Bàn về hoạt động thiện nguyện trẻ

(Baonghean) - Những năm gần đây, phong trào làm từ thiện, đặc biệt là hướng đến những đối tượng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn và đồng bào miền núi, vùng sâu, vùng xa đã và đang trở thành phong trào có sức hút mạnh mẽ đối với giới trẻ. Cùng với đó là sự ra đời của rất nhiều câu lạc bộ (CLB), nhóm tình nguyện từ thiện với những hoạt động sôi nổi. Tuy nhiên, bên cạnh những hoạt động tích cực đó vẫn còn những điều trăn trở...

Tấm lòng tuổi trẻ

Nghệ An là địa phương mà đối tượng người nghèo, người khuyết tật, nạn nhân chất độc da cam, trẻ mồ côi… chiếm tỷ lệ lớn. Tỉnh cũng có 10 thị, huyện miền núi, điều kiện kinh tế cũng như đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, nhất là vùng cao, vùng sâu, vùng xa. Bởi vậy, từ lâu, các đối tượng trên và địa bàn này đã trở thành cái đích hướng đến của các phong trào từ thiện. Theo thống kê chưa đầy đủ, những năm gần đây, mỗi năm có hàng chục tổ chức, CLB, nhóm từ thiện trong và ngoài tỉnh tổ chức các hoạt động từ thiện hướng tới các đối tượng người nghèo, người tàn tật, các xã, bản khó khăn... trong tỉnh. Nòng cốt các tổ chức, CLB, nhóm từ thiện này là các sinh viên, thanh, thiếu niên…

Một trong những CLB tình nguyện từ thiện đang hoạt động khá hiệu quả là CLB Tình nguyện Thành Vinh được thành lập vào tháng 12/2010. Đây tổ chức tình nguyện đầu tiên tại tỉnh ta hoạt động trên cả ba lĩnh vực tình nguyện chính bao gồm: tình nguyện vì môi trường, tình nguyện từ thiện và tình nguyện vì cộng đồng; trong đó hoạt động được ưu tiên nhất là tình nguyện từ thiện. Hiện tại, CLB có gần 100 thành viên và 50 cộng tác viên, đến từ nhiều ngành nghề, độ tuổi khác nhau như học sinh THPT, sinh viên các trường đại học, cao đẳng, công nhân, viên chức…

Từ khi thành lập đến nay, CLB đã tổ chức được nhiều hoạt động từ thiện được đánh giá cao như: tổ chức vui chơi, tặng quà cho trẻ em khuyết tật tại Trung tâm dạy nghề người khuyết tật tỉnh vào dịp Ngày Người khuyết tật Việt Nam hàng năm; tổ chức Tết Thiếu nhi, Trung thu cho các bệnh nhân tại Bệnh viện Sản - Nhi Nghệ An, các em nhỏ ở xóm vạn chài Cửa Tiền; tặng chăn, quần áo ấm, đồ dùng sinh hoạt, học tập cho các gia đình đồng bào dân tộc thiểu số nghèo ở xã Tri Lễ (Quế Phong), phát cơm cho các cụ già ăn xin trên địa bàn Thành phố Vinh, dạy học cho trẻ em nghèo trên địa bàn Thành phố Vinh…

Một CLB tình nguyện từ thiện khác được cộng đồng ghi nhận là CLB “Thanh niên tình nguyện vì cộng đồng Nghệ An 37” do anh Nguyễn Khắc Cường (SN 1986) thành lập. Sinh ra trong một gia đình nghèo ở TP. Vinh, lại bị khuyết tật bẩm sinh, từ nhỏ, anh Cường đã thấu hiểu và cảm thông với những cảnh đời khó khăn, bất hạnh. CLB tình nguyện “Thanh niên tình nguyện vì cộng đồng Nghệ An 37” ra đời cuối năm 2012 gồm 30 thành viên là sinh viên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tỉnh, với mục đích chính là giúp đỡ, chia sẻ với những trẻ em có hoàn cảnh khó khăn, đồng bào vùng cao, vùng sâu, vùng xa. Để có kinh phí cho những chuyến từ thiện của mình, trên đôi chân tập tễnh, anh Cường và các tình nguyện viên đã đi thu gom ve chai, nhập hoa, hương vòng về bán. CLB của Cường đã tổ chức và thực hiện nhiều chương trình ý nghĩa như “Tết ấm” ở Quế Phong, Kỳ Sơn quyên góp được 20 triệu đồng; “Tiếng hát trẻ thơ” ở khoa Tim mạch, Bệnh viện Sản - Nhi 5 triệu đồng, chương trình Tết Trung thu "Vầng trăng yêu thương miền sơn cước” tại xã Bảo Thắng (Kỳ Sơn)… Gặp chúng tôi sau chuyến đi lên Kỳ Sơn vừa qua, anh Cường tâm sự: “Chừng nào còn đủ sức khỏe, tôi vẫn sẽ cống hiến sức mình cho các hoạt động tình nguyện từ thiện”.

Thành viên CLB Từ Tâm tặng quà cho bệnh nhân ở Bệnh viện Sản - Nhi nhân ngày Quốc tế Thiếu nhi (1/6).

Nhiều CLB tình nguyện khác cũng đã có những hoạt động từ thiện được cộng đồng ghi nhận như: Chương trình “Tuần cháo yêu thương” của CLB tình nguyện Tia Sáng tổ chức, phát cháo và sữa miễn phí cho các bệnh nhi nghèo, khó khăn; Chương trình “Áo ấm đến trường” do CLB Từ Tâm tổ chức, tặng áo ấm và đồ dùng học tập cho học sinh vùng cao… Bằng niềm đam mê làm từ thiện, sự nhiệt tình của tuổi trẻ, các hoạt động từ thiện đem đến những sự sẻ chia, trợ giúp rất đáng quý hướng tới các đối tượng người nghèo, gia đình chính sách, người tàn tật, học sinh nghèo... với số tiền lên tới hàng trăm triệu đồng...

Nhiều bạn trẻ khi tham gia vào các CLB đội, nhóm tình nguyện từ thiện cho biết, họ có thêm nhiều trải nghiệm và nhận được nhiều giá trị cuộc sống khi được tận mắt chứng kiến, sẻ chia và giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn, bất hạnh. Hơn nữa, CLB đội, nhóm tình nguyện từ thiện còn là nơi để các bạn trẻ trao đổi thông tin, học hỏi kinh nghiệm và bày tỏ những tâm tư, nguyện vọng của mình trong cuộc sống. Anh Dương Hoàng Vũ – Phó Bí thư Tỉnh đoàn Nghệ An cho biết: “Hiện nay, sự ra đời các CLB tình nguyện ngày càng thu hút nhiều hơn các bạn trẻ tham gia. Họ đã tham gia tích cực trong các hoạt động nhân đạo, hướng tới những vùng, miền xa xôi, khó khăn, mang đến những điều tốt đẹp cho những số phận, những hoàn cảnh kém may mắn”.

Và những trăn trở

Có thể nói, trong hoàn cảnh ngân sách Nhà nước dành cho các hoạt động bảo trợ xã hội còn khó khăn, sự phát triển các CLB, đội, nhóm tình nguyện hoạt động từ thiện trên địa bàn tỉnh đã giúp cho các đối tượng bảo trợ xã hội được chăm lo tốt hơn... Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi thì việc phát triển phong trào hiện nay còn nhiều khó khăn, hạn chế. Trong quá trình hoạt động, các mô hình tình nguyện gặp không ít khó khăn về cả chuyên môn lẫn kinh phí hoạt động, vận động đoàn viên tham gia... Qua tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay, phần lớn thành viên trong các CLB đội, nhóm tình nguyện là học sinh, sinh viên. Do yêu cầu học tập nên hầu hết sinh viên chỉ tham gia tốt phong trào khoảng 1 - 2 năm đầu sau khi vào trường nên việc xây dựng và duy trì đội ngũ nòng cốt của các đội nhóm khá khó khăn.

Như CLB tình nguyện Thành Vinh, trong năm đầu tiên có đến hơn 350 thành viên, nhưng đến nay chỉ còn gần 100 thành viên. Việc số đông thành viên các CLB là những sinh viên các trường đại học, cao đẳng trên địa bàn tham gia các CLB tình nguyện cũng chỉ ra một thực tế rằng các tổ chức Đoàn, Hội thanh niên ở các trường này đang thiếu biện pháp hữu hiệu để tập hợp các bạn trẻ này vào các hoạt động tình nguyện từ thiện tại trường. Trong khi đó, trên các mạng xã hội như facebook, zalo… hiện nay xuất hiện nhiều CLB, nhóm tình nguyện kêu gọi sự tham gia của các bạn trẻ này nếu không được quản lý, định hướng thì thanh, thiếu niên rất có thể bị lôi kéo vào những hoạt động thiếu lành mạnh.

Để một CLB duy trì phát triển và thu hút nhiều thanh niên tham gia đòi hỏi Ban Chủ nhiệm các CLB phải năng động, đa dạng các hoạt động. Tuy nhiên, có một số nhóm từ thiện sau khi thành lập đã hoạt động một cách khá tự do, thiếu sự kết nối và thông qua chính quyền địa phương, dẫn đến gặp khó khăn khi tổ chức các hoạt động. Thực tế cho thấy dù đã cố gắng hướng tới các địa bàn vùng sâu, vùng xa nhưng hoạt động của các CLB từ thiện trên địa bàn tỉnh vẫn còn đơn điệu khi mà hàng năm, địa chỉ mà các CLB này hướng tới vẫn là những cái tên quen thuộc như xóm chài Cửa Tiền, Bệnh viện Sản - Nhi, Trung tâm dạy nghề người tàn tật, Làng trẻ SOS….

Ngoài ra, một số nhóm đã lợi dụng hoạt động từ thiện để hoạt động vì mục đích riêng, ví như Nhóm từ thiện “Vì người nghèo” hoạt động tại Thị xã Hoàng Mai vào cuối tháng 1/2014. Bên cạnh đó, cũng có một số tổ chức, nhóm từ thiện (xin không nêu tên) lấy việc làm từ thiện để đi du lịch khám phá vùng cao, thậm chí còn lưu lại dài ngày, khiến chính quyền các địa phương “khó xử”. Từ những bất cập trên, thiết nghĩ các ngành liên quan như Đoàn Thanh niên, ngành LĐ-TB&XH cũng như các địa phương cần quan tâm hơn trong việc định hướng, phối hợp tổ chức các hoạt động để những CLB, nhóm từ thiện thực sự là những địa chỉ tin cậy, mang đến sự sẻ chia cho những hoàn cảnh khó khăn.

Minh Quân