Pháp luật

Thực hiện Nghị định 168: Giảm tai nạn, tăng kỷ cương, góp phần xây dựng văn hóa giao thông -Bài 3: Ứng dụng công nghệ "xây" ý thức tự giác

Khánh Ly- Đặng Cường- Tiến Đông • 07/08/2025 15:53

Quá trình triển khai Nghị định 168, cùng với công tác tuyên truyền kết hợp răn đe, lực lượng chức năng trên địa bàn tỉnh Nghệ An đã tăng cường ứng dụng công nghệ để giám sát, phát hiện, xử lý các vi phạm trật tự an toàn giao thông. Qua đó, góp phần xây dựng văn hóa giao thông văn minh, an toàn của người dân.

Khu vực đô thị Vinh (cũ), nay đã thành 6 phường - là nơi được đầu tư đi đầu trong ứng dụng công nghệ để xử lý vi phạm trật tự an toàn giao thông.

Sau 5 tháng chính thức đi vào hoạt động, hệ thống hơn 600 camera giám sát an ninh trật tự và an toàn giao thông trên địa bàn các phường Thành Vinh, Trường Vinh, Vinh Hưng, Vinh Phú, Vinh Lộc không chỉ giúp lực lượng chức năng phát hiện, xử lý hàng nghìn trường hợp vi phạm, mà còn góp phần quan trọng trong việc thay đổi hành vi của người tham gia giao thông theo hướng tích cực, tự giác hơn.

Trong bối cảnh Nghị định 168/2023/NĐ-CP chính thức có hiệu lực với nhiều mức xử phạt tăng nặng, việc kết hợp công nghệ giám sát hiện đại và chế tài nghiêm khắc đã tạo nên sự chuyển biến rõ rệt trong thực tiễn.

Nhiều người dân cho biết, trước đây, khi chưa có camera, họ vẫn còn tâm lý “né” lực lượng chức năng, sẵn sàng vi phạm khi không thấy bóng dáng CSGT. Nhưng nay, với hệ thống camera giám sát dày đặc, việc cố tình phạm luật sẽ bị ghi hình và xử phạt “nguội”, khiến người dân buộc phải thay đổi thái độ, từ đối phó sang tự giác chấp hành.

Chị Nguyễn Thị Hải, cư dân phường Thành Vinh, chia sẻ rằng, chủ trương đầu tư lắp đặt hệ thống camera giám sát không chỉ giúp lực lượng chức năng xử lý hiệu quả các vi phạm, mà còn có tác dụng "giám sát vô hình" nhưng rất rõ rệt đối với mỗi người tham gia giao thông.

“

Trước kia, chỉ cần không thấy Cảnh sát giao thông, một số trường hợp tham gia giao thông đã vượt đèn đỏ, đi sai làn, đỗ xe bừa bãi. Nhưng từ khi camera hoạt động, ai cũng cẩn trọng. Tôi cũng vậy, trước từng có lúc vội vàng, lấn làn hay vượt đèn vài giây, nhưng giờ thì không dám nữa. Đậu xe cũng phải quan sát rất kỹ xem có nằm trong khu vực được phép không. Camera không bỏ sót ai cả, nên ai cũng phải tuân thủ nghiêm túc hơn”.

Chị Nguyễn Thị Hải, cư dân phường Thành Vinh, tỉnh Nghệ An

“

Tôi biết trên địa bàn đã lắp camera giao thông rồi, nhưng do vội đi đón con, trời lại mưa nên chủ quan phóng xe quá tốc độ. Mấy ngày sau nhận thông báo vi phạm, bị phạt 900.000 đồng, tôi thực sự bất ngờ. Từ đó về sau, mỗi lần ra đường, tôi quan sát tốc độ kỹ hơn, đi cẩn thận...”.

Anh Trần Văn Khánh, trú tại phường Trường Vinh, tỉnh Nghệ An

Theo Thiếu tá Đào Duy Sơn - Tổ CSGT địa bàn Vinh, thuộc phòng CSGT Công an tỉnh: Hệ thống camera không chỉ giúp phát hiện các lỗi phổ biến như vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ, đi sai làn, mà còn góp phần vào công tác điều tiết giao thông. Khi lượng phương tiện tăng cao vào giờ cao điểm hoặc ngày lễ, thông qua trung tâm điều hành, lực lượng CSGT có thể nắm bắt ngay điểm ùn tắc và triển khai phương án điều tiết kịp thời.

Thậm chí là qua hệ thống camera, lực lượng chức năng cũng dễ dàng truy xuất và phát hiện nhiều đối tượng vi phạm. Điển hình vào ngày 27/6, Tổ 373 Công an tỉnh Nghệ An phối hợp với các lực lượng của Phòng Cảnh sát giao thông bắt giữ 4 đối tượng, để điều tra, làm rõ về hành vi Gây rối trật tự công cộng và vi phạm trật tự an toàn giao thông.

Các đối tượng bị bắt giữ gồm: Lê Đức Q. (SN 2007), Lê Đức D. (SN 2008), Hoàng Trần Ch. (SN 2007) cùng trú tại xã Đô Lương (xã Bắc Sơn và Đặng Sơn, huyện Đô Lương cũ); Nguyễn Cảnh Vĩnh T. (SN 2009), trú tại xã Lương Sơn (là xã Tràng Sơn, huyện Đô Lương cũ).

Trước đó, vào khoảng 23h ngày 23/6 (thời điểm chưa bỏ cấp huyện), nhóm thanh, thiếu niên nói trên điều khiển 2 xe máy không gắn biển kiểm soát, không đội mũ bảo hiểm đi từ huyện Đô Lương xuống địa bàn thành phố Vinh cũ và có hành vi lạng lách, đánh võng, rồ ga, hò hét, vượt đèn đỏ, sau đó còn tạt đầu xe, trêu chọc người đi đường.

Nguy hiểm hơn, khi đi đến đường Quang Trung (thành phố Vinh cũ), nhóm thanh, thiếu niên này còn điều khiển xe rồ ga vượt lên trêu chọc, tạt đầu xe và có hành vi khiếm nhã đối với 2 cô gái đang đi cùng chiều, gây bức xúc cho người đi đường.

Sau khi nhận được thông tin từ người dân, lực lượng chức năng đã nhanh chóng vào cuộc xác minh, điều tra, làm rõ. Đồng thời, phối hợp với Trung tâm thông tin chỉ huy, Phòng Tham mưu Công an tỉnh trích xuất hình ảnh từ camera an ninh và triển khai đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ, truy xét đối tượng.

Đến khoảng 13h20’ ngày 27/6, nhóm đối tượng này đã bị bắt giữ để điều tra về hành vi Gây rối trật tự công cộng và vi phạm trật tự an toàn giao thông.

Khi mức phạt hành vi vi phạm tăng mạnh theo quy định của Nghị định 168, camera trở thành công cụ hữu hiệu để đảm bảo tính răn đe và công bằng trong xử lý. Dù là người dân, cán bộ hay doanh nghiệp, nếu vi phạm, đều có thể bị phát hiện và xử lý giống nhau, không có ngoại lệ.

Một điểm đáng ghi nhận là việc xử phạt nguội qua camera giúp hạn chế tiếp xúc trực tiếp giữa người dân và lực lượng CSGT, từ đó tăng tính minh bạch, khách quan trong xử lý vi phạm, đồng thời tiết kiệm nhân lực cho công tác tuần tra, kiểm soát.

Theo đề án đã được Bộ Công an phê duyệt, sau hơn 10 tháng thi công khẩn trương, đến tháng 1/2025, toàn bộ 191 điểm mục tiêu tại TP Vinh cũ, nay là các phường Thành Vinh, Trường Vinh, Vinh Hưng, Vinh Phú, Vinh Lộc đã được lắp đặt hơn 600 camera và chính thức đưa vào vận hành. Hệ thống tập trung chủ yếu tại các ngã ba, ngã tư, vòng xuyến, tuyến đường nội thị và các khu vực trọng điểm về an ninh, trật tự.

Sau khi khu vực đô thị Vinh chia thành 6 phường kể từ ngày 1/7, hệ thống camera này không bị tác động. Tất cả camera đều kết nối về Trung tâm điều hành chung, sử dụng đường truyền cáp quang tốc độ cao nhằm đảm bảo tính bảo mật, ổn định và độ chính xác của dữ liệu.

Hệ thống được tích hợp trí tuệ nhân tạo (AI), giúp nhận diện biển số, phân tích đặc điểm phương tiện, truy vết hành trình, phát hiện các hành vi vi phạm như vượt đèn đỏ, đi sai làn, không đội mũ bảo hiểm, chở quá số người, chạy quá tốc độ…

Điều đặc biệt là hệ thống có khả năng phát hiện hành vi vi phạm theo thời gian thực và lưu trữ dữ liệu để phục vụ công tác xử phạt nguội. Toàn bộ quá trình, từ ghi nhận lỗi đến gửi thông báo vi phạm, được thực hiện tự động và đồng bộ qua phần mềm quản lý vi phạm, đảm bảo tính chính xác, khách quan.

Không chỉ trên lĩnh vực giao thông, hệ thống còn giúp hỗ trợ, truy vết điều tra các vụ việc, vụ án, đảm bảo an ninh trật tự. Từ ngày 22/1/2025, thời điểm chính thức vận hành, đến nay hệ thống đã hỗ trợ truy vết, điều tra 60 vụ việc, vụ án; góp phần bảo vệ 40 sự kiện chính trị, xã hội lớn.

Đáng chú ý, dữ liệu từ hệ thống còn hỗ trợ lực lượng Công an các địa phương lân cận như Thanh Hóa, Hà Tĩnh trong điều tra thành công 12 vụ án, thể hiện rõ vai trò kết nối và chia sẻ dữ liệu nghiệp vụ.

Theo Trung tá Hoàng Mạnh Hùng – Phó trưởng Phòng Cảnh sát giao thông Công an tỉnh Nghệ An, việc kết hợp triển khai đồng bộ hệ thống camera thông minh với việc thực hiện Nghị định 168 đã tạo nên một bước chuyển mới trong công tác quản lý trật tự an toàn giao thông.

Trong đó, camera không chỉ là phương tiện hỗ trợ kỹ thuật, mà còn đóng vai trò là “cánh tay nối dài” của lực lượng chức năng, giúp phát hiện vi phạm một cách công khai, chính xác và không bị phụ thuộc vào thời điểm hay nhân sự tuần tra.

Khi kết hợp với hệ thống camera giám sát, cùng với định danh biển số, có thể xác định ngay lập tức các phương tiện vi phạm, từ đó gửi thông báo vi phạm đến chủ xe, người vi phạm một cách chính xác, hiệu quả.

Việc xử phạt nguội cũng góp phần định hình lại văn hóa giao thông đô thị, buộc người dân phải chủ động tuân thủ luật lệ thay vì “tranh thủ”, vi phạm khi thấy vắng bóng lực lượng chức năng.

Thông qua các hệ thống camera, mọi hành vi vi phạm giao thông đều được ghi nhận đầy đủ, từ thời gian, địa điểm đến các lỗi vi phạm cụ thể như vượt đèn đỏ, chạy quá tốc độ hay đi sai làn...

Những thông tin này sẽ được gửi tới chủ phương tiện một cách chính xác, tạo sự công bằng cho tất cả mọi người tham gia giao thông. Việc xử phạt qua camera không những giúp phát hiện các vi phạm ngay lập tức mà còn giảm bớt sự phụ thuộc vào lực lượng Cảnh sát giao thông trong quá trình tuần tra.

Điều này không chỉ giúp giải phóng bớt sức ép cho lực lượng chức năng mà còn tạo ra một môi trường giao thông có tính minh bạch cao.

Hệ thống còn giúp cơ quan chức năng rút ngắn thời gian điều tra, truy vết đối tượng vi phạm, nhất là trong các vụ tai nạn bỏ chạy, gây rối trật tự công cộng hay hành vi có dấu hiệu tội phạm. Việc lưu trữ dữ liệu đầy đủ, chính xác cũng giúp tăng tính thuyết phục khi xử lý các khiếu nại, góp phần củng cố niềm tin của người dân vào công tác quản lý nhà nước trong lĩnh vực giao thông.

Trên thực tế, thời gian qua, công tác chuyển đổi số và ứng dụng khoa học, công nghệ trong quản lý, điều hành giao thông; kết nối, chia sẻ cơ sở dữ liệu về giao thông; cải cách thủ tục hành chính và đổi mới phương thức tuần tra kiểm soát, xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực giao thông đã được UBND tỉnh quan tâm chỉ đạo ngành chức triển khai quyết liệt.

Ngoài hệ thống 600 camera mới lắp đặt tại 191 điểm tại các phường Thành Vinh, Trường Vinh, Vinh Hưng, Vinh Phú, Vinh Lộc, tại Nghệ An còn có hệ thống camera giám sát xử lý vi phạm giao thông trên tuyến Quốc lộ 1A gồm 20 cụm camera “mắt thần ” và hệ thống camera giám sát giao thông, giám sát an ninh trật tự do các phường, xã trên địa bàn tỉnh chủ động huy động nguồn xã hội hoá lắp đặt tại các tuyến đường trọng điểm trên địa bàn.

Bên cạnh đó, công tác quản lý các phương tiện kinh doanh vận tải trên địa bàn tỉnh được nâng cao hiệu quả nhờ sử dụng hệ thống thiết bị giám sát hành trình, camera giám sát.

Một chế tài nghiêm cùng với hệ thống công nghệ được áp dụng triệt để, xác định vi phạm rõ ràng minh bạch sẽ hình thành nên ý thức chấp hành của người tham gia giao thông…

( Còn nữa)