế dự phòng và huyện Quỳ Hợp đã tổ chức khảo sát thực địa, lấy mẫu nước tại suối Nậm Choọng để xét nghiệm. Kết quả cho thấy, chất lượng nước đạt yêu cầu. Tuy nhiên, kế hoạch di dời vẫn không được tiến hành.

Đến tháng 8/2019, khi mẫu nước tại Nậm Huống một lần nữa bị ô nhiễm sau khi có kết quả quan trắc, Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề nghị Công ty CP Cấp nước Nghệ An có phương án khai thác nguồn nước khác để thay thế trong trường hợp xảy ra sự cố ô nhiễm nguồn nước sinh hoạt đang khai thác. Tuy nhiên, đề nghị này cũng không được thực hiện.

Nguyên nhân dẫn tới việc chậm di dời điểm lấy nước thô đầu vào là giữa Công ty CP Cấp nước Nghệ An và UBND huyện Quỳ Hợp không tìm được tiếng nói chung trong việc bỏ kinh phí di dời. Cụ thể, theo đề nghị của phía nhà máy nước, vào năm 2019 thì kinh phí cho việc di dời là hơn 10 tỷ đồng, trong đó, nguồn vốn do các doanh nghiệp khai thác khoáng sản gây ô nhiễm chi trả. Còn theo lãnh đạo UBND huyện Quỳ Hợp, thì các doanh nghiệp khai thác khoáng sản này không chấp nhận chi tiền.

Không cấp mới mỏ khoáng sản ở thượng lưu

Mới đây, sau khi UBND tỉnh có văn bản chỉ đạo, Sở Xây dựng đã có buổi làm việc với các đơn vị liên quan để xem xét giải quyết các vấn đề có liên quan đến hoạt động cấp nước của Công ty CP Cấp nước Nghệ An trên địa bàn thành phố Vinh.

Theo báo cáo của UBND huyện Quỳ Hợp, Trạm cấp nước thị trấn Quỳ Hợp được đầu tư xây dựng từ năm 2000, hiện nay cấp nước sạch cho khoảng 2.370 hộ/2.913 hộ, với 9.851 nhân khẩu trên địa bàn thị trấn Quỳ Hợp và nguồn nước thô để sử dụng sản xuất nước sạch của Trạm cấp nước được khai thác từ suối Nậm Huống. Hiện nay, phía thượng nguồn của suối Nậm Huống có 51 mỏ khoáng sản (39 mỏ đá, 8 mỏ quặng thiếc, 4 mỏ đá và 1 nhà máy tuyển quặng thiếc) được cấp khai thác và chế biến. Quá trình hoạt động khai thác, chế biến khoáng sản đã phát sinh các nguồn thải chưa được thu gom xử lý triệt để tại các dự án…

Trong kết luận gửi các đơn vị liên quan, ông Hoàng Sỹ Kiện – Giám đốc Sở Xây dựng, cho rằng trên cơ sở quan trắc, giám sát chất lượng nước thô suối Nậm Huống và qua đánh giá các nguy cơ gây sự cố về môi trường cho thấy hiện trạng môi trường nước mặt suối Nậm Huống hiện nay có nguy cơ mất an toàn.

“Với sự xuất hiện các yếu tố về mặt cảm quan như màu sắc nguồn nước; thượng nguồn có nhiều cơ sở sản xuất chế biến khoáng sản... và kết quả đánh giá của cơ quan chuyên môn về môi trường có nguy cơ mất an toàn tại nguồn nước mặt suối Nậm Huống. Việc UBND huyện Quỳ Hợp đề xuất thay đổi nguồn nước khai thác nước thô tại suối Nậm Choọng thuộc phụ lưu của sông Con đoạn chảy qua địa bàn xã Châu Đình, huyện Quỳ Hợp phù hợp với Quy hoạch tài nguyên nước tỉnh Nghệ An đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035 được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 4077/QĐ/UBND ngày 06/9/2017 là cần thiết”, ông Kiện nêu.

Để thực hiện việc điều chỉnh nguồn nước thô cung cấp cho Trạm cấp nước thị trấn Quỳ Hợp đúng quy trình, đảm bảo phù hợp với các quy định hiện hành, Sở Xây dựng đã đề nghị UBND huyện Quỳ Hợp chủ trì, phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường xem xét đo đạc, tính toán, quan trắc chất lượng nước để đánh giá trữ lượng, chất lượng nguồn nước tại suối Nậm Choọng đáp ứng kỹ thuật đảm bảo theo đúng quy định trước khi lựa chọn vị trí khai thác. Sau khi lựa chọn được vị trí khai thác, phối hợp với Công ty CP Cấp nước Nghệ An tổ chức khảo sát, hướng dẫn lập hồ sơ đề xuất đầu tư xây dựng trình cấp thẩm quyền xem xét quyết định làm cơ sở để tiến hành các bước tiếp theo; Lập báo cáo thông qua Hội đồng nhân dân huyện, lấy ý kiến đồng thuận của nhân dân trong vùng phục vụ cấp nước về giá nước sạch trước khi báo cáo UBND tỉnh việc đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước thô tại vị trí mới.

Đồng thời, rà soát tổng thể khu vực dự kiến đặt Trạm bơm khai thác nguồn nước mặt để sử dụng vào mục đích sản xuất nước sạch, đưa vào quy hoạch xây dựng vùng huyện làm cơ sở khoanh vùng, không cấp mới các mỏ khai thác khoáng sản các khu vực thượng lưu, tránh nguy cơ ô nhiễm về lâu dài.

Trong khi đó, Công ty CP Cấp nước Nghệ An có trách nhiệm phối hợp với UBND huyện Quỳ Hợp và Sở Tài nguyên và Môi trường tổ chức thực hiện lựa chọn nguồn nước thô tại vị trí mới đảm bảo trữ lượng, chất lượng theo quy định; trình cấp thẩm quyền phê duyệt thay thế nguồn nước thô cũ để cấp cho Trạm cấp nước thị trấn Quỳ Hợp trong thời gian sớm nhất; tránh trường hợp sau khi đưa vào sử dụng lại có hiện tượng ô nhiễm và nguy cơ ô nhiễm gây lãng phí, không hiệu quả; Phối hợp với UBND huyện Quỳ Hợp xây dựng phương án giá nước sạch sau khi điều chỉnh vị trí khai thác nguồn nước thô, đầu tư xây dựng hệ thống cấp nước thô mới đảm bảo đúng quy trình, quy định, trình cấp thẩm quyền phê duyệt trước khi triển khai các bước tiếp theo.