Càphê mất mùa, giảm giá: Nỗi lo kép

Đến thời điểm này, người trồng càphê ở Tây Nguyên đang vào mùa thu hoạch. Bên cạnh nỗi lo trộm càphê đang rộ lên, bà con cũng đang đau đầu khi sản lượng càphê giảm, giá đứng ở mức thấp.

Mất mùa liên tiếp

Hiện, cả nước có khoảng 150.000ha càphê già cỗi (chiếm 30% diện tích) , tập trung chủ yếu ở khu vực Tây Nguyên. Những vườn càphê xấp xỉ 20 năm tuổi đang bắt đầu giảm năng suất, đó là chưa kể thời tiết thất thường cũng làm năng suất càphê giảm. Thời gian qua, thời tiết ở các tỉnh Tây Nguyên diễn biến thất thường (đêm có mưa rải rác, ngày nắng gián đoạn, có nơi mưa vừa đến mưa to) đã tạo điều kiện cho sâu bệnh xuất hiện, gây hại càphê. Tại Đắk Lắk, tỷ lệ rệp sáp hại chùm hoa, quả non lên đến 8 - 25%.

Nhiều nông dân cho biết, thời điểm hoa trổ mạnh cũng là lúc xuất hiện mưa phùn rải rác khiến hoa càphê nở sớm. Những đợt hoa ra sớm hầu hết đều rụng, không đậu quả, đồng thời làm cho cây suy yếu, những đợt ra hoa sau số lượng không nhiều. Thêm vào đó, hạn hán hồi đầu năm 2013 khiến nhiều diện tích càphê tại Đắk Lắk, Lâm Đồng và Gia Lai không đủ nước tưới nên không đậu quả, hoặc lép hạt. Ước tính, năng suất càphê chỉ đạt khoảng 2 tấn/ha, thấp hơn vụ trước. Đây cũng là năm thứ hai liên tiếp càphê bị mất mùa.

Một lý do khác khiến sản lượng càphê giảm là do nạn chặt phá càphê để trồng các loại cây khác, đặc biệt là hồ tiêu. Dự kiến, sản lượng càphê niên vụ 2013 giảm trên 25% so với niên vụ trước.

Năm nay nông dân Tây Nguyên bước vào vụ thu hoạch càphê với tâm trạng không vui, bởi đang đối diện nguy cơ giá giảm. Hiện tại, người dân Tây Nguyên đã thu hoạch được khoảng 10 - 15% diện tích. Chỉ trong vòng một tháng tới sẽ thu hoạch diện tích còn lại. Tuy nhiên, bà con đang méo mặt vì giá càphê giảm mạnh.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do tăng nguồn cung bởi nông dân và người thu mua muốn giải phóng hàng tồn cho vụ mùa mới. Ngoài ra, hoạt động đầu cơ cũng khá mạnh trong giai đoạn này nên áp lực giảm giá lại càng cao. Anh Đặng Văn Giỡ ở thị trấn Iagrai (huyện Iagrai, Gia Lai) cho biết: “Nhà tôi có 5ha cà phê, năm nay thu hoạch được khoảng 8 tấn nhân, giảm khoảng 2 tấn so với niên vụ trước. Mới đầu vụ mà giá càphê đã giảm, nếu giảm nữa chắc chúng tôi cầm chắc lỗ”.

Những ngày đầu vụ thu hoạch, giá càphê nhân xuất khẩu đột ngột giảm mạnh, từ 22.000 USD/tấn xuống còn 15.000 USD/tấn. Giá giảm bất ngờ làm cho cả doanh nghiệp xuất khẩu lẫn người trồng thấp thỏm lo âu. Càphê rớt giá làm nhiều nông hộ “tiến thoái lưỡng nan”, bán cũng không xong mà tiếp tục ghim hàng thì phập phồng lo lắng, trong khi đang phải lo tính toán giải quyết các chi phí công nợ về phân bón, nhân công sau thu hoạch. Anh Nguyễn Đình Thắng, xã Quảng Phú (CưM’gar - Đắk Lắk) cho biết: “Những niên vụ trước, vào đầu vụ thu hoạch, giá càphê thường tăng cao. Song năm nay, giá đột ngột giảm 6.000-7.000 đồng/kg, xuống còn 34.000 đồng/kg. Đây là mức giá thấp nhất trong vòng 3 năm trở lại đây”.

Theo dự báo của Hiệp hội Càphê - Ca cao Việt Nam, sản lượng càphê niên vụ 2012-2013 đạt khoảng 1,2 triệu tấn, giảm 15% so với niên vụ trước. Hiện nay, Việt Nam đang bước vào vụ thu hoạch mới, song lượng càphê tồn kho còn khá lớn. Thị trường xuất khẩu càphê từ nay đến cuối năm còn nhiều khó khăn, hiện giá càphê nhân xô trên thị trường chỉ còn xấp xỉ 30.000 đồng/kg nên nguy cơ thua lỗ của người dân là khó tránh khỏi. Theo vov