Bài 1: Còn nhiều việc phải làm

(Baonghean) Công tác tái định cư cho Dự án Nhà máy Thủy điện Hủa Na (Quế Phong) đã cơ bản hoàn tất và 1.406 hộ thuộc diện tái định cư của dự án đã về nơi ở mới; giúp cho dự án thủy điện trọng điểm này thực hiên đúng kế hoạch nút hầm, tích nước vào ngày 4/7. Tuy nhiên, đến nay đã gần 2 tháng Thủy điện Hủa Na tích nước, nhưng trong việc ổn định cho cuộc sống ở nơi tái định cư vẫn còn nhiều dang dở.

Thực trạng ở Piêng Cu

Tại Khu tái định cư đầu tiên Piêng Cu, xã Tiền Phong (triển khai cách đây 2 năm), cuộc sống của bà con vẫn rất khó khăn, thậm chí có những hộ chưa có nhà ở, chưa có điện, công trình nước sinh hoạt hư hỏng vẫn chưa được khắc phục…

Sau mấy ngày mưa tầm tã bởi ảnh hưởng của hoàn lưu cơn bão số 5, chúng tôi ngược đường lên Khu tái định cư Piêng Cu, xã Tiền Phong (đây là điểm sớm nhất trong số 13 điểm tái định cư của Nhà máy Thủy điện Hủa Na). Hình ảnh đầu tiên là đoạn đường rải nhựa đã xuống cấp lầy lội đất bùn, đầy những “ổ voi” nối từ con đường lớn Phú Phương vào đến trung tâm Khu tái định cư Piêng Cu. Anh Hà Văn Phòng – Trưởng bản Piêng Cu 1 cho biết: “Trước đây khu vực này gọi là bản Piêng Cu, nhưng mới chia tách thành Piêng Cu 1 và Piêng Cu 2. Bản Piêng Cu 1 có 72 hộ, 290 nhân khẩu, đều là dân tộc Thái. Khi có Dự án Nhà máy Thủy điện Hủa Na, bà con ở bản Nong Đanh, xã Đồng Văn, di dời ra khu tái định cư mới này từ tháng 10/2010. Đã 2 năm đến nơi ở mới, nhưng bà con vẫn chưa ổn định cuộc sống. Lương thực phụ thuộc vào nguồn gạo hỗ trợ của nhà nước (30 kg người/tháng), ngoài ra người dân mượn đất đồi trồng sắn, vào rừng lấy măng, đào củ mài… hoặc đi làm thuê, làm mướn kiếm thêm thu nhập. Chưa có đất sản xuất đã đành, nước sinh hoạt cũng thiếu trầm trọng. Những ngày mới đến, người dân được hưởng nguồn nước tự chảy với 6 cái bể nước cộng đồng, nhưng từ tháng 5/2011, đường dẫn nước dài khoảng 7 km bị hỏng nhiều nơi, nên toàn bộ 6 cái bể khô rang.

     Khu Tái định cư Huồi Siu, Huồi Lạn (xã Đồng Văn) phần lớn chưa xây xong nhà.

Hiện nay nguồn nước sinh hoạt của người dân tập chủ yếu sử dụng của những cái giếng đào do BQL Dự án Thủy điện Hủa Na làm và vào mùa khô là thiếu nước sinh hoạt”. Được biết, theo cam kết của BQL dự án, sau khi hoàn thành nhà ở sẽ hỗ trợ cho người dân lắp quạt điện, nhưng sau 2 năm vào ở, nhiều nhà vẫn chưa có điện và chưa được lắp quạt điện. Bản Piêng Cu 1 có 10 nhà chưa có điện, chưa có quạt, như các gia đình: Lang Văn Chiến, Lô văn Thiếu, Lương Văn Xô, Lương Thị Nhung, Hà Văn Hoạt… Những gia đình này thời gian qua phải dùng điện nhờ những gia đình xung quanh. Tại gia đình trưởng bản Piêng Cu 1, ngôi nhà vừa mới làm xong và mới chuyển đồ vào ở được mấy ngày. Do chưa được lắp nối điện lưới, nên gia đình xin kéo điện ở một gia đình cạnh bên mà cũng chỉ có 1 bóng điện treo giữa nhà.

Tại bản Piêng Cu 2 cũng xảy ra tình trạng tương tự, đặc biệt trong số 61 hộ đến khu tái định cư đã 2 năm rồi, nhưng đến nay vẫn còn 1 hộ chưa có nhà để ở, đó là trường hợp gia đình ông Lang Văn Hoài - Bí thư chi bộ bản Piêng Cu 2 - Hà Hồng Sơn dẫn chúng tôi đến ngôi nhà đang xây dở dang, chỉ còn một số phần hoàn thiện nhỏ trên mái nhà (còn một khoảnh chưa lợp ngói) và hệ thống chuồng trại và nhà vệ sinh. Hiện tại ở công trình này không có thợ làm. Tìm hiểu nguyên nhân được biết, gần 1 tuần nay nhóm thợ làm nhà ở này đang đình công.

Gặp anh Tôn Thế Lừng, là tổ trưởng tổ xây dựng, phàn nàn: “Tổ thợ của anh nhận làm một số căn nhà tái định cư qua Công ty TNHH Anh Đức (Hưng Nguyên). Căn nhà đang làm cuối cùng là của gia đình ông Hoài. Ngôi nhà đó còn thiếu 1.000 viên ngói và công trình phụ chưa làm xong. Hiện nay chúng tôi đang đình công, vì công ty không trả tiền công cho thợ. Riêng tôi đã làm được 137,5 ngày công, số tiền nhân lên được 22 triệu đồng, nhưng đến nay công ty mới trả cho tôi 3.365 nghìn đồng. Khi nào công ty trả tiền công cho chúng tôi từ tháng 7 về trước thì chúng tôi mới tiếp tục làm. Tổ thợ gọi điện hỏi thì lãnh đạo công ty cứ khất nợ hết lần này sang lần khác”. Ở bản Piêng Cu 2 có công trình nước sinh hoạt tự chảy nhưng đã hỏng từ tháng 5/2011, hệ thống giao thông nội bản bằng bê tông cũng bị hư hỏng nhiều nơi. Bà con dân bản cũng phản ánh, hiện nay Trường Tiểu học Tiền Phong 4 dành cho con em đến học đang thiếu nhiều bàn ghế, học sinh phải ngồi chen chúc, chật chội.

Tìm hiểu thêm về vấn đề nhận đất làm nông nghiệp, chúng tôi được biết, vừa qua, BQL Dự án Thủy điện Hủa Na đã quy hoạch và tổ chức cho bà con bốc thăm để sắp tới nhận đất vườn, đất đồi và đất màu. Theo tiêu chuẩn, đất được chia theo hộ. Hộ 2 khẩu được nhận 2 ha đất màu, 2 ha đất đồi và 2 đất vườn; hộ 3 – 5 khẩu được nhận 3 ha đất đồi, 3 ha đất màu và 3 ha đất vườn. Nếu được Nhà nước hỗ trợ cây, con giống và chuyển giao KHKT về chăn nuôi, sản xuất thì trên diện tích đó, bà con sẽ tạm ổn định cuộc sống.

Cuộc sống ngay của cả người dân di dời đến nơi ở sớm nhất của khu tái định cư Thủy điện Hủa Na cũng đang gặp nhiều khó khăn, thử thách và để bảo đảm cho bà con yên tâm ổn định cuộc sống thì chính quyền địa phương và đặc biệt là BQL Dự án Thủy điện Hủa Na cần giải quyết kịp thời những vướng mắc trên.

Bất cập... đồng bộ!

Qua tìm hiểu được biết, mặc dù công tác tái định cư của Dự án Thủy điện Hủa Na triển khai sớm nhưng trong quá trình làm nảy sinh nhiều vấn đề bất cập, vướng mắc, nên xẩy ra tình trạng tiến độ di dời chậm, ảnh hưởng đến cả tiến độ dự án. Trong nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, thì vấn đề san ủi mặt bằng và chính sách về hỗ trợ đền bù là “nổi cộm” nhất. Vì dân yêu cầu phải được bốc thăm nền nhà thì họ mới chịu nhận tiền hỗ trợ đền bù. Lỗi này là do nhà thầu. Còn chính sách đền bù vướng vào những quy định về nhà xây, nhà sàn, ruộng khai hoang, cây vườn, đất đã cấp bìa… mặc dù thực hiện trong một xã nhưng vẫn điều chỉnh nhiều lần mới thống nhất được.

Một vấn đề bức xúc của người dân tái định cư là năng lực, trách nhiệm của nhà thầu chưa cao, không đáp ứng được yêu cầu thực tế, dẫn đến nhiều hộ dân chuyển đến nơi ở mới nhưng đến nay vẫn chưa có nhà ở, phải sinh hoạt trong lều, lán tạm. Vấn đề này, theo ông Trần Quốc Thành - Bí thư Huyện ủy Quế Phong thì: Nguyên nhân là do thi công trên địa bàn khó khăn, đã vậy năng lực, thiết bị máy móc của một số nhà thầu còn hạn chế, nên công tác san ủi mặt bằng chậm và điều đó kéo theo nhiều hạng mục công trình cũng bị ảnh hưởng, chưa đáp ứng kịp thời nhu cầu sinh hoạt của người dân. Theo chủ trương của Nhà nước, làm nhà cho hộ tái định có 2 cách: Người dân tự nguyện làm nhà và nhận nhà tái định cư. Nghĩa là những hộ có nguyên vật liệu, có nhà sàn bằng gỗ thì tự nguyện chuyển ra nơi ở mới để làm nhà, hoặc đăng ký để nhà nước xây nhà ở. Thống kê cho thấy, có khoảng 25% số hộ tự nguyện làm nhà, số hộ này đương nhiên phải làm nhà tạm để ở; tuy nhiên huyện vẫn đề nghị BQL Dự án Thủy điện Hủa Na hỗ trợ tiền sinh hoạt cho dân. Những hộ này cũng được cấp điện, nước sinh hoạt đầy đủ. Song trong số những hộ tự nguyện làm nhà, nhưng do nguyên, vật liệu của họ quá kém, nên đến giờ chót mới đăng ký nhận nhà xây TĐC. Do đó đến thời điểm này, có những nhà đang giai đoạn đào móng. Những hộ này có thể chấp nhận phải ở trong nhà tạm để chờ nhà trong thời gian khá dài, vì thời điểm mùa mưa ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ thi công.

Được biết, một số nhà thầu sau khi ký hợp đồng được ứng vốn trước 40% giá trị công trình, nhưng do thời gian qua, các đại lý bán vật liệu xây dựng không bán chịu và giá cả vật liệu xây dựng tăng, nên nhiều nhà thầu gặp khó khăn. Đây là vấn đề “cực chẳng đã” đối với nhà thầu, song một số nhà thầu cũng chậm được nhận vốn từ chủ dự án là  Ban QLDA Thủy điện Hủa Na? Ngoài ra, các nhà thầu thiếu thợ chuyên nghiệp phải huy động các tổ thợ thời vụ ở Tân Kỳ, Nam Đàn, Thanh Chương, Yên Thành… nên vào ngày mùa họ rút về làm ruộng, nên ảnh hưởng rất lớn đến tiến độ thi công.

Thực tế, công tác tái định cư của Thuỷ điện Hủa Na hiện vẫn còn nhiều việc phải làm.

(Còn nữa)

X.Hoàng – H.Vĩnh

tin mới

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.
ảnh đại diện ý kiến

Những thủ lĩnh nơi bản làng miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn tiên phong, đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động đồng bào áp dụng các tiến bộ KHKT vào sản xuất, chăn nuôi; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Về dự Hội nghị tuyên dương người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Nghệ An lần thứ 2, năm 2019 diễn ra vào chiều 15/10, các đại biểu gửi gắm nhiều tâm nguyện từ thực tiễn.
Có không gian vừa thoáng mát, vừa yên tĩnh dường như đã tạo cảm hứng đọc sách cho các em học sinh

Dãy nhà chờ độc đáo cho giáo viên và học sinh vùng cao Nghệ An

(Baonghean.vn) - Điểm Trường Tiểu học bản Khổi, thuộc Trường Tiểu học Tam Thái (Tương Dương - Nghệ An) chỉ có 2 phòng học, không có phòng chờ cho giáo viên và phòng đọc sách cho học sinh. Phụ huynh nơi đây đã cùng nhau góp tre, nứa, lá cọ để dựng lên những nhà chờ đẹp mắt, thân thiện.
học sinh tựu trường

Những đứa trẻ người Mông ở Nghệ An rời bản, xuống núi đến trường

(Baonghean.vn) - Cuộc sống vất vả đã “cuốn” những đứa trẻ người Mông ở Tri Lễ (Quế Phong) sớm lên nương, vào rẫy... Tuy nhiên năm gần đây, nhận thức người dân được nâng lên, người Mông đã xem việc đưa trẻ xuống núi theo học là để tiếp thu kiến thức mới, góp phần nâng cao cuộc sống, xây dựng bản làng.
Trải nghiệm chợ phiên vùng cao Tương Dương với các loại rau củ độc đáo

Trải nghiệm chợ phiên vùng cao Tương Dương với các loại rau củ độc đáo

(Baonghean.vn) - Đã từ lâu người dân khắp nơi đều biết đến chợ phiên Tam Thái (Tương Dương) là phiên chợ chuyên bày bán rất nhiều loại rau, củ, quả do bà con tự trồng hoặc thu hái ở trên nương rẫy hay khe suối. Đây không chỉ là những loại nông sản "sạch" mà còn là những vị thuốc rất tốt cho sức khỏe, nên được người dân rất ưa chuộng.
Hoạt động của bộ phận một cửa tại Chi cục thuế huyện Tương Dương. Ảnh: Phương Thúy

Huyện có 5 dự án thủy điện ở Nghệ An kiến nghị trích nguồn thuế cho địa phương

(Baonghean.vn) - Trên địa bàn huyện Tương Dương (Nghệ An) hiện có 5 dự án thủy điện nhưng việc thu thuế lại không thuộc trách nhiệm của huyện. Do đó, huyện vùng cao này đề nghị có chính sách nhằm trích lại một phần kinh phí từ nguồn thu thuế các công trình thủy điện trên địa bàn cho địa phương.