Mảnh đất Thanh Tiên có từ lâu đời và trải qua nhiều lần chia tách, thay đổi về địa giới hành chính, tên gọi. Vào thời nhà Nguyễn, từ năm Minh Mệnh thứ 7 (1826), xã Thanh Tiên ngày nay thuộc xã Tiên Hội, tổng Cát Ngạn, huyện Thanh Chương, phủ Anh Sơn xưa. Nơi đây, chi bộ Đảng được thành lập khá sớm vào ngày 4/4/1930 mang tên Chi bộ Tiên Hội, trực tiếp lãnh đạo phong trào đấu tranh chống cường hào, thực dân Pháp trong cao trào Xô viết – Nghệ Tĩnh và đấu tranh giành chính quyền năm 1945. Những tên người, tên đất như rú Chùa, rừng Động Đòi, khe đá Hoa Quân… đã ghi dấu những sự kiện đấu tranh, cả những đau thương, mất mát trong phong trào đấu tranh cách mạng của nhân dân Tiên Hội xưa.
Sau Cách mạng Tháng Tám, qua 2 lần sáp nhập, hợp nhất và đổi tên, đến ngày 23/3/1954, Chủ tịch Ủy ban Kháng chiến hành chính tỉnh Nghệ An có quyết định phân chia đơn vị hành chính xã và xã Thanh Tiên chính thức ra đời cho đến ngày nay.
Kể từ ngày thành lập xã đến nay, trong từng giai đoạn lịch sử với yêu cầu nhiệm vụ cách mạng khác, Đảng bộ và nhân dân Thanh Tiên luôn đồng lòng kề vai, sát cánh cùng toàn Đảng, toàn quân, toàn dân cả nước thực hiện nhiều cuộc cách mạng của dân tộc. Đặc biệt trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, vừa chi viện sức người, sức của cho chiến trường, Thanh Tiên vừa là địa bàn trọng điểm bắn phá của đế quốc Mỹ nhằm cắt đứt con đường huyết mạch chi viện cho chiến trường miền Nam từ miền Bắc. Trước sự bắn phá ác liệt của đế quốc Mỹ, nhân dân Thanh Tiên không hề nao núng, đã cùng nhân dân các xã lân cận phối hợp với các đơn vị đóng quân hiệp đồng chiến đấu bắn trúng 5 chiếc máy bay, trong đó đã bắn rơi tại chỗ máy bay F105, bắt sống 1 phi công Mỹ.
Truyền thống cách mạng đã hun đúc ý chí, trở thành sức mạnh nội sinh để Đảng bộ và nhân dân xã Thanh Tiên tự lực, tự cường, vượt lên khắc phục hậu quả sau chiến tranh, xây dựng và phát triển quê hương ngày càng giàu mạnh.
Ông Nguyễn Văn Khôi, 75 tuổi đời, 55 tuổi Đảng, có hàng chục năm tham gia công tác Đảng, chính quyền, đoàn thể ở địa phương, chứng kiến sự thay đổi của quê hương hôm nay, như ông nói là “một trời, một vực” so với trước đây. Xã không có hộ ở trong nhà tranh, thay vào là những nhà mái ngói kiên cố, nhà tầng, nhà kiểu Thái, kiểu Nhật… Mọi đường đi, lối lại trong xóm đều được nắn chỉnh, mở rộng, bê tông, trồng hoa, cây xanh, làm điện thắp sáng, đường cờ: sáng – xanh – sạch – đẹp; tạo không gian, cảnh quan nông thôn thanh bình, văn minh, hiện đại.
Điển hình ở xóm Giăng, huy động sức dân và con em xa quê gần 2 tỷ đồng hoàn thiện cơ sở hạ tầng, đáp ứng tiêu chí nông thôn mới nâng cao. Ông Nguyễn Hữu Đình – Bí thư Chi bộ xóm Giăng cho biết: Hiện nhà văn hóa được xây mới đúng theo thiết chế quy định, có khu vui chơi, dụng cụ thể dục ngoài trời, sân bóng đá mini, bóng chuyền hơi, bóng chuyền da đồng bộ. Hệ thống giao thông nội xóm làm bê tông đúng chuẩn, có đèn điện chiếu sáng, trồng hoa và cây xanh mát, sạch sẽ.
Trong 3 năm (2021 – 2023), Thanh Tiên huy động gần 87 tỷ đồng xây dựng nông thôn mới nâng cao; trong đó nội lực của nhân dân cùng con em xa quê, các nhà hảo tâm đóng góp gần 18 tỷ đồng. Hiện 100% đường xã với hơn 12 km được nhựa hoặc bê tông, gắn hệ thống mương thoát nước, điện chiếu sáng, cây xanh. Đường xóm, liên xóm, liên gia với tỷ lệ bê tông hơn 94%, tương đương hơn 37 km; trong đó có 96% tuyến với hơn 34 km đi qua khu dân cư có điện chiếu sáng, 12 km trồng cây xanh. Hệ thống giao thông nội đồng, thủy lợi được nâng cấp, đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghiệp hóa, hiện đại hóa.
Trường học ở ba bậc học, được cấp ủy, chính quyền đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất; gắn nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường… Hiện cả ba trường mầm non, tiểu học, trung học cơ sở đều đạt chuẩn quốc gia; trong đó trường tiểu học đạt chuẩn mức độ 2.
Ông Nguyễn Hoàng Hưng – Phó Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch UBND xã Thanh Tiên cho biết: Trong quá trình xây dựng nông thôn mới và nông thôn mới nâng cao, cấp ủy, chính quyền ở địa phương chú trọng nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của người dân. Theo đó, bên cạnh chỉ đạo đầu tư thâm canh, nâng cao hiệu quả sản xuất các cây trồng truyền thống, địa phương tập trung vận động nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi mang tính đặc sản, có giá trị kinh tế cao. Như nuôi chồn hương, ốc bươu đen, nuôi hươu; trồng bưởi, sen, bí xanh, mướp lấy xơ, trồng mía làm nước ép giải khát…
Địa phương đẩy mạnh phát triển công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, ngành nghề, dịch vụ. Gồm sản xuất gạch; mộc dân dụng; cơ khí; sửa chữa ô tô, xe máy; dịch vụ vận tải; các đại lý tạp hóa; vật liệu xây dựng; sapa làm đẹp; may mặc thời trang… Nhờ đó, thu nhập bình quân từ 42,8 triệu đồng/người năm 2020, tăng lên 55,67 triệu đồng/người trong năm 2023 và tỷ lệ hộ nghèo theo đó giảm xuống còn 1,8% cuối năm 2023.
Đời sống tinh thần của người dân cũng được chú trọng thông qua đầu tư, hoàn thiện hệ thống nhà văn hóa, sân vận động, sân thể thao từ xã đến các xóm đạt chuẩn. Có 7/7 xóm có khu vui chơi, dụng cụ thể dục, thể thao ngoài trời dành cho mọi lứa tuổi, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa, thể thao của nhân dân. Hàng năm, các dịp lễ, tết, địa phương đều tổ chức các hoạt động văn nghệ, thể thao từ xóm đến xã; tổ chức thành lập, duy trì các câu lạc bộ dân ca ví giặm, câu lạc bóng chuyền hơi, bóng đá, dân vũ…; góp phần khích lệ phong trào sinh hoạt văn nghệ, thể thao sôi nổi, thường xuyên trong nhân dân.
Kỷ niệm 70 năm thành lập xã và đón nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, mỗi cán bộ, đảng viên và người dân Thanh Tiên hân hoan, phấn khởi, tự hào về công sức đóng góp và thành quả đạt được; đồng thời thêm động lực, quyết tâm xây dựng quê hương phát triển cao hơn, trước mắt là tập trung xây dựng xã đạt nông thôn mới kiểu mẫu trong giai đoạn 2025 – 2030.
Để hiện thực hóa mục tiêu nêu trên, từ bài học lãnh đạo cách mạng và xây dựng, phát triển quê hương đã được đúc rút trong chặng đường 70 năm qua, ông Nguyễn Trọng Bảy – Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Thanh Tiên cho rằng: Cấp ủy, chính quyền và cả hệ thống chính trị tiếp tục xây dựng khối đoàn kết, thống nhất cao trong Đảng, đoàn kết trong quần chúng nhân dân; “lấy dân làm gốc” trong mọi công việc, phát huy quyền làm chủ của Nhân dân “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra”; mọi công việc của cấp ủy, chính quyền và hệ thống chính trị phải đều xuất phát từ nguyện vọng, quyền và lợi ích chính đáng của nhân dân… Trong quá trình lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện các nhiệm vụ, đề cao vai trò đầu tàu gương mẫu, “nói đi đôi với làm” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên, để tạo sự lan tỏa trong Nhân dân.
Bí thư Đảng ủy xã Thanh Tiên cũng chia sẻ quyết tâm của Đảng bộ và nhân dân Thanh Tiên: Tiếp tục nghiên cứu, đầu tư và nhân rộng những mô hình kinh tế – văn hóa và xã hội có hiệu quả nhằm nâng cao hơn một bước về đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Chăm lo xây dựng cảnh quan môi trường sống, xây dựng Thanh Tiên trở thành miền quê đáng sống, để mỗi người sinh sống tại quê nhà được hạnh phúc và mỗi người con xa quê thêm yêu, tự hào về quê hương mình đổi mới./.