Cánh đồng sau mùa gặt

(Baonghean) - Hồi nhỏ, mỗi lần nghỉ hè, bố mẹ bận công tác nên gửi tôi về với ngoại. Ở quê, vào độ ấy, những cánh đồng sau vụ gặt chỉ còn những gốc rạ. Được thỏa thích chạy nhảy tung tăng trên cánh đồng rộng lớn chơi thả diều; hít hà mùi khói đốt đồng và được thưởng thức món châu chấu rang thì thật là tuyệt... 
Ngày còn nhỏ, tụi trẻ chúng tôi thường lê la khắp cánh đồng, bờ bãi. Lùa chân vào những bãi cỏ non để thấy lũ cào cào châu chấu bay tóe lên. Chúng tôi thích thú bắt con châu chấu lớn rồi cầm chặt hai càng, để thân và những chân cẳng của nó lửng lơ không chỗ bám và xem chúng “Giã gạo” một cách thích thú: “Cào cào giã gạo cho nhanh/ Mẹ may áo đỏ, áo xanh cho cào”. Câu ca ấy bọn trẻ chúng tôi ai cũng thuộc và thường đọc mỗi khi bắt con cào cào giã gạo, tức là con có đầu nhọn như mũi tên. Sau lớp cánh cứng màu xanh lá là một lớp cánh lụa rất điệu đàng giấu kỹ, chỉ xòe ra mỗi khi bay. Lớp áo lụa ấy có màu phớt hồng pha vàng khá đẹp.
Cùng họ với cào cào là bọn muồm muỗm béo mũm mĩm với đôi môi đỏ chót. Yếu đuối hơn nữa là những con sạt sành, cánh thì to hơn người và càng thì gầy guộc, bé xíu. Nhưng nhiều nhất vẫn là châu chấu. Châu chấu ma màu nâu loang lổ chấm vàng khi bay xòe cánh to giống như chuồn chuồn tương. Châu chấu voi mập mạp hay ngụ trong vườn mía với bộ giò rất khỏe, răng cưa sắc như gai. Những con chấu đất màu nâu xỉn bé tí và phần đuôi cánh xuôi với càng nhọn hoắt... Nhờ thế, sau này, khi đọc truyện “Dế mèn phiêu lưu ký” của Tô Hoài lũ trẻ chúng tôi chả cần phải tưởng tượng mà liên tưởng ngay đến những họ hàng đông đúc nhà châu chấu. 
Chiều chiều, trên cánh đồng đám trẻ chăn trâu bắt đầu vào cuộc săn châu chấu. Dụng cụ bắt châu chấu đơn giản là chai để đựng và chiếc vợt bằng túi nilông hoặc vải màn nẹp chặt bằng khung dây thép uốn tròn buộc với cán tre dài. Mỗi lần đám trẻ dùng vợt khua, đám châu chấu thấy động bay túa lên rồi lại đáp xuống. Những con châu chấu còn ngái ngủ hoặc đang say sưa đánh chén trên đám rạ chẳng kịp lấy đà nhảy luôn vào vợt rồi bị tóm vào trong giỏ, trong túi nhựa.
Châu chấu có thể chế biến thành nhiều món khác nhau: châu chấu rang, châu chấu nướng, châu chấu xào sả ớt… nhưng món châu chấu rang ngoại làm là ngon nhất. Rang châu chấu phải vặt hết cánh, vặt đầu nhẹ tay để rút ruột bỏ đi. Sau đó, đổ nước sạch vào nồi, cho vào một chút muối rồi thả châu chấu vào. Đặt nồi lên bếp luộc chín rồi vớt ra bát, xong thả vào chảo mỡ đã đun nóng già. Dùng đũa đảo đều đến khi châu chấu ngả màu vàng sau đó mới cho một ít nước cà muối. Đó chính là bí quyết mà rất ít người biết đến để làm châu chấu được giòn, thơm và béo ngậy. Tiếp tục đảo đến khi món châu chấu rang ấy cạn hết nước rồi rắc lá chanh đã thái chỉ cùng vài lát ớt đỏ tươi vào trông vừa ngon lại vừa đẹp mắt. 
Mâm cơm nhà nông mùa gặt đơn giản chỉ có châu chấu rang vàng ruộm với bát canh rau muống xanh mát, mấy quả cà pháo với bát tương sóng sánh mà với tôi nó như bữa cơm “xa xỉ”. Có lẽ không vì món châu chấu phải tới mùa mới có mà đó là món ăn do chính bàn tay yêu thương của ngoại dành cho đứa cháu ở xa.
Giờ đây, ở chốn thị thành, không được tung tăng trên những triền đê ngát thơm mùi lúa chín khi mùa gặt về, không được hít hà hương vị đậm đà của châu chấu rang thoang thoảng trong cơn gió ngày mùa mới thấy món châu chấu rang quả là món quà xa xỉ... Và trong ký ức, vị béo ngậy của châu chấu rang mang cả mùi thơm của đồng lúa chín, vị ngọt của những cọng cỏ thanh sạch và cả vị ấm của cái nắng ngày mùa vẫn còn vương vấn trong ký ức...
Thu Hà
(Hưng Lộc, Vinh)

tin mới

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

Trai làng biển vác 'kiệu bay' trong màn chạy ói, chen nhau 'cướp' lộc tại Lễ hội Đền Cờn

(Baonghean.vn) - Lễ hội Đền Cờn năm 2024 có nhiều hoạt động, trò chơi dân gian, nhưng đặc sắc nhất là tục chạy ói với màn rước kiệu, tung kiệu bay trên biển. Tục chạy ói thường được tổ chức vào sáng ngày 21 tháng Giêng Âm lịch hàng năm, là nghi lễ quan trọng với ngư dân vùng biển.

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào: Tưởng nhớ công lao của Đốc tướng Đoàn Nhữ Hài và quân binh thời Trần

(Baonghean.vn) - Nằm ở ngã ba sông, nơi hợp lưu của dòng Nậm Nơn và Nậm Mộ để hình thành nên dòng sông Cả kỳ vĩ bồi đắp cho vùng hạ du, đền Vạn - Cửa Rào được xem là ngôi đền linh thiêng nhất miền Tây xứ Nghệ. Sáng 1/3 (20 tháng Giêng), người dân muôn phương đã nô nức dự Lễ hội đền Vạn - Cửa Rào.

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

Sẵn sàng cho Lễ hội Hang Bua

(Baonghean.vn) - Hang Bua là thắng cảnh tự nhiên nằm trong dãy núi đá vôi “Phà Én” thuộc xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu, cách thành phố Vinh 170km về phía Tây Bắc. Lễ hội Hang Bua là một trong những lễ hội lớn nhất của đồng bào các dân tộc của huyện nói riêng và vùng Tây Bắc Nghệ An nói chung.

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

Lưu mãi nét đẹp văn hoá Thổ ở làng Mo Mới

(Baonghean.vn) - Gìn giữ và nuôi dưỡng tình yêu văn hóa truyền thống cho thế hệ trẻ là việc được các cấp ngành cùng đồng bào vùng Tây Bắc Nghệ An chú trọng. Ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân (Quỳ Hợp), bà con dân tộc Thổ tích cực sưu tầm, trao truyền những làn điệu dân ca, dân vũ cho thế hệ trẻ.

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

Người 'giữ lửa' nghề rèn truyền thống của người Mông

(Baonghean.vn) - Là thế hệ thứ 3 trong gia đình người Mông gắn bó với nghề rèn truyền thống, ông Và Tông Dê (Tương Dương) ngày ngày thổi lửa làm ra không biết bao nhiêu dụng cụ lao động cho bà con. Lò rèn không chỉ nuôi sống gia đình ông mà còn là nơi lưu giữ nghề truyền thống của đồng bào Mông.

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

Sắc Xuân trên trang phục phụ nữ dân tộc Mông

(Baonghean.vn) - Mỗi dịp Tết đến, Xuân về, lên các bản làng vùng cao, đặc biệt là đến các bản có đồng bào Mông sinh sống, nhiều khách du lịch rất ấn tượng bởi sắc màu trên những bộ trang phục của người phụ nữ, dường như thấy được sắc Xuân trong đó...

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

Về miền Tây xứ Nghệ khám phá trang phục người Thái cổ

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến (xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu), người dân nơi đây vẫn lưu giữ một bộ trang phục của người Thái cổ. Với những họa tiết, hoa văn được thêu một cách tỉ mỉ, kỳ công, bộ trang phục sau hơn 100 năm vẫn giữ được vẹn nguyên giá trị vốn có.

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

Chuyện 'giữ' cá mát ở Nặm Cướm

(Baonghean.vn) - Qua một thời gian dài khai thác tận diệt, nguồn cá mát dần cạn kiệt. Trước thực trạng đó, năm 2023, chính quyền xã Diên Lãm (Quỳ Châu) đã ban hành đề án “Bảo tồn và phát triển nguồn lợi cá mát Nặm Cướm”…

Ngõ phố thắm tình dân

Ngõ phố thắm tình dân

(Baonghean.vn) - Các ngõ phố được trang hoàng sạch, đẹp để đón Tết nguyên đán Giáp Thìn 2024. Rất nhiều công trình, phần việc in dấu tình đoàn kết của các hộ dân. Điều đó càng tô thắm thêm tình dân trên mỗi ngõ phố ở thành Vinh. 

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

'Tôi tự hào là một người Nghệ'

(Baonghean.vn) - Mắc chứng teo cơ tủy sống từ nhỏ, chị Nguyễn Thị Vân (SN 1986), quê Nghi Lộc, được biết đến là một nhân vật có tầm ảnh hưởng tới xã hội, nhất là trong cộng đồng người khuyết tật. Trò chuyện với phóng viên Báo Nghệ An, chị tự hào nhận mình có những “cá tính” đặc trưng rất Nghệ.

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

Hoa 'tớ dày' xao xuyến miền rẻo cao Kỳ Sơn

(Baonghean.vn) - "Tớ dày" là cách gọi của đồng bào Mông về loài hoa anh đào. Những ngày này các bản làng ở xã Mường Típ, huyện rẻo cao Kỳ Sơn rực sắc "tớ dày". Bất cứ ai cũng trở nên bồi hồi xao xuyến trước loài hoa tuyệt đẹp này.

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

Tỉ mẩn nghề đan lưới lồng ở Nghi Long

(Baonghean.vn) - Gắn bó với nghề đan lưới lồng bè, những người làm nghề ở Trung Sơn (xã Nghi Long, huyện Nghi Lộc) luôn trăn trở nâng cao tay nghề. Mỗi đường đan, nút thắt là cả sự tỉ mẩn gửi vào đó sự bền chắc của sản phẩm, giúp người nuôi trồng thuỷ sản thêm bội thu…

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

Thăm phòng trưng bày 'Pỉ Noọng' của bà mế người Thái

(Baonghean.vn) - Tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu có một phòng trưng bày rất đặc biệt mang tên Pỉ Noọng. Đây là không gian trưng bày vật dụng truyền thống của các dân tộc thiểu số như Thái, Mông, Dao, Tày… do bà Sầm Thị Bích dày công sưu tầm từ những năm 1990 cho đến nay.

Du lịch

Khát vọng phát triển du lịch miền Tây

(Baonghean.vn) - Miền Tây Nghệ An tiếp tục được quan tâm định hướng phát triển du lịch với các chương trình, dự án nhằm mang lại thu nhập và nâng cao mức sống cho người dân theo tinh thần Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

Xem người Mông Nghệ An làm bánh đặc sản 'lua dúa'

(Baonghean.vn) - Ngày Tết càng đến gần cũng là dịp người Mông ở Nghệ An bắt đầu vào mùa làm bánh "lua dúa". Những chiếc bánh dẻo của cộng đồng này chủ yếu dùng để ăn trong gia đình và cũng là vật phẩm không thể thiếu trong lễ cúng của một số dòng họ.