Bài 3: Kinh nghiệm giải phóng mặt bằng ở Diễn An

(Baonghean) - Xóm 12 và xóm 13 xã Diễn An huyện Diễn Châu là xóm đầu tiên giải phóng xong mặt bằng dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 1A, tạo điều kiện cho các nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công. Trong khi đó ở nhiều huyện, nhiều xã, công việc này đang rất nan giải...

Đến xóm 13, xã Diễn An dọc Quốc lộ 1A chúng tôi bắt gặp cảnh người dân đang tháo dỡ nhà cửa, công trình, quán hàng hoặc đang sửa chữa lại nhà sau khi tháo dỡ. Chị Bình đang một người dân xóm 13, cho biết: Gia đình được đền bù gần 200 triệu đồng, cái quán bán hàng mất toàn bộ diện tích, nhà phải lùi vào trong. Mình là người dân phải chấp hành theo chủ trương cấp trên.

Giá đất ở tại Diễn An theo giá Nhà nước hiện cao nhất là 3,8 triệu đồng/m², thấp nhất là 2,8 triệu đồng/m². Giá này so với thị trường còn thấp do đất giải toả bám mặt đường, sát Đền Cuông có khả năng kinh doanh, buôn bán hàng quán được, trong khi đó, Nhà nước đền bù đất nông nghiệp, đất ruộng là chủ yếu, đất ở không nhiều. Quốc lộ 1A đi qua xã Diễn An dài 7 km, tổng số hộ bị ảnh hưởng thu hồi đất 44 hộ, tổng diện tích đất bị ảnh hưởng, được bồi thường, hỗ trợ 2.768,1 m².

Bí thư Đảng ủy xã Diễn An Đoàn Văn Thiện cho biết: Lúc đầu cũng nan giải lắm, bà con thắc mắc về giá, về mốc lộ giới, chỗ cắm thế này, chỗ cắm thế khác. Nhưng được sự chỉ đạo của UBND tỉnh, UBND huyện, xã thành lập Ban chỉ đạo do Bí thư Đảng ủy xã làm Trưởng ban, thành lập tiểu ban giải phóng mặt bằng do Chủ tịch UBND xã làm Trưởng tiểu ban, đồng chí phụ trách địa chính xã là Phó tiểu ban. Giao mọi người đều phải nghiên cứu các văn bản, chính sách về giải phóng mặt bằng (GPMB). Để xác định đúng nguồn gốc đất để có cơ sở đền bù chính xác, xã mời các xóm trưởng, bí thư xóm họp cùng các cán bộ hoạt động thời kỳ năm 1980 đối chứng với kê khai của dân. Sau khi có kết quả, dân đồng ý về nguồn gốc đất, công tác chỉ đạo theo hướng từ Đảng ủy xã đến các chi bộ rồi đến nhân dân. Tuyên truyền, vận động đảng viên phải gương mẫu, làm trước, rồi đến gia đình họ hàng, anh em của đảng viên, số này đề nghị các đảng viên vận động, thuyết phục. Xã mời các đảng viên lên xã làm việc trước, phô tô và phát các văn bản, chính sách quan trọng về giải phóng mặt bằng để họ hiểu và đề nghị họ nghiên cứu để truyền đạt với anh em, họ hàng; ai chưa hiểu, chưa rõ thì lên trực tiếp ủy ban xã để "cho thông", tuyệt đối không được phát biểu lung tung dưới dân. Khi các đảng viên đã thông rồi, xã tiếp tục mời lãnh đạo xóm lên trao đổi trước (Bí thư, xóm trưởng). Bí thư xã trực tiếp truyền đạt về chủ trương của Nhà nước, các vấn đề cụ thể về giá, về đền bù do Chủ tịch xã, địa chính giải thích. Sau đó, xã tiếp tục quán triệt, tuyên truyền về chủ trương, đường lối của Đảng, về tầm quan trọng của việc mở đường cho mỗi một người dân, nếu ai không hiểu, cung cấp văn bản cho họ".

Người dân Diễn An (Diễn Châu) sửa lại nhà sau khi đã bàn giao mặt bằng.

Bí thư Đảng ủy xóm 13, Cao Xuân Chính cho biết: "Lúc đầu cũng khá khó khăn, nhưng nhờ tổ chức bài bản, hình thành được một bộ máy có sức thuyết phục bà con khi đi vận động: đó là đại diện mặt trận xóm, lãnh đạo xóm, Ban GPMB xã. Chúng tôi phải đọc và phô tô các văn bản liên quan để giải thích với dân. Mình phải hiểu được Luật, có đầy đủ các Thông tư hướng dẫn để giải thích cho nhân dân. Đại đa số người dân đều tốt, nhưng một số đối tượng thường lợi dụng để vận động bà con nhằm đạt được lợi ích của mình. Những đối tượng này mình phải dày công hơn. Hội đồng GPMB làm việc với từng đối tượng, giải thích cho họ cái gì được, cái gì không. Cuối cùng chỉ còn 1 hộ dân trong xóm chưa đồng ý.

Theo ông Cao Xuân Chính, trong GPMB phải làm công khai, minh bạch, làm đúng và dân chủ. Công tác chỉ đạo từ huyện đến xã, đến xóm phải thống nhất. Đường làm xong, to đẹp hơn, cơ hội phát triển kinh tế trong xã và kinh tế hộ sẽ phát triển hơn".

Xã Diễn An gần Đền Cuông, trước đây kinh tế thuần nông, đất cát bạc màu đời sống của các hộ dân còn gặp khó khăn. Nhưng nay một bộ phận không nhỏ bám mặt đường Quốc lộ 1A đã tìm ra hướng đi mới từ du lịch, dịch vụ. Xã có 7 cửa hàng xăng dầu bám mặt đường, có 6 nhà nghỉ, nhiều quán hàng phục vụ khách du lịch Đền Cuông. Hiện nay còn một số vướng mắc thuộc về thẩm quyền cấp trên, nhưng công tác GPMB tại xóm 12, 13 cho thấy, Hội đồng đền bù GPMB đã làm tốt, mang lại kết quả nhanh. Nhờ vậy, các nhà thầu sớm có mặt bằng để đẩy nhanh tiến độ thi công.

Như vậy, trong khi nhiều nơi không giải phóng được, thì ở xóm 12, xóm 13, xã Diễn An - Diễn Châu, với sự kiên quyết, nắm vững chủ trương, chính sách của lãnh đạo xã, xóm, kết hợp tuyên truyền vận động, lấy nòng cốt là đảng viên đi trước, công tác GPMB ở Diễn An đã thực hiện tốt. Cả xóm đã nhận tiền đền bù, người nhiều nhất được 900 triệu đồng do phải tháo dỡ cả nhà 2 tầng, người nhiều thứ hai là hộ kinh doanh xăng dầu Thanh Ngũ được nhận 700 triệu đồng. Các hộ còn lại được đền bù không nhiều, nhưng nhìn chung mọi người đều chấp hành. Đa số họ đã hiểu được tầm quan trọng của việc mở rộng Quốc lộ 1A, gắn với sự phát triển của Khu kinh tế Đông Nam, giải tỏa ách tắc giao thông và quan trọng hơn sẽ góp phần phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn. Từ kinh nghiệm giải phóng mặt bằng ở Diễn An, có thể rút ra nhiều bài học cho các dự án khác.

Châu Lan