FTA mới đầu tiên
Kết quả đáng chú ý đầu tiên trong chuyến công du Mỹ lần này của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in là mang về một thỏa thuận thương mại tự do (FTA) được ký kết lại với Mỹ sau một thời gian đàm phán cam go.
 |
| Tổng thống Hàn Quốc Moon Jea-in và Tổng thống Mỹ Donald Trump ký kết thỏa thuận thương mại tự do song phương hôm 24/9. Ảnh AP |
Tuy nhiên, thỏa thuận này rơi vào “vòng nguy hiểm” sau khi Tổng thống Donald Trump lên cầm quyền. Giống như nhiều thỏa thuận thương mại tự do khác, ông Trump gọi FTA với Hàn Quốc là “kẻ giết chết việc làm” và là nguyên nhân khiến thâm hụt thương mại với Mỹ gia tăng.
Trong nỗ lực điều chỉnh lại thương mại toàn cầu theo hướng có lợi hơn cho Mỹ, ông Trump yêu cầu đàm phán lại thỏa thuận thương mại với một số nước trong đó có Hàn Quốc. Điều này khiến cho giới doanh nghiệp của “xứ sở Kim chi” đứng ngồi không yên.
Vì thế, việc hai bên nhất trí các điều khoản và ký kết lại FTA sẽ giúp các công ty của Hàn Quốc yên tâm làm ăn và trao đổi thương mại trong điều kiện ổn định hơn.
Về phía Mỹ, đây rõ ràng là một “món quà” quan trọng Hàn Quốc dành cho Washington. Bởi về mặt hình thức, đây là lần đầu tiên một FTA lớn được ký kết lại kể từ khi ông Trump lên cầm quyền.
Ông đánh giá đây mới là “thỏa thuận hợp lý và công bằng” và gọi đó là “cột mốc lịch sử” trong thương mại. Thành công trong việc ký kết lại FTA với Hàn Quốc sẽ là “đòn bẩy” để chính quyền của ông tiếp tục theo đuổi việc ký kết lại hàng loạt thỏa thuận song phương với các nước khác.
Ngoài ra, với thỏa thuận mới này, Hàn Quốc được cho đã nhượng bộ khá nhiều trong vấn đề thương mại với Mỹ.
Chẳng hạn, Hàn Quốc đã chấp nhận mở cửa hơn nữa thị trường ô tô của mình cho các công ty Mỹ nhằm đổi lấy quyền miễn trừ khỏi quyết định tăng thuế thép nhập khẩu lên 25% của Washington.
Tuy nhiên, Hàn Quốc vẫn phải chịu hạn ngạch nhập khẩu hàng năm là 2,67 triệu tấn, tương đương 70% lượng xuất khẩu thép trung bình của nước này vào Mỹ trong 3 năm qua.
Sự nhượng bộ về thương mại của phía Hàn Quốc phần nào giảm bớt một vấn đề gai góc trong quan hệ Mỹ-Hàn, vốn nhiều phen căng thẳng kể từ khi ông Trump lên cầm quyền.
Ông chủ Nhà Trắng đã nhiều lần đặt câu hỏi về chi phí của mối quan hệ liên minh quân sự giữa hai nước và chỉ trích Seoul về vấn đề thương mại, cho dù hai nước đang hợp tác để giải quyết vấn đề hạt nhân Triều Tiên.
Quan trọng hơn, “món quà” FTA của Hàn Quốc lần này cũng được cho là một yếu tố “kéo” Mỹ trở lại bàn đàm phán về vấn đề hạt nhân của Triều Tiên một cách tích cực hơn.
Thông điệp của Bình Nhưỡng
Ngoài thỏa thuận FTA, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cũng mang tới một món quà đặc biệt khác cho cá nhân Tổng thống Trump. Đó là một thông điệp “cá nhân và bí mật” của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un - người ông Moon có cuộc gặp hồi tuần trước.
Thông điệp này không được tiết lộ chi tiết, song điều công chúng dễ dàng nhận thấy là những thỏa thuận cụ thể được thông báo tại hội nghị thượng đỉnh liên Triều lần thứ 3 vừa qua đã là một “món quà” của Tổng thống Hàn Quốc - người đang giữ vai trò cầu nối Mỹ - Triều - dành cho Washington.
 |
| Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un trên đỉnh núi Paektu của Triều Tiên hôm 20/9. Ảnh Getty. |
Đó là việc đóng cửa vĩnh viễn bãi thử và bãi phóng tên lửa Dongchang-ri với sự giám sát của các chuyên gia quốc tế, đồng thời Bình Nhưỡng cũng cam kết đóng cửa toàn bộ cơ sở hạt nhân ở Yongbyon tùy theo hành động của Mỹ.
Với những thỏa thuận như vậy, có thể nói Tổng thống Hàn Quốc đã phần nào thành công trong việc thuyết phục ông Kim Jong-un chấp nhận đủ những nhân nhượng cần thiết để nối lại cuộc đối thoại giữa Washington và Bình Nhưỡng.
Chính vì thế, trong cuộc gặp Tổng thống Trump lần này, thông điệp mà Tổng thống Moon Jae-in gửi đến người đồng cấp Mỹ là Triều Tiên đã thể hiện sẵn sàng thúc đẩy phi hạt nhân hóa với những bước đi cụ thể, theo đúng định hướng đã được nhất trí trong cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều ở Singapore hồi tháng 6 năm nay.
Do đó, Washington cần phải gửi đi tín hiệu về những bước đi cân bằng trước những thiện chí từ Bình Nhưỡng.
Và kết quả đã không nằm ngoài kỳ vọng. Những gì ông Moon mang đến Washington lần này có lẽ đã khiến Mỹ hài lòng khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ sớm tổ chức một cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ 2 với Triều Tiên.
“Ngoại trưởng của chúng tôi đang thu xếp. Tôi nghĩ không lâu nữa hội nghị thượng đỉnh lần 2 sẽ được công bố, cả thời gian và địa điểm”
Cho tới nay, Mỹ vẫn khăng khăng đòi Triều Tiên phải phi hạt nhân trước, trong khi Bình Nhưỡng yêu cầu sớm ký hiệp định hòa bình chấm dứt tình trạng chiến tranh. Tuy nhiên, chỉ cần hai bên thấy được thiện chí nối lại đàm phán từ phía đối phương, cơ hội tháo gỡ các nút thắt có thể mở ra.
Chưa rõ cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai liệu có diễn ra trong thời gian tới như ý định của cả hai bên hay không song rõ ràng với vai trò cầu nối tích cực từ phía Seoul, dư luận có thể kỳ vọng đối thoại Mỹ - Triều sẽ tiếp tục đi đúng hướng.
Nếu duy trì không khí chính trị thuận lợi như hiện nay, cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ hai giữa Tổng thống Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un được dự đoán có thể sẽ diễn ra trước khi Mỹ bước vào cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào tháng 11 tới.
Tình hình chính trị nội bộ và cán cân quyền lực ở Mỹ sau cuộc bầu cử này hiện vẫn là ẩn số. Cho nên bất kỳ sự thay đổi nào trong cán cân quyền lực ở hai viện Quốc hội, theo hướng đảng Cộng hòa mất quyền kiểm soát, đều có thể làm suy yếu sức mạnh chính trị của Tổng thống Trump, ảnh hưởng tới triển vọng thúc đẩy tiến trình phi hạt nhân hóa trên bán đảo Triều Tiên.
Do vậy, giới quan sát cho rằng, đây là lúc chính quyền của Tổng thống Trump cần nghiêm túc cân nhắc và xúc tiến đẩy nhanh cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai, hướng tới việc đạt được những bước tiến có ý nghĩa mới trong tiến trình phi hạt nhân hóa và xây dựng hòa bình trên bán đảo Triều Tiên./.
