Cơ hội mới cho người trồng thông

(Baonghean) - Toàn tình ta hiện có khoảng 30 ngàn ha trồng cây thông nhựa, chủ yếu tập trung tại các huyện, thị vùng núi thấp và ven biển. Hiện việc nghiên cứu chọn lựa nguồn giống tốt để cải thiện khả năng chống chịu sâu bệnh và tăng năng suất nhựa đối với cây thông là việc làm rất cần thiết, thu hút sự quan tâm của cả các nhà khoa học, nhà quản lý và các chủ rừng.

Chi cục Lâm nghiệp tỉnh đã đề xuất và được giao chủ trì thực hiện đề tài nghiên cứu về khả năng cho nhựa và chống chịu sâu bệnh của cây thông chóc (tên gọi của dân địa phương). Cây thông chóc hiện chỉ có tại huyện Quỳnh Lưu với số lượng cá thể thống kê ban đầu là 20.689 cây. Những cây thông này thường có sản lượng nhựa ổn định, nhựa nhiều mà lại được “sâu róm chừa ra” qua các trận dịch trong những năm qua.

Về sản lượng nhựa, nhìn nhận cảm quan về số liệu đo đếm lượng nhựa thu được từ cả hai phương pháp đẽo máng (Cleft-hewing) và vi chích (Micro-chipping) đều chứng tỏ thông chóc chảy nhựa nhanh hơn. Bằng nhiều phương pháp tính toán và kiểm chứng cho thấy cây thông chóc thực sự có sản lượng nhựa nhiều hơn cây thông xoăn.

Về khả năng kháng sâu bệnh, tổng hợp kết quả phỏng vấn người dân và quan trắc thực địa chỉ ra rằng thông chóc chịu ảnh hưởng của các loại sâu bệnh chung như đối với thông xoăn. Nhưng nhìn chung thông chóc có khả năng chống chịu tốt hơn, mức độ bị gây hại thấp hơn. Với sâu róm thông (Dendrolimus punctatus Walker) - mối nguy số 1 với thông nhựa - cây thông chóc lại dường như có sức kháng sâu rất tốt, thể hiện ở tần suất xuất hiện sâu và cường độ gây hại của sâu thấp. Cụ thể là vào mùa sâu non xuất hiện nhiều thì thường chúng tấn công những cây thông xoăn trước. Khi sâu xuất hiện với số lượng lớn, hàng trăm con trên một cây, thức ăn khan hiếm hơn thì sâu róm bắt đầu chuyển sang ăn lá thông chóc. Tuy nhiên, mức độ gây hại của sâu róm với thông chóc thường ít ảnh hưởng tới sinh trưởng và sản lượng nhựa.

Theo những người quản lý rừng thông tại Công ty TNHH Lâm nghiệp Quỳnh Lưu thì những cây thông chóc của họ đã vượt qua các trận dịch sâu róm năm mà rất ít bị ảnh hưởng. Đặc biệt, trong đợt dịch sâu, róm 2005 tại Quỳnh Lưu, các lô thông chóc tại công ty (xã Quỳnh Xuân) đã không nhiễm sâu trong khi các diện tích thông nhựa liền kề (xã Mai Hùng, Quỳnh Nghĩa) bị dịch sâu róm nặng. Điều này một lần nữa được kiểm chứng bởi thực tế hiện nay sâu róm thông đang tấn công nhiều lâm phần thông nhựa tại Nam Đàn, Nghi Lộc, Diễn Châu, Quỳnh Lưu, nhưng các lô thông chóc vẫn chưa bị ảnh hưởng.

Tổng hợp kết quả nghiên cứu có thể kết luận rằng, thông chóc tại Quỳnh Lưu là một biến chủng đặc biệt của thông nhựa (Pinus merkusii). Thông chóc có năng suất nhựa trung bình vượt trội so với các lâm phần thông nhựa thường được trồng cùng điều kiện lập địa. Đặc biệt, thông chóc có tính kháng sâu róm cao, nên sinh trưởng và năng suất của nó ít bị ảnh hưởng bởi dịch sâu róm. Đây là những đặc tính cực kỳ quý giá trong điều kiện giá nhựa thông thế giới không ngừng tăng và dịch sâu róm thông luôn là nỗi lo lớn của chủ rừng mà đến nay vẫn chưa có biện pháp phòng trừ triệt để. Cây thông chóc cần tiếp tục được nghiên cứu và nhân giống trên diện rộng, đưa vào sản xuất, kinh doanh, nâng cao hiệu quả kinh tế và tính năng phòng hộ của rừng thông. Hiện nay, chi cục đã tiến hành cắt ghép thành công ngọn thông chóc với gốc thông nhựa gieo từ hạt để trồng vườn giống nhằm nhân rộng diện tích trồng thông chóc trên diện rộng.

Ths. Nguyễn Khắc Lâm (Phó Chi cục trưởng - Chi cục Lâm nghiệp tỉnh)