Đất thiêng Xuân Áng

(Baonghean) - Những ngày đầu năm, nhiều người dân vùng cửa biển tìm đến chùa Lữ Sơn (xã Nghi Quang, Nghi Lộc), cầu mong phúc lộc trong những chuyến vươn khơi bám biển, cầu mong trời yên, biển lặng để những chuyến ra khơi vào lộng luôn được bình yên. 

Chùa nằm dưới chân dãy Lữ Sơn trải dài hình cánh cung chạy dọc theo hạ lưu con sông Cấm, là một trong những trận địa ác liệt thời đánh Mỹ. Theo lời các bậc cao niên, vùng đất này xưa có rất nhiều di tích lịch sử chùa, đền, miếu mạo, một miền quê giàu truyền thống lịch sử - văn hóa. Trong số những công trình văn hóa tín ngưỡng ấy, chùa Lữ Sơn được xếp vào tốp đầu bởi địa thế, quy mô và cảnh quan. Chùa được làm bằng gỗ lim, mỗi hàng có 5 cột. Từ sân chùa lên nhà hạ điện phải bước qua 18 bậc đá, mỗi bậc dài chừng 30m.

Khuôn viên chùa từng có rất nhiều cây cổ thụ, trong đó có 5 cây muỗm lớn, 2-3 người ôm không xuể. Trong chùa có hàng trăm pho tượng kích thước lớn nhỏ khác nhau làm từ các chất liệu như đồng, gỗ, đất nung. Trước sân chùa từng có bia đá ghi lại những thông tin quan trọng về lịch sử hình thành, rất tiếc nay bị thất lạc. Chùa Lữ Sơn tọa lạc ở làng Xuân Áng, tổng Thượng Xá, huyện Nghi Lộc (nay là xóm Trung Tiến, xã Nghi Quang), chùa xây dựng vào khoảng thời gian cuối thời Lê - đầu thời Nguyễn. Trải qua bao thế hệ, đây là nơi người dân vùng Thượng Xá gửi gắm đời sống tâm linh, thể hiện niềm ước mong về một cuộc sống yên bình, đặc biệt là với những người chuyên làm nghề chài lưới quanh năm bám biển. 

Lăng mộ các vị tổ sư trong khuôn viên chùa Lữ Sơn.
Lăng mộ các vị tổ sư trong khuôn viên chùa Lữ Sơn.

Cũng như nhiều công trình kiến trúc văn hóa trong vùng, trải qua 2 cuộc chiến tranh ác liệt, chùa Lữ Sơn xuống cấp nghiêm trọng. Khoảng năm 1964, không quân Mỹ dội bom ào ạt, phá hỏng một số kiến trúc của chùa, bà con đành phải tạm dỡ ngôi chùa và cất giấu những cấu kiện, tượng Phật, đồ tế khí, bia đá... Những năm sau chiến tranh, đời sống gặp không ít khó khăn nên chưa thể phục dựng ngôi chùa. Do vậy, những cấu kiện bằng gỗ hầu hết đều bị hư hỏng, tượng, đồ tế khí và bia đá bị thất lạc nhiều. Nhưng trong tâm thức người dân xã Nghi Quang, chùa Lữ Sơn luôn tồn tại, đức Phật và các chư vị Bồ Tát vẫn luôn dõi theo phù hộ. Mỗi lần lễ tết hay trước lúc vươn khơi, bà con ngư dân đều đến nền chùa xưa để cầu mong. Mấy năm trước, người dân trong vùng đã quyên góp công đức xây trên nền đất cũ một ngôi chùa tạm và dựng lên một bức tượng Phật để hương khói thờ phụng và tổ chức các hoạt động tín ngưỡng. 

Ghé thăm chùa Lữ Sơn, chúng tôi được ông Nguyễn Trung Tao - một người dân ở Nghi Quang dẫn ra khuôn viên chùa chiêm ngưỡng lăng mộ cổ của các vị Tổ sư. Những lăng mộ này đã tồn tại hàng trăm năm, được xây dựng theo lối kiến trúc cổ, có khắc những dòng chữ Nho và chữ Phạn. Những lăng mộ đầy rêu phong, nhiều cái đã bị bong tróc, xuất hiện những vết nứt lớn, tất cả đều in đậm dấu ấn thời gian. Tương truyền, hàng trăm năm trước, các vị sư trụ trì viên tịch đều được an táng trong khuôn viên nhà chùa. Quần thể lăng mộ cổ trong khuôn viên chùa Lữ Sơn là lời khẳng định về lịch sử lâu đời của ngôi chùa nổi tiếng ở đất Nghi Quang.

Ông Nguyễn Trung Tao còn dẫn chúng tôi ra UBND xã, nơi đang cất giữ chiếc chuông cổ của chùa Lữ Sơn. Chuông làm bằng đồng khắc dòng chữ “Lữ Sơn tự chung” (chuông chùa Lữ Sơn). Đường nét hoa văn được chạm khắc đẹp và tinh tế, giữa thân có những dòng chữ Hán cỡ nhỏ ghi lại những thông tin liên quan. Theo đó, chuông được đúc vào năm Minh Mệnh thứ 9 (1828), nghĩa là cách đây gần 200 năm, khi làng Xuân Áng thực hiện việc trùng tu chùa Lữ Sơn. Chuông chùa Lữ Sơn vẫn còn được lưu giữ nguyên vẹn, với chiều cao 120 cm, đường kính miệng chuông 51 cm, trọng lượng khoảng 80 kg, góp thêm một minh chứng nữa để khẳng định bề dày lịch sử của ngôi chùa Lữ Sơn, gắn bó lâu đời với đời sống tâm linh, tín ngưỡng của cư dân vùng đất thiêng Xuân Áng.

Ông Nguyễn Đình Thanh, Chủ tịch UBND xã Nghi Quang cho biết: “Năm 2014, xã và huyện đã lập hồ sơ trình lên UBND tỉnh xin khôi phục chùa Lữ Sơn để đáp ứng nguyện vọng của các tầng lớp nhân dân. Hy vọng hồ sơ sớm được tỉnh nghiên cứu và xét duyệt”. Người dân làng Xuân Áng xưa, xã Nghi Quang ngày nay đang mong mỏi được nghe tiếng chuông chùa Lữ Sơn vang lên vào mỗi buổi chiều, điểm tô vào sự bình yên của cảnh trí một vùng quê nơi cửa biển...

Công Kiên

Tin mới

Nhi đồng Diễn Châu

Nhi đồng Diễn Châu quyết tâm lặp lại kỳ tích tại giải Bóng đá Thiếu niên - Nhi đồng cúp Báo Nghệ An

(Baonghean.vn) - Mùa bóng năm ngoái, Nhi đồng Diễn Châu xuất sắc lọt vào trận Chung kết, đó là thành tích rất ấn tượng khi đội bóng Phủ Diễn vượt qua hàng loạt đội bóng mạnh để đi đến trận đấu cuối cùng. Năm nay, thầy và trò Diễn Châu đang căng sức tập luyện, phấn đấu lặp lại kỳ tích.
Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh đề nghị chính quyền các cấp huyện Thanh Chương quan tâm giải quyết bức xúc của nhân dân ngay từ cơ sở

Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh đề nghị chính quyền các cấp huyện Thanh Chương quan tâm giải quyết bức xúc của nhân dân ngay từ cơ sở

(Baonghean.vn) - Tiếp xúc cử tri thị trấn Thanh Chương, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nguyễn Nam Đình đề nghị chính quyền địa phương quan tâm giải quyết các vấn đề ngay từ cơ sở, hạn chế những vấn đề thuộc thẩm quyền nhưng cử tri phải chờ các cuộc tiếp xúc cử tri HĐND tỉnh để kiến nghị.
Không để xảy ra tình trạng cài cắm 'lợi ích nhóm', 'lợi ích cục bộ' trong đề xuất, xây dựng, ban hành chính sách, pháp luật

Không để xảy ra tình trạng cài cắm 'lợi ích nhóm', 'lợi ích cục bộ' trong đề xuất, xây dựng, ban hành chính sách, pháp luật

(Baonghean.vn) - Đây là một trong các nội dung tại Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2023 được Quốc hội khoá XV thông qua sáng 2/6, trong chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 5. 

Dân chung cư 'dài cổ' chờ... sổ đỏ

Dân chung cư 'dài cổ' chờ... sổ đỏ

(Baonghean.vn) - Dù đã hoàn thành, thậm chí bàn giao và cho người dân vào ở, nhưng đến nay nhiều dự án chung cư trên địa bàn Nghệ An, tập trung chủ yếu ở TP. Vinh vẫn chưa thể bàn giao Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở (gọi tắt là sổ đỏ), cho cư dân. 
Thích ứng kịp thời với thay đổi thị trường thủy sản

Thích ứng kịp thời với thay đổi thị trường thủy sản

Giá trị xuất khẩu thủy sản thu về 3,47 tỷ USD trong 5 tháng đầu năm, giảm đến 25,9% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, theo nhìn nhận của Bộ NN&PTNT, con số này không có ý nghĩa quá tiêu cực, bởi ngành thủy sản Việt Nam đã có sự tăng trưởng đột phá trong năm 2022.
Giao thông

Nghệ An tăng cường công tác đảm bảo trật tự, an toàn giao thông đường bộ trong tình hình mới

(Baonghean.vn) - UBND tỉnh Nghệ An đã cụ thể hóa các nhiệm vụ của Thủ tướng Chính phủ giao tại Chỉ thị số 10/CT-TTg ngày 19/4/2023 nhằm triển khai đồng bộ, quyết liệt, toàn diện các giải pháp đảm bảo trật tự, an toàn giao thông, đảm bảo nghiêm túc, kịp thời, hiệu quả.
Trẻ nghỉ hè, bố mẹ thấp thỏm lo

Trẻ nghỉ hè, bố mẹ thấp thỏm lo

(Baonghean.vn) - Nếu như con trẻ háo hức khi được nghỉ hè thì nhiều bậc phụ huynh lại rơi vào “nỗi lo kép” khi vừa phải quản lý con cái, lại vừa phải bảo đảm guồng quay công việc.
Toàn đội đặt mục tiêu: thi đấu hết sức mình, cố gắng từng trận đấu, càng lọt sâu vào giải thì càng tốt. Ảnh: Đình Tuyên

Đội bóng đá Nhi đồng Nghi Lộc đặt mục tiêu thi đấu hết mình, cố gắng từng trận đấu

(Baonghean.vn) - Sức mạnh của đội năm nay chỉ ở mức trung bình, không có nhiều cá nhân thật sự nổi trội. Chính vì vậy, tham gia giải năm nay, đội không đặt nặng thành tích mà vào giải với tâm thế thoải mái, thi đấu hết sức mình, cố gắng từng trận, càng lọt sâu vào giải thì càng tốt.