Cần một chiến lược lâu dài
(Baonghean) - 25% trẻ em ở hầu hết các huyện miền núi cao bị suy dinh dưỡng. Đây là con số đáng báo động dù những năm qua chúng ta đã có nhiều nỗ lực để cải thiện tình trạng này.
Y sỹ Lô Văn Toán - Trạm trưởng Trạm Y tế xã Phà Đánh - huyện miền núi Kỳ Sơn cho hay: Không chỉ do cuộc sống khó khăn, mà còn do nhiều yếu tố, tỷ lệ trẻ bị suy dinh dưỡng ở miền núi luôn ở tình trạng cao, nhiều căn bệnh ở trẻ đều do suy dinh dưỡng mà ra. Thời gian qua, nhận thức được tầm quan trọng của dinh dưỡng đối với trẻ, nhất là giai đoạn chăm sóc trẻ em từ khi còn trong bụng mẹ là rất cần thiết nhất để có thể cho ra đời những công dân khỏe mạnh, Trạm Y tế Phà Đánh đã đẩy mạnh nhiều biện pháp nhằm nâng cao nhận thức và giúp đỡ người dân tiếp cận với phương pháp nuôi con khoa học. Định kỳ hàng tháng, các bà mẹ đang trong thời kỳ thai nghén hoặc nuôi con nhỏ được các cộng tác viên dinh dưỡng tư vấn cách nuôi con.
Đối với một địa bàn miền núi khó khăn như Kỳ Sơn, công tác truyền thông như thế này cũng đã bước đầu có tác dụng đối với các bậc phụ huynh còn thiếu kiến thức chăm sóc trẻ. Tuy nhiên, cũng không phải dễ dàng để có thể thay đổi những thói quen, tập tục đã ăn sâu bao đời nay trong chăm sóc trẻ của đồng bào. Chẳng hạn như quan niệm phải để bà mẹ, trẻ sơ sinh nằm cạnh bếp ăn của gia đình trong 3 ngày sau khi sinh. Điều kiện khắc nghiệt này sẽ khiến trẻ dễ mắc bệnh và dẫn tới suy dinh dưỡng, sức khỏe người mẹ cũng bị ảnh hưởng nhiều, nhất là trong những ngày nắng nóng. Thêm vào đó, do điều kiện kinh tế, người mẹ phải đi làm sớm, không có điều kiện chăm sóc con cũng như bổ sung nguồn dinh dưỡng cần thiết cho mình để nuôi con. Lớn hơn thì hầu hết trẻ phải tự lập quá sớm, trời rét ăn mặc phong phanh, ăn uống thiếu thốn, vì vậy, tỷ lệ suy dinh dưỡng trẻ em ở vùng miền núi luôn cao hơn rất nhiều so với vùng đồng bằng.
Tư vấn về dinh dưỡng cho bà mẹ mang thai tại trạm y tế phường Hồng Sơn (TP. Vinh)
Mặc dù đã có chiến lược quốc gia về dinh dưỡng cùng nhiều chương trình chăm sóc, nâng cao sức khỏe bà mẹ, trẻ em, song trong điều kiện cơ sở hạ tầng, công tác y tế phục vụ dinh dưỡng cho trẻ còn nhiều thiếu thốn, các trung tâm y tế tuyến huyện gần như đành bất lực. Chính vì thế, thực hiện vấn đề đảm bảo dinh dưỡng cho trẻ là một chiến lược dài hơi, đòi hỏi sự vào cuộc đồng bộ của nhiều cấp, ngành. Đặc biệt trong điều kiện còn nhiều thiếu thốn như tỉnh ta, địa bàn dân cư lại rộng, mô hình truyền thông dinh dưỡng ở các nhà trường có lẽ là một giải pháp hiệu quả. Những năm gần đây, việc gửi con ở các nhà trẻ có uy tín đã khiến các ông bố, bà mẹ có thể yên tâm về sự phát triển của con, em mình. Ở trường, chế độ dinh dưỡng của trẻ được kiểm soát bởi các cơ quan chức năng. Bên cạnh đó, kiến thức của các cô giáo mầm non về dinh dưỡng đã được nâng lên một bước, luôn được cập nhật. Không phải ông bố, bà mẹ nào cũng biết cách cho con ăn đúng, ăn đủ. Chính vì vậy, không chỉ ở miền núi hay ở những gia đình khó khăn trẻ mới bị suy dinh dưỡng, mà tình trạng này cũng xuất hiện ở nhiều gia đình có điều kiện, thậm chí rất quan tâm đến dinh dưỡng của con, em mình. Ngoài ra, môi trường giáo dục chuyên nghiệp sẽ là yếu tố giúp trẻ phát triển một cách toàn diện.
Suy dinh dưỡng không chỉ gây yếu nhỏ về mặt thể xác mà ngay cả trí tuệ cũng bị ảnh hưởng. Sự phát triển đó về lâu dài còn gây nguy hại đến cả giống nòi. Theo bác sỹ Nguyễn Bá Tân, Giám đốc Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh thì, trong 4 giai đoạn của đời người, chúng ta đôi khi đã bỏ qua giai đoạn quan trọng nhất, quyết định sức khỏe, trí tuệ của người được sinh ra là giai đoạn trong bụng mẹ. Bởi vậy, các bà mẹ rất cần và nên quan tâm đến con của mình ngay từ khi các bé còn ở trong bào thai. Ngày nay, sự tiến bộ của y học đã cho phép chúng ta theo dõi sự phát triển của bào thai một cách toàn diện và khá chính xác. Vấn đề nuôi con ngay từ khi còn ở trong bụng mẹ đã được ngành y tế khuyến cáo. Đây là việc làm góp phần chống nguy cơ suy dinh dưỡng cho trẻ, là điều kiện để bé ra đời phát triển tốt. Ở tỉnh ta, Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản Nghệ An là một trong những đơn vị có trách nhiệm thực hiện vấn đề này. Tại đây, ngoài việc thăm khám, chăm sóc thai nhi theo định kỳ, các bà mẹ còn được tư vấn chăm sóc bào thai một cách khoa học. Đây là một trong những động thái tích cực của tỉnh Nghệ An trong vấn đề phòng chống suy dinh dưỡng, bảo đảm sức khỏe cho con người. Việc tư vấn dinh dưỡng, nuôi con tại Trung tâm Chăm sóc sức khỏe sinh sản là hoàn toàn miễn phí, diễn ra định kỳ vào buổi sáng các ngày thứ 2 trong tuần.
Thùy Vinh