Cam Valencia trên đất Phủ Quỳ

(Baonghean) - Giống cam V2 (Valencia 2) là do GS, TS Đỗ Đăng Vĩnh, Viện Di truyền nông nghiệp chọn tạo nhân giống. Ngay sau khi được công nhận, giống cam V2 đã được đưa trồng khảo nghiệm ở một số nơi. Thế nhưng, chỉ có ở địa bàn Quỳ Hợp (Nghệ An), cam V2 trở thành "át chủ bài" cho hiệu quả cao cả về năng suất và chất lượng.

Chúng tôi đến Trung tâm Kỹ thuật Nông nghiệp, thuộc Công ty TNHH một thành viên Nông-Công nghiệp 3-2 tại xã Minh Hợp (huyện Quỳ Hợp), tình cờ được chứng kiến bà con đang chuyển gốc ghép giống cam V2 lên 2 xe tải đưa về trồng vụ xuân. Ông Cảnh Văn Thoa (54 tuổi, dân tộc Thổ, trú tại xóm Thượng, xã Nghĩa Xuân) đang bốc hàng, vui vẻ cho biết: Thấy bà con trong xã trồng giống cam V2 vừa cho năng suất lại được giá nên tôi cũng mạnh dạn mua giống về trồng trên số diện tích đất được nhận khoán (1,25 ha). Năm ngoái, đầu vụ, giống cam Vân Du chỉ 7.400 đồng/kg, Cam Xã Đoài 12.000 đồng/kg bán tại vườn thì cam V2 đầu vụ đã có giá 30.000 đồng/kg, cuối vụ (sát Tết Tân Mão vừa rồi) giá lên tới hơn 60.000đồng/kg. Một gốc cam cho thu hoạch tới trên dưới 50 kg quả, chị tính, lãi lớn như thế trồng cây khác là lãng phí đất và mất đi cơ hội làm giàu…

Xuất bán giống cam V2 tại Công ty TNHH một thành viên Nông-Công nghiệp 3-2

Ông Thoa tính toán: Với giá giống, phân bón hiện nay, trồng 1 ha cam V2 người dân phải bỏ chi phí khoảng 25 triệu đồng, chăm sóc thiết kế cơ bản 3 năm khoảng 80 triệu đồng; tổng chi phí năm trồng mới đến khi thu hoạch hết trên 100 triệu đồng. Bù lại cam V2 sản lượng năm đầu thu ít nhất cũng trên 10 tấn quả/ha, đạt tiêu chuẩn chất lượng cao; nếu tính theo giá bán bình quân tại vườn 30.000đồng/kg, mỗi ha cam cho thu hoạch 300 triệu đồng. So sánh với giống cam truyền thống có cùng chế độ chăm bón trong vùng, năng suất cam V2 có thấp thua hơn nhưng mẫu mã, chất lượng quả hơn hẳn, lại bán vào đúng dịp tết nên giá cao gấp 3-4 lần. Lúc mới trồng, nhiều người dân cũng ái ngại bởi đây là giống cam chín muộn, sau khi các giống cam khác thu hoạch xong thì cam V2 mới đi vào chắc xanh...

Giám đốc Công ty TNHH 1 TV Nông công nghiệp 3-2, ông Lê Huy Dũng, phấn khởi cho biết: Giống cam V2 là chữ viết tắt của từ Valencia 2, có xuất xứ từ Mỹ. Năm 2001, Bộ NN&PTNT phối hợp với Bộ Công an triển khai chương trình dự án 15 (DA 15) đã đưa về Công ty khảo nghiệm 36 giống cam quý của các nước Tây Ban Nha, Mỹ, Mexico, Cu Ba và Thái Lan. Công ty TNHH 1 TV Nông công nghiệp 3-2 đã phối hợp với Viện Di truyền khảo nghiệm đến năm 2005 thì chọn được 2 giống cam quý là Valencia 2 (V2) và March (BH), đến tháng 12/2006, thì giống này được Bộ NN&PTNT công nhận chính thức là giống cam Quốc gia. Do hiệu quả kinh tế của cam V2 cao nên nhiều gia đình công nhân trong Công ty đã chuyển diện tích trồng mía sang trồng cam V2…

Giống cam V2 là do GS. TS. Đỗ Đăng Vĩnh ở Viện Di truyền nông nghiệp chọn tạo nhân giống. Ngay sau khi giống cam V2 được công nhận, đã được đưa lên khu vực hồ Ba Bể (tỉnh Bắc Cạn) và Nông trường Cao Phong (Hoà Bình) để khảo nghiệm xem tính chống chịu sâu bệnh, sự thích nghi của nó với khí hậu và thổ nhưỡng ở đó ra sao. Thế nhưng, tại khu vực hồ Ba Bể giống V2 đã không bám trụ được. Còn tại Cao Phong thì cây sinh trưởng phát triển tốt nhưng chất lượng quả lại không đạt yêu cầu. Chỉ có ở địa bàn Quỳ Hợp (Nghệ An), cam V2 trở thành "át chủ bài" cho hiệu quả cao cả về năng suất và chất lượng.

Theo đánh giá của các chuyên gia, cam V2 có ưu điểm vượt trội so với cam Vân Du và cam Xã Đoài trồng tại Quỳ Hợp ở nhiều điểm, như: ít hạt (mỗi quả cam chỉ có 4 - 5 hạt), kháng được bệnh nhện đỏ, bệnh Granich (vàng lá chè); khả năng lưu quả trên cây kéo dài (từ cuối tháng 12 DL- 15/1 ÂL mà không phải sử dụng bất cứ một loại thuốc bảo quản, giúp cho người trồng bán rải vụ; khi cam chín mọng để lâu trên cành vẫn không bị xốp quả, không bị ảnh hưởng đến vụ ra hoa tiếp theo... Về chất lượng cũng được đánh giá cao bởi quả có màu sắc bắt mắt, có vị ngọt thanh và thơm giống như cam đặc sản Xã Đoài trồng tại xã Nghi Diên, Nghi Lộc. Nhược điểm lớn nhất của giống cam V2 là ra quả chùm nên khá nặng cành khi quả đã trưởng thành. Do đó người trồng phải lưu ý và tìm cách chống cành cho cam để tránh bị gãy cành.

Anh Hoàng Trung Hiếu, kỹ thuật viên Trung tâm kỹ thuật Nông nghiệp cho biết thêm: Khác với giống cam đặc sản Xã Đoài là gốc chiết, giống cam V2 là gốc ghép: ghép Valencia 2 trên thân cây Citrus (một loại cây có múi); chỉ cần chăm bón đúng kỹ thuật thì giống cam V2 sẽ có chu kỳ sinh trưởng ít nhất là 15 năm mới phải trồng lại. Sau 3 năm trồng, V2 bắt đầu cho năng suất bình quân 15 tấn/ha; cá biệt có hộ đạt 20 tấn/ha. Từ năm thứ 4 trở đi, đồ thị năng suất bắt đầu tăng lên và đạt đỉnh cao vào năm thứ 6 với mức bình quân 40 tấn/ha và tiếp tục duy trì ở mức này khoảng 4 năm, sau đó năng suất mới bắt đầu giảm dần; tỷ lệ giảm nhiều hay ít tuỳ thuộc vào điều kiện và khả năng chăm sóc của từng hộ.

Cam V2 đặc biệt thích hợp với các loại phân bò, lân, kaly từ tro đốt từ bã mía của các nhà máy đường, kỵ bón phân lợn dưới bất kỳ hình thức nào… Do những ưu điểm trên của giống cam V2 nên từ năm 2005 đến 2010, Trung tâm SX được bao nhiêu giống bán hết bấy nhiêu. Trong vòng 5 năm đã xuất bán được 189.000 gốc ghép (khoảng 38 ha) chủ yếu cho các xã trên địa bàn huyện Quỳ Hợp. Năm 2010 cam V2 đã bắt đầu được bà con một số huyện như Thanh Chương, Đô Lương, Nam Đàn, Hưng Nguyên đến mua về trồng, tuy nhiên số lượng chưa nhiều lắm… Hy vọng giống cam này sẽ thích ứng được với các vùng đất mới và bám rễ lâu dài được tại nhiều vùng quê để giúp người trồng cam thêm cơ hội làm giàu.

Ngọc Anh