Chống hạn cho vụ hè thu
(Baonghean) - Hiện tại, nguồn nước đang đảm bảo cho sản xuất vụ xuân. Tuy nhiên, nếu thời gian tới không có mưa, khả năng xảy ra hạn vào giai đoạn lúa trổ, sẽ gây khó khăn cho sản xuất hè thu sắp tới.
Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Yên Thành- ông Nguyễn Văn Dương cho biết: Hiện tại, mực nước tại các hồ đập trên địa bàn huyện cũng như mực nước trên bara Đô Lương đều giảm, nên để đảm bảo sản xuất cho cả vụ xuân và sắp tới là vụ hè thu, ngay từ đầu năm, huyện đã xây dựng kế hoạch sử dụng nguồn nước, trong đó hướng dẫn áp dụng các biện pháp tưới tiêu khoa học, hiệu quả, vừa nhằm đảm bảo cho cây trồng sinh trưởng, phát triển tốt ở từng thời kỳ, vừa đảm bảo tưới tiết kiệm và hiệu quả. Đồng thời, giao Xí nghiệp Thủy lợi tiến hành tu sửa các tuyến kênh tiêu, kênh tưới, đảm bảo không để thất thoát nước, tăng cường lực lượng tham gia điều tiết nước hợp lý, khoa học. Đối với các xã có sử dụng nước hồ đập, đặc biệt là các hồ đập do địa phương quản lý có dung tích nhỏ như Quang Thành, Kim Thành, Tây Thành..., phải tăng cường công tác kiểm tra việc vận hành, quản lý nguồn nước hợp lý theo thời điểm sinh trưởng và phát triển của cây trồng.
Hiện tại, mực nước ở các hồ đập đang ở mức tương đương trung bình nhiều năm, khả năng đủ nước cho sản xuất vụ xuân. Với sản xuất vụ hè thu sắp tới, Yên Thành chủ trương cân đối khả năng tưới và diện tích sản xuất để đảm bảo phục vụ đủ nước tưới, đối với những diện tích không đáp ứng được yêu cầu chủ động nước, sẽ chuyển sang trồng các loại cây màu có khả năng chịu hạn.
Yên Thành bê tông hoá kênh mương giúp dẫn nước
và tiết kiệm nước hiệu quả.
Hiện tại, mực nước trên sông Lam đang ở mức thấp, mực nước ở nhiều hồ chứa đạt mức khá thấp so với dung tích thiết kế như hồ Khe Bưởi 57%, hồ Thanh Thủy 60%, hồ Đồng Quan 60%. Đặc biệt, theo ông Nguyễn Trường Thành- Trưởng phòng Kế hoạch (Chi cục Thủy lợi tỉnh), thì các hồ đập trên địa bàn tỉnh ta chủ yếu là hồ đập nhỏ, dung tích không đáng kể, nên đến mùa khô hạn, nguồn nước cạn kiệt rất nhanh. Vì vậy, nếu từ nay đến khi lúa vụ xuân trổ mà không có mưa, các hồ đập nhỏ sẽ rất khó khăn trong cung cấp nguồn nước, đặc biệt với các hồ đập nhỏ ở vùng miền núi.
Theo các chuyên gia ngành Nông nghiệp, nếu mưa tiểu mãn đạt mức 300 ml trở lên thì nguồn nước cho vụ hè thu tương đối yên tâm, thế nhưng thực tế nhiều năm gần đây, lượng mưa tiểu mãn thường chỉ đạt 100- 150 ml, nằm ở ngưỡng khó khăn trong đảm bảo nguồn nước cho sản xuất. Ngoài ra, những vùng lấy nước từ sông Lam cũng sẽ có khả năng gặp hạn vào mùa kiệt (cuối tháng 4, đầu tháng 5) do sau khi xây dựng Nhà máy Thủy điện Bản Vẽ, nguồn nước trên sông Lam không đảm bảo.
Ngoài 50 hồ đập có dung tích vừa và lớn do ngành Thủy nông quản lý, toàn tỉnh hiện có trên 750 hồ, đập nhỏ do địa phương quản lý và khai thác, hầu hết đã được thi công từ rất lâu và chủ yếu bằng phương pháp thủ công nên chất lượng không đảm bảo, trình độ cán bộ quản lý còn hạn chế, vấn đề duy tu, bảo dưỡng cũng như vận hành công trình. Thực tế, nếu không có mưa bổ sung, thường các hồ, đập này chỉ mở tưới được 3-4 đợt là cạn. Ngoài ra, toàn tỉnh hiện còn gần 2.000 km kênh mương chưa được kiên cố hóa, dễ xảy ra thất thoát nước trong quá trình vận hành, sử dụng.
Để chủ động các biện pháp chống hạn, ngay từ đầu năm, Sở NN&PTNT và Chi cục Thủy lợi đã khuyến cáo các địa phương, đơn vị sử dụng nước tiết kiệm, vận hành công trình đúng quy trình, tưới tiêu khoa học, tổ chức nạo vét hệ thống kênh mương. Các địa phương cần sử dụng đúng kinh phí được UBND tỉnh cấp kinh phí khắc phục hậu quả lụt bão vừa qua.
Bên cạnh đó, phải lập phương án chủ động đối phó khi có hạn hán xẩy ra, nhất là các vùng cuối kênh, vùng bán sơn địa và vùng miền núi. Vận hành các cửa cống đầu mối hợp lý để đảm bảo cấp nước, đồng thời đóng kín các cống tiêu cuối hệ thống (cống Nghi Quang, Bến Thủy, Diễn Thành, Diễn Thủy....) để ngăn mặn, giữ ngọt và chỉ thực hiện giao thông thủy theo đúng quy trình được duyệt. Các trạm bơm vùng ven biển và vùng gần cửa sông Lam, ven sông Cấm, kênh Hoàng Cần, sông Bùng phải kiểm tra chất lượng nước nghiêm túc chặt chẽ trước và trong khi vận hành. Chỉ vận hành bơm nước tưới khi nồng độ mặn nguồn nước cho phép (đối với tưới lúa đã phát triển tốt độ mặn không vượt quá 10/00; Đối với mạ và lúa non nước phải ngọt hoàn toàn). Các đơn vị tạo nguồn nước phải kiểm tra chất lượng nguồn nước thường xuyên và thông báo cho khách hàng. Đồng thời, tăng cường công tác quản lý vận hành công trình, tuyệt đối tuân thủ quy trình vận hành hồ chứa nước và trạm bơm. Riêng đối với các công trình thủy điện, tỉnh cần chỉ đạo ưu tiên phát điện, xả nước duy trì dòng chảy liên tục bình thường ở hạ lưu và thông báo cụ thể cho các địa phương biết để chủ động phối hợp trong sử dụng nguồn nước phục vụ sản xuất.
Phú Hương
