Dân tộc La Chí

Đồng bào La Chí còn có 2 tên gọi là Cù Tê và La Quả, dân số ước khoảng 11 nghìn người, địa bàn cư trú chủ yếu ở tỉnh Hà Giang.

Tiếng nói của người La Chí thuộc nhóm ngôn ngữ Ka Đai, nhiều âm gần với nhóm Tày - Thái. Dân tộc La Chí không có chữ viết riêng, các sách của thầy cúng đều viết bằng chữ Hán, nhưng hiện nay cũng không thấy mấy người biết đọc. Kho tàng văn nghệ dân gian của người La Chí khá phong phú. Họ có các truyện giải thích về nguồn gốc loài người, về nguồn gốc dân tộc, về các hiện tượng xảy ra trong tự nhiên. Hôn nhân của người La Chí theo chế độ một vợ một chồng bền vững, đôi trai gái tự do tìm hiểu. Tuy nhiên, trong cưới hỏi lại mang tính chất gả bán rõ rệt. Trong đồ dẫn cưới của nhà trai, bao gồm cả số tiền trả cho bố mẹ vợ vì đã có công nuôi dạy cô dâu. Người cùng họ có thể kết hôn từ đời thứ 5 trở đi. Người La Chí giữ nguyên tắc kết hôn theo nội bộ dân tộc, các nhà nghiên cứu cho biết không hề thấy trường hợp nào hôn nhân lẫn lộn.

Trong bản của người La Chí, các ông mo có vai trò hết sức quan trọng; chính các ông mo là người hướng dẫn và điều hành các nghi thức cùng bản. Người La Chí có các lễ cúng tổ tiên, cúng xin trời cho giống tốt, mưa thuận gió hoà. Trong lễ cúng tổ tiên có tục hiến sinh trâu bò, không khí diễn ra trang nghiêm với quy mô cả bản tham gia.

Hoàng Lâm (Sưu tầm)