Kinh tế

Bài 3: Nâng cao hiệu quả quản lý thuế hộ kinh doanh

Nhóm Phóng viên • 28/01/2025 09:57

Theo số liệu tổng quan về quản lý hộ kinh doanh trên địa bàn Nghệ An năm 2024, tổng số hộ quản lý lập bộ là trên 50.000 hộ, trong đó khoảng 23.000 hộ khoán, hơn 800 hộ kê khai và hơn 27.000 hộ thu nhập thấp. Bộ phận này đóng vai trò quan trọng trọng khi đã tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, góp phần phát triển của khối doanh nghiệp và đóng góp vào chuỗi cung ứng hàng hóa trên địa bàn Nghệ An và cả nước nói chung.

Theo số liệu tổng quan về quản lý hộ kinh doanh trên địa bàn Nghệ An năm 2024, tổng số hộ quản lý lập bộ là trên 50.000 hộ, trong đó khoảng 23.000 hộ khoán, hơn 800 hộ kê khai và hơn 27.000 hộ thu nhập thấp. Bộ phận này đóng vai trò quan trọng trọng khi đã tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người lao động, góp phần phát triển của khối doanh nghiệp và đóng góp vào chuỗi cung ứng hàng hóa trên địa bàn Nghệ An và cả nước nói chung.

Trong những năm qua, ngành Thuế Nghệ An nói chung và Cục Thuế Nghệ An đã dành nguồn lực đáng kể để quản lý, thu thuế hộ với nhiều biện pháp. Đặc biệt kể từ ngày Luật Quản lý thuế mới được ban hành, công tác quản lý hộ cá nhân kinh doanh đã được cụ thể hóa bằng Thông tư 40/2021/TT-BTC của Bộ Tài chính. Công tác chỉ đạo, quản lý đã được tăng cường với nhiều hình thức, nhiều biện pháp nhằm đảm bảo huy động kịp thời nguồn thu từ hộ cá nhân kinh doanh cho ngân sách nhà nước. Bên cạnh đó, chú trọng việc nuôi dưỡng nguồn thu và tạo điều kiện cho hộ kinh doanh vươn lên trở thành các HTX, các chủ doanh nghiệp.

Trong bối cảnh công nghệ số, mua bán thương mại điện tử là chủ yếu trong đó nhà nhà kinh doanh người người kinh doanh đòi hỏi công tác thuế cần phải sửa đổi, thích ứng, bao quát và theo dõi trên các nền tảng số. Chống thất thu thuế đồng thời tạo thuận lợi cho người dân giao thương buôn bán.

Trong năm 2024, Cục Thuế tỉnh Nghệ An đã có nhiều văn bản chỉ đạo công tác quản lý thuế hộ kinh doanh. Trong đó đã ban hành Công văn số 5858/CT-HKDTK chỉ đạo công tác lập bộ năm 2024; Công văn số 821/CT-HKDTK ngày 01/02/2024 của Cục Thuế Nghệ An về việc chấn chỉnh công tác lập bộ hộ, cá nhân kinh doanh năm 2024 sau kết quả kiểm tra dữ liệu ổn định thuế của Cục Thuế tỉnh; các văn bản chỉ đạo về quản lý hộ kinh doanh theo chức năng bản đồ số; về quản lý chống thất thu thuế trong lĩnh vực vận tải; chỉ đạo rà soát quản lý đối tượng hoạt động thời vụ…

Cục Thuế tỉnh Nghệ An đã triển khai nhiều phần mềm quản lý thuế. Trong đó, liên quan đến công tác quản lý hộ kinh doanh có phần mềm Số hóa chức năng quản lý hộ kinh doanh theo bản đồ số; phần mềm Quản lý hộ kinh doanh vận tải; phần mềm Quản lý hộ kê khai và phần mềm Nộp thuế qua thiết bị di động (Etax Mobile). Đặc biệt, việc triển khai Phần mềm Etax Mobile được các hộ kinh doanh tích cực tham gia bởi, tính thiết thực và hiệu quả của ứng dụng. Đến nay, đã có 63.966 tài khoản đăng ký Etax Mobile trên địa bàn tỉnh. Tổng số tiền nộp thuế thành công qua ETax Mobile là hơn 43 tỷ đồng, lũy kế trong năm 2024 số tiền thuế đã nộp qua Etax Mobile là hơn 205 tỷ đồng.

Chi cục Thuế Khu vực Sông Lam II là một trong những đơn vị triển khai hiệu quả các giải pháp quản lý thuế hộ kinh doanh. Theo thống kê, tổng số hộ quản lý thuế trên địa bàn 2 huyện Nam Đàn và Hưng Nguyên là 4.928 hộ, trong đó có 1.502 trường hợp lập bộ quản lý thuế, 3. 380 hộ quản lý thu nhập thấp và 78 hộ nộp thuế theo phương pháp kê khai. Trong năm 2023 số thu thuế hộ kinh doanh trên địa bàn 2 huyện Hưng Nguyên và Nam Đàn là 11,8 tỷ đồng đồng đạt 199% dự toán; 10 tháng đầu năm 2024 thu được 14,8 tỷ đồng, đạt 192% dự toán.

Ông Ngô Tiến Hưng – Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế Sông Lam II cho biết: Trong thời đại công nghệ số, hiện nay cơ quan thuế đang áp dụng những ứng dụng, phần mềm, giải pháp để thu thuế hộ kinh doanh hiệu quả hơn đó là: Ứng dụng quản lý thuế tập trung TMS, ứng dụng quản lý hoá đơn, ứng dụng cảnh báo hóa đơn điện tử, phần mềm kê khai thuế điện tử và ứng dụng nộp thuế điện tử Etax Mobile.

Hàng năm Chi cục có nhiều sáng kiến, giải pháp áp dụng có hiệu quả trong công tác quản lý thuế hộ kinh doanh và được Hội đồng sáng kiến Cục thuế Nghệ An công nhận. Trong năm 2024 đã triển khai áp dụng có hiệu quả sáng kiến “Chống thất thu thuế trong hoạt động kinh doanh dịch vụ lưu trú” được Cục thuế Nghệ An công nhận tại Quyết định số 4934/QĐ- CT. Kết quả trong hơn 4 tháng thực hiện sáng kiến đã chống thất thu gần 300 triệu đồng và sáng kiến sẽ tiếp tục được triển khai mạnh mẽ trong thời gian tới.

Hiện nay, các hộ kinh doanh cá thể đã và đang phát triển đa dạng, góp phần tạo công ăn việc làm cho người lao động, thực hiện xóa đói giảm nghèo và tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước. Tuy nhiên, tình hình kinh doanh của khu vực này khá phức tạp. Trong thời đại công nghệ, hoạt động kinh doanh doanh trở nên đa dạng hơn về phương thức, trao đổi thanh toán dưới nhiều hình thức gây khó khăn cho cơ quan thuế xác định thông tin, dễ bỏ sót doanh thu gây thất thu ngân sách.

Đối với công tác chống thất thu liên quan hộ cá nhân kinh doanh, trong năm 2024, Cục Thuế Nghệ An đã thực hiện nhiều chuyên đề và mang lại những kết quả tích cực. Cụ thể, về chương trình rà soát hộ cá nhân kinh doanh thời vụ, Cục Thuế đã chỉ đạo việc rà soát quản lý đối tượng hoạt động thời vụ theo công văn số 3535. Kết quả các Chi cục Thuế đã đưa vào quản lý lập bộ thêm 622 hộ. Số thuế tăng thêm trên 1 tỷ đồng/tháng.

Về chương trình chống thất thu hộ kinh doanh hàng nông sản nhập khẩu theo Công văn số 3970/CT-TTKT1, các Chi cục Thuế đã rà soát, xử lý, truy thu thuế của các hộ cá nhân kinh doanh hàng nông sản nhập khẩu trên địa bàn . Số thuế đã truy thu nộp ngân sách nhà nước của 20 hộ kinh doanh hàng nông sản nhập khẩu tăng trên 22 tỷ đồng.

Để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thuế hộ kinh doanh trong thời gian tới, ngành Thuế Nghệ An đã chỉ đạo các Chi cục Thuế tập trung xây dựng đầy đủ hồ sơ quy trình quản lý hộ cá thể khoán theo quy định, rà soát, thống kê đưa vào quản lý 100% các hộ kinh doanh trên địa bàn, đảm bảo tăng thu theo quy định của Bộ tài chính. Chủ động phối hợp tốt với UBND các xã, thị trấn để quản lý thuế hộ kinh doanh sát, đúng doanh thu nộp thuế của hộ kinh doanh. Thường xuyên kiểm tra, giám sát việc xuất hóa đơn điện tử của các hộ kê khai trên ứng dụng quản lý hóa đơn điện tử; Tăng cường công tác quản lý đối với hoạt động kinh doanh dịch vụ lưu trú, hộ kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử và trên các nền tảng số…

Chương trình "Hóa đơn may mắn" được Cục Thuế Nghệ An triển khai nhằm khuyến khích người mua lấy hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ để quản lý doanh thu kinh doanh, tránh thất thu thuế, đồng thời, khuyến khích người bán hàng hóa cung cấp dịch vụ sử dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế. Đây là một trong những giải pháp giúp tăng cường công tác quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, tránh thất thu ngân sách nhà nước, góp phần nâng cao công tác hiện đại hóa, số hóa quản lý thuế của ngành Thuế... Đến nay, Cục Thuế tỉnh Nghệ An đã tổ chức 6 lần quay số bốc thăm hóa đơn may mắn và trao thưởng cho những khách hàng may mắn trúng thưởng.

Anh Nguyễn Đức Cảnh, một trong những người được nhận thưởng từ chương trình hóa đơn may mắn trên địa bàn Nghệ An trong năm 2024 cho biết: Tôi rất vui vì không ngờ việc lấy hóa đơn khi mua hàng đã cho mình nhiều lợi ích, bên cạnh việc trúng thưởng giải thưởng lớn thì việc lấy và lưu giữ hóa đơn điện còn giúp những người mua hàng như chúng tôi được pháp luật bảo vệ trong giao dịch thương mại.

Với cơ cấu giải thưởng hấp dẫn, chương trình đã tạo chuyển biến tích cực cả từ người mua hàng và người bán hàng. Theo đó, đối với người mua, các giải thưởng từ chương trình sẽ là động lực khuyến khích người mua lấy hóa đơn khi mua hàng hóa, dịch vụ; giúp người mua thay đổi và tạo lập thói quen tiêu dùng văn minh - đó là mua hàng hóa phải có hóa đơn, chứng từ hợp pháp và góp phần bảo vệ tối đa quyền lợi của người tiêu dùng. Với người bán, chương trình sẽ thu hút các khách hàng cá nhân tới mua hàng, giúp người bán tăng doanh thu bán hàng.

Chương trình “Hóa đơn may mắn” là một sáng kiến nhằm tạo sự thay đổi đối với thói quen không lấy hóa đơn khi mua hàng của người dân, qua đó, tạo sự minh bạch, bảo vệ tối đa quyền lợi của người tiêu dùng và nâng cao hiệu quả của công tác quản lý thuế, góp phần tăng thu ngân sách Nhà nước, đặc biệt trong lĩnh vực thuế hộ kinh doanh.

Với xu thế hội nhập và theo dõi sát sao hơn qua mạng, Cục Thuế Nghệ An cũng đã linh hoạt và phối hợp với các ngành, các cấp để thu thuế tốt hơn đối với vàng bạc, kinh doanh ăn uống, nhà hàng. khách sạn, xây dựng nhà ở, taxi, vận tải. Đó hầu hết đều là những hộ kinh doanh kê khai thuế.

Bài 1: Nâng hiệu quả phục vụ người dân, doanh nghiệp

Bài 2: Sáng kiến xuất sắc, ứng dụng hiệu quả

Bài cuối: Đổi mới thu thuế phi nông nghiệp và giải pháp "không dùng tiền mặt"