Thành ngữ Việt Nam có câu “Gắp lửa bỏ tay người” để nói về hành vi vu oan giá họa cho người khác. Đây là hành vi xấu, vi phạm luân thường đạo lý, vậy nhưng lúc này lúc khác vẫn xuất hiện. Sự việc ở xã Tam Hợp, huyện Quỳ Hợp là một ví dụ.
Ngày 12/7/2022, tại thời điểm HĐND tỉnh khóa XVIII tổ chức khai mạc Kỳ họp thứ 7, có 13 lượt cử tri gọi điện thoại phản ánh đến đường dây nóng. Trong số này, có một ý kiến rất đáng quan tâm của cử tri Hồ Đình Vịnh, trú tại xóm Nam Sơn, xã Tam Hợp, huyện Quỳ Hợp. Cử tri Vịnh phản ánh việc thực hiện chính sách hỗ trợ cá giống của tỉnh tại xã Tam Hợp chưa đúng quy định, đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo kiểm tra, xử lý.
Liên lạc với cán bộ của HĐND tỉnh, đề nghị cung cấp số điện thoại của cử tri Hồ Đình Vịnh để tiện liên hệ, xác minh thông tin. Vậy nhưng sau khi kiểm tra thì cử tri này không báo số điện thoại cá nhân; trong ngày 12/7, HĐND tỉnh sử dụng 3 máy điện thoại đường dây nóng để thu nhận ý kiến cử tri nhưng có máy trục trặc màn hình, nên cũng không lưu được số máy cử tri Hồ Đình Vịnh đã gọi đến…
Xã Tam Hợp, huyện Quỳ Hợp nằm trên Quốc lộ 48, đoạn ngã ba Săng Lẻ. Bí thư Đảng ủy xã này, anh Vũ Quang Minh từng là Phó ban Tuyên giáo Huyện ủy Quỳ Hợp nên cánh nhà báo, phóng viên không lạ lẫm gì. Bởi vậy, trao đổi với anh việc cử tri xã Tam Hợp phản ánh vấn đề thực hiện chính sách hỗ trợ cá giống, để nhờ kiểm tra ở xóm Nam Sơn liệu có cử tri Hồ Đình Vịnh hay không? Rất bất ngờ, câu trả lời có ngay sau khi anh Vũ Quang Minh tiếp nhận thông tin. Bí thư Đảng ủy xã Tam Hợp xác nhận ở xóm Nam Sơn có cử tri Hồ Đình Vịnh. Nhưng theo anh, phản ánh tồn tại trong việc thực hiện chính sách hỗ trợ cá giống cho nhân dân xã Tam Hợp thì cần phải xem lại. Anh Minh nói: “Tôi nghĩ có thể đã có sự nhầm lẫn. Vì cũng nội dung này, dịp cuối năm 2021, HĐND tỉnh đã đề nghị UBND huyện Quỳ Hợp xác minh làm rõ. Huyện Quỳ Hợp và xã Tam Hợp sau đó đã kiểm tra, và có văn bản báo cáo HĐND tỉnh rồi…”.
Chuyển tiếp cho anh Vũ Quang Minh đường link ý kiến cử tri được HĐND tỉnh đưa lên trang tin điện tử hồi 10h54’ ngày 12/7/2022. Sau khi xem, Bí thư Đảng ủy xã Tam Hợp trả lời: “Như thế này thì đúng là lại có ai đó tiếp tục mạo danh công dân Hồ Đình Vịnh để kiến nghị sai sự thật lên HĐND tỉnh. Đề nghị các anh lên xã Tam Hợp xác minh thực tế để đảm bảo tính khách quan, còn về phía xã, cũng sẽ báo cáo huyện và chỉ đạo bộ phận liên quan kiểm tra…”.
Ở xóm Nam Sơn, hộ gia đình anh Hồ Đình Vịnh được tiếng giỏi giang trong phát triển kinh tế. Ngoài canh tác một khu vườn rộng đến 11 sào, anh còn nhận thầu 1ha ao của xóm để nuôi cá. Đến đây chiều ngày 26/7, sau khi nói ra lý do của cuộc ghé thăm “bất đắc dĩ” anh Hồ Đình Vịnh cười xòa cho biết, cuối năm ngoái cũng được cán bộ huyện và xã hỏi về nội dung này.
Anh kể, năm 2020 có nắng hạn gay gắt, sau đó lại có mưa lớn bất ngờ, kéo dài ròng rã gây lụt to nên cá trong ao của gia đình anh cùng với nhiều hộ dân xã Tam Hợp gần như đi hết. Sau đó, nhân dân được cán bộ xóm thông báo nếu có mất mát gì trong lụt lội thì thông tin để xóm lập danh sách, báo cáo lên cấp trên hỗ trợ. Thế rồi đến tháng 9/2021, gia đình anh cùng với một số hộ dân trong xóm được thông báo nhận cá giống. Việc hỗ trợ cá giống, được tính theo diện tích ao nuôi. Do có diện tích ao lớn nên gia đình anh được hỗ trợ 52,5kg cá giống hỗn hợp. Anh Hồ Đình Vịnh nói: “Bữa nớ tui thấy xóm gọi điện lên lấy cá. Ban đầu nghĩ có lẽ cũng chỉ được dăm ba kg chi đó thôi nên chỉ mang cái xô đi lấy, nhưng sau được gần 53kg. Về chất lượng cá giống thì cũng chưa được như mong muốn, nhưng tui không có kiện tụng hay kiến nghị chi cả. Mà thực thì tui cũng có thông tỏ, biết chi dưới tỉnh để mà kiến nghị. Sau này thì nghe nói có ai đó đứng tên tui kiện xuống dưới nớ…”.
Hỏi lại về chất lượng cá giống, theo anh Vịnh, cá giống Nhà nước hỗ trợ mà anh được nhận gồm các loại cá trôi, cá mè, và cá gáy; trong khi loại cá muốn có để nuôi là cá trắm thì không thấy. “Đến nhận cá giống, tui nghe nói là tỉnh hỗ trợ cho dân bị thiệt hại lũ lụt nên không phải tiền nong chi cả. Còn cá giống, là cá hỗn hợp nên cũng không ưng ý lắm nhưng tỉnh đã hỗ trợ cho mình thì nhận về thả trong ao…”. Hỏi anh Vịnh, từ đó đến nay có được hỗ trợ cá giống thêm lần nào nữa không? Anh Hồ Đình Vịnh cười: “Năm 2021 đến giừ chỉ có đôi lần lụt sơ sơ, không mất mát chi nên tui không khai báo. Người thật việc thật, không mất thì thôi, báo làm chi. Mà năm ni tui cũng không có thắc mắc, kiến nghị chi cả…”. Anh có cảm thấy bị làm phiền khi ai đó mạo danh mình hay không? “Năm ngoái tui nhận được thư của HĐND tỉnh, rồi được huyện, xã đến xác minh. Năm nay cũng vậy nhưng cũng không có gì phiền cả. Tui có răng nói rứa, sẵn sàng chịu trách nhiệm trước pháp luật điều mình đã trao đổi là đúng sự thật. Còn việc ai đã mạo danh, tui nghĩ cứ truy ra số máy điện thoại gọi về HĐND tỉnh thì sẽ biết…”, anh Hồ Đình Vịnh trả lời.
Ở xã Tam Hợp, có lưu đầy đủ các văn bản liên quan việc xác minh nội dung phản ánh của “cử tri” Hồ Đình Vịnh. Vào ngày 16/12/2021, HĐND tỉnh có Văn bản số 531/HĐND-TT thông báo tới UBND huyện Quỳ Hợp “Tại Kỳ họp thứ 4, HĐND tỉnh khóa XVIII, Thường trực HĐND tỉnh đã tiếp nhận các ý kiến, kiến nghị của cử tri qua đường dây điện thoại trực tuyến, trong đó có nội dung thuộc thẩm quyền giải quyết của UBND huyện Quỳ Hợp. Nội dung: Ông Hồ Tịnh Vịnh, xóm Nam Sơn, xã Tam Hợp, huyện Quỳ Hợp phản ánh số cá giống gia đình ông thực nhận theo chương trình hỗ trợ cá giống không đúng với hồ sơ đã ký nhận tại UBND xã”. Vì vậy “đề nghị UBND huyện Quỳ Hợp chỉ đạo kiểm tra nội dung, giải quyết theo thẩm quyền và báo cáo Thường trực HĐND tỉnh tình hình, kết quả giải quyết trước ngày 15/1/2022, đồng thời thông báo kết quả cho cử tri được biết”.
Văn bản số 531/HĐND-TT của HĐND tỉnh được chuyển về xã Tam Hợp, để đến ngày 21/12/2021, đại diện UBND xã cùng Ban cán sự xóm Nam Sơn tổ chức làm việc với gia đình anh Hồ Đình Vịnh. Biên bản làm việc (có chữ ký của các thành viên và anh Hồ Đình Vịnh) thể hiện khi được hỏi, anh Hồ Đình Vịnh đã trả lời: “Tôi khẳng định tôi không gọi điện thoại qua đường dây nóng để phản ánh việc cấp phát cá giống hỗ trợ, thậm chí không bao giờ có ý định gọi điện phản ánh. Người gọi điện phản ánh không phải là tôi. Tôi đã nhận cá giống và không có thắc mắc gì thêm. Chữ ký trong danh sách nhận cá giống của hộ ông Hồ Đình Vịnh, xóm Nam Sơn đúng là chữ ký của tôi”. Từ xác nhận của anh, UBND xã Tam Hợp kết luận: “Qua xác minh, việc ông Hồ Đình Vịnh phản ánh qua đường dây nóng của HĐND tỉnh là không đúng sự thật. Ông Hồ Đình Vịnh không phải là người gọi điện thoại phản ánh. Ông Vịnh đã nhận số lượng cá tương đương số lượng được cấp nên không có thắc mắc gì về số lượng cá đã nhận”.
Ngày 13/1/2022, UBND huyện Quỳ Hợp có Công văn số 48/UBND-NN về việc trả lời ý kiến, kiến nghị của cử tri phản ánh qua đường dây điện thoại trực tuyến tại Kỳ họp thứ 4 gửi HĐND tỉnh. Công văn gồm 3 phần. Phần một thông tin xóm Nam Sơn không có ai tên là Hồ Tịnh Vịnh như thông tin tại Văn bản số 531/HĐND-TT, mà chỉ có hộ anh Hồ Đình Vịnh, được nhận cá giống từ chính sách hỗ trợ khôi phục sản xuất do thiên tai năm 2020. Phần hai, là cam kết của anh Hồ Đình Vịnh với nội dung “không phải là người đã gọi điện đến đường dây trực tuyến của tại Kỳ họp thứ 4 của HĐND tỉnh”; “là người khác gọi điện phản ánh đã lấy danh nghĩa của cá nhân ông”; “nếu sai sự thật thì ông chịu hoàn toàn trách nhiệm trước pháp luật”. Ở phần ba, là báo cáo việc xác minh của UBND huyện về vấn đề nhận cá giống của ông Hồ Đình Vịnh; khẳng định ông đã được nhận đủ 52,5kg cá giống, không sai lệch hồ sơ đang được xã lưu trữ, và không có ý kiến gì về vấn đề này.
Có một số cán bộ huyện Quỳ Hợp và xã Tam Hợp hiểu về sự việc, khi được hỏi đã nêu ra một số giả thiết về nguyên nhân dẫn đến việc có người mạo danh anh Hồ Đình Vịnh, phản ánh việc hỗ trợ cá giống. Trong đó có một nhận định khá thuyết phục, là do sự cạnh tranh thiếu lành mạnh giữa các đơn vị cung ứng cá giống trên địa bàn. Nhưng theo Bí thư Đảng ủy xã Tam Hợp đây cũng chỉ là nhận định, không có cơ sở để xem xét.
Anh Vũ Quang Minh nói rằng, chính sách hỗ trợ nhân dân khi gặp thảm họa thiên tai của Nhà nước ta là hết sức nhân văn. Nhưng cũng chính vì vậy, nếu thực hiện không đúng quy định, hàng hỗ trợ không đảm bảo chất lượng, hoặc hỗ trợ sai đối tượng… thì tổ chức và cá nhân thực hiện chính sách ngoài việc bị pháp luật xử lý còn sẽ mang nhiều điều tiếng xấu khó lòng gột rửa. Thời gian qua, Đảng ủy, chính quyền xã Tam Hợp quán triệt đến tất cả cán bộ phải công khai minh bạch các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, khi có chính sách hỗ trợ thì phải thực hiện kịp thời, đầy đủ. Vậy nhưng, đang có người lặp đi lặp lại việc mạo danh cử tri, phản ánh sai sự thật đến cơ quan cấp tỉnh. Hành vi này, ít nhiều ảnh hưởng đến uy tín của chính quyền xã Tam Hợp. Anh nói: “Nếu được, tôi đề nghị cơ quan có thẩm quyền chỉ đạo làm rõ đối tượng đã mạo danh cử tri, phản ánh sai sự thật để xử lý nghiêm theo quy định. Hiện nay tình trạng mạo danh khiếu nại, tố cáo sai đang có chiều hướng gia tăng, nếu làm rõ, xử lý được đối tượng mạo danh cử tri xã Tam Hợp, cũng góp phần răn đe những cá nhân đang có ý đồ xấu tương tự…”.
Gửi tài liệu liên quan, và kể những gì được nghe, được thấy ở xã Tam Hợp với cán bộ HĐND tỉnh đã có những trao đổi ban đầu. Theo ông, đây là một vấn đề mà HĐND tỉnh sẽ cần phải quan tâm trong thời gian tới. Ông nói: “HĐND tỉnh sẽ có giải pháp sàng lọc ý kiến cử tri để phát hiện kịp thời đối tượng mạo danh cử tri, phản ánh những nội dung sai sự thật…”. Nghe ông nói, bỗng nhớ câu thành ngữ “Gắp lửa bỏ tay người”. “Gắp lửa bỏ tay người” hàm ý nói về hành vi vu oan giá họa cho người khác. Đây là hành vi xấu, vi phạm luân thường đạo lý. Vì vậy, cần lên án những người thực hiện hành vi này!