Vụ việc giao đất có thu tiền sử dụng đất trái thẩm quyền ở xã Tam Hợp đã được Báo Nghệ An điện tử phản ánh ngày 22/9/2022 qua bài viết “Phát hiện 2 hồ sơ giao đất trái thẩm quyền, huyện Quỳ Hợp chuyển cơ quan điều tra”. Khởi nguồn từ kiến nghị của công dân, dịp tháng 4/2022 UBND huyện Quỳ Hợp lập Đoàn thanh tra thực hiện thanh tra đột xuất về quản lý và sử dụng đất đai tại xã Tam Hợp. Qua đó, phát hiện có 2 trường hợp sống trên địa bàn Tam Hợp được UBND xã giao đất có thu tiền sử dụng đất trái thẩm quyền.
Trường hợp thứ nhất là ông Vũ Quang Hồng (trú tại xóm Dinh, xã Tam Hợp), được UBND xã Tam Hợp giao đất trái thẩm quyền năm 2005, thửa đất số 129, tờ bản đồ số 75, diện tích 138m2 tại xóm Tân Mỹ. Theo bản đồ địa chính hiện hành, thửa đất số 129 thuộc đất thủy lợi. Việc giao đất có biên bản lập ngày 28/4/2005 giữa UBND xã Tam Hợp với ông Vũ Quang Hồng, với nội dung: “UBND xã chuyển nhượng cho ông Vũ Quang Hồng thửa đất có diện tích 138m2 tại xóm Tân Mỹ với số tiền 40.000.000 đồng (bốn mươi triệu đồng) để xây dựng nhà ở”. Biên bản giao đất được Chủ tịch UBND, Phó Chủ tịch UBND, kế toán, địa chính xã và thường trực HĐND xã ký xác nhận. Theo xác minh của Đoàn Thanh tra, UBND xã Tam Hợp và những người có liên quan không cung cấp được bất cứ một giấy tờ, tài liệu nào khác liên quan đến việc chuyển nhượng và việc thu, chi, sử dụng số kinh phí 40 triệu đồng thu được từ việc giao thửa đất nói trên.
Trường hợp thứ 2 được UBND xã Tam Hợp giao đất trái thẩm quyền là ông Nguyễn Hữu Phước (trú tại xóm Dinh, xã Tam Hợp); thời điểm giao năm 2012 với giao thửa đất số 7, tờ bản đồ số 29 tại xóm Dinh, diện tích 180m2. Theo bản đồ địa chính hiện hành, thửa đất số 7 là đất bằng chưa sử dụng. Việc giao đất thể hiện tại Biên bản họp Ủy viên UBND mở rộng ngày 10/4/2012 (có nội dung xin ý kiến các thành viên Ủy viên UBND về việc bán thửa đất thừa sau quy hoạch cho các hộ liền kề); Thông báo của UBND xã Tam Hợp gửi ông Nguyễn Hữu Phước về việc nộp tiền mua đất (do Chủ tịch UBND xã Tam Hợp ký); Phiếu thu tiền số 97, ngày 26/7/2012 với số tiền 20 triệu đồng, lý do nộp là “Thu đóng góp xây dựng địa phương”. Tại thời điểm Đoàn Thanh tra xác minh, UBND xã Tam Hợp không cung cấp được giấy tờ chứng minh đã nộp số tiền 20 triệu đồng thu được từ ông Nguyễn Hữu Phước vào ngân sách nhà nước, mà chỉ thể hiện nhập quỹ chi tiêu nội bộ tại “Sổ nhật ký thu, chi quỹ tiền mặt” của xã.
Từ kết quả thanh tra, UBND huyện Quỳ Hợp kết luận: “UBND xã Tam Hợp đã thực hiện giao đất không đúng thẩm quyền có thu tiền đối với 2 trường hợp (ông Vũ Quang Hồng, xóm Dinh, xã Tam Hợp vào năm 2005 và ông Nguyễn Hữu Phước, xóm Dinh, xã Tam Hợp vào năm 2012) vi phạm quy định tại Khoản 2 Điều 37 Luật Đất đai năm 2003. Trách nhiệm đối với vi phạm này thuộc về tập thể UBND xã, Chủ tịch UBND xã, Thường trực HĐND xã, Phó Chủ tịch UBND xã phụ trách, kế toán xã, địa chính xã các thời kỳ có liên quan”.
Theo quan sát của PV Báo Nghệ An dịp tháng 9/2022, hai thửa đất số 7 và 129 mà UBND xã Tam Hợp thời kỳ năm 2005 và 2012 đã giao cho các ông Nguyễn Hữu Phước, Vũ Quang Hồng đều là những thửa đất sinh lợi. Cụ thể, thửa đất số 7 có diện tích 180m2 bám Quốc lộ 48A (cách cầu Dinh khoảng 70m); thửa đất số 129 có diện tích 138m2 bám Quốc lộ 48C (từ Ngã ba Săng Lẻ ngược lên thị trấn Quỳ Hợp chừng 1km). Bởi vậy, đã quan tâm hướng xử lý tiếp theo của huyện Quỳ Hợp trong vụ việc này.
Theo đại diện Đoàn Thanh tra cho biết, căn cứ quy định của pháp luật, UBND huyện đã ban hành Kết luận Thanh tra số 21/KL-UBND ngày 14/9/2022, trong đó chỉ đạo Đoàn Thanh tra chuyển hồ sơ cho Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện để xem xét dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự theo thẩm quyền. Về các bước xử lý tiếp theo, UBND huyện sẽ chờ kết luận của Cơ quan cảnh sát điều tra. Vị đại diện cũng trao đổi rằng, ở vụ việc này, Đoàn Thanh tra nhận thấy có những vấn đề không thể xác minh hành chính, có những dấu hiệu vi phạm hình sự. Cụ thể, UBND xã Tam Hợp cùng những cá nhân liên quan có dấu hiệu lạm quyền, bên cạnh đó là không chứng minh được việc nộp vào ngân sách các khoản tiền đã thu từ các ông Nguyễn Hữu Phước và ông Vũ Quang Hồng.
Dù vậy, vào tháng 3 năm nay, Cơ quan cảnh sát điều tra Công an huyện Quỳ Hợp có thông báo gửi Thanh tra huyện Quỳ Hợp và UBND xã Tam Hợp cho biết không khởi tố vụ án hình sự. Cụ thể là sau khi tiến hành xác minh nguồn tin về tội phạm do Thanh tra huyện Quỳ Hợp chuyển về việc UBND xã Tam Hợp, huyện Quỳ Hợp giao đất trái thẩm quyền cho 2 hộ dân, căn cứ Điều 158 Bộ luật Tố tụng hình sự, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Qùy Hợp đã ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự, vì các lý do:
“Đối với thửa đất ông Nguyễn Xuân Ngư là Chủ tịch UBND xã Tam Hợp giao cho ông Vũ Quang Hồng từ năm 2005 hiện nay đã hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự.
Đối với thửa đất ông Nguyễn Xuân Ngư là Chủ tịch UBND xã Tam Hợp đã giao cho ông Nguyễn Hữu Phước năm 2012, được xác định ở thời kỳ đó là đất nông nghiệp, theo Hội đồng thẩm định giá huyện xác định, có giá trị xấp xỉ 3 triệu đồng. Vì vậy, giá trị thiệt hại không đủ định lượng cấu thành tội “Lạm quyền trong khi thi hành công vụ” quy định tại Khoản 1, Điều 357, Bộ luật Hình sự năm 2015”.
Được biết mới đây, ngày 14/9/2023, căn cứ thông báo của Cơ quan cảnh sát điều tra, UBND huyện Quỳ Hợp đã ban hành văn bản Công văn số 1141/UBND-TTR chỉ đạo xử lý các vấn đề liên quan đến việc giao đất trái thẩm quyền được thanh tra làm rõ hồi tháng 9/2022 tại xã Tam Hợp. Theo đó, Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp giao:
“Phòng Nội vụ tham mưu cho Chủ tịch UBND huyện kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền quản lý của Chủ tịch UBND huyện và hướng dẫn các cơ quan, đơn vị kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc giao đất trái thẩm quyền được chỉ ra tại Kết luận Thanh tra số 21/KL-UBND ngày 14/9/2022 của Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp.
Phòng TN&MT chủ trì, phối hợp với UBND xã Tam Hợp tham mưu cho UBND huyện thu hồi thửa đất số 129, Tờ bản đồ số 75 có địa chỉ tại xóm Tân Mỹ, xã Tam Hợp (thuộc đất thủy lợi, bản đồ đo đạc năm 2015) mà UBND xã Tam Hợp đã giao trái thẩm quyền cho ông Vũ Quang Hồng vào năm 2005 để bàn giao cho địa phương quản lý theo quy định”.
Riêng đối với thửa đất số 7, tờ bản đồ số 29 có địa chỉ tại xóm Dinh mà UBND xã Tam Hợp năm 2012 đã giao đất trái thẩm quyền cho ông Nguyễn Hữu Phước, UBND huyện giao Phòng TN&MT chủ trì, phối hợp với UBND xã Tam Hợp xem xét, nếu đảm bảo các yêu cầu theo quy định của Luật đất đai, Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật đất đai và các văn bản khác có liên quan thì hướng dẫn các thủ tục để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; trường hợp không đủ điều kiện để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì tham mưu Chủ tịch UBND huyện các biện pháp xử lý theo đúng quy định của pháp luật!.