Đầu tư nhiều, hiệu quả ít

(Baonghean) - Chương trình mục tiêu quốc gia nước sạch và vệ sinh môi trường nông thôn rất có ý nghĩa đối với người nghèo, đồng bào dân tộc thiểu số vùng sâu, vùng xa. Tuy nhiên, vì nhiều lý do, nhiều công trình cấp nước sạch ở các xã vùng cao đang trong tình trạng hư hỏng, thậm chí bị “đắp chiếu” trong khi người dân phải dùng nước bị ô nhiễm.

Năm 2008, xã vùng cao Liên Hợp (Qùy Hợp) được Nhà nước đầu tư xây dựng công trình nước sinh hoạt tự chảy từ nguồn vốn Chương trình 135. Công trình được đầu tư bao gồm hệ thống đường ống dẫn nước, bể chứa nước, với tổng kinh phí gần 1,2 tỷ đồng. Hệ thống này sẽ cung cấp nước sạch cho 6 xóm, bản và một số đơn vị trường học trên địa bàn. Công trình là niềm mong ước của đồng bào nơi đây, vì từ nay sẽ có nước sạch để sinh hoạt. Thế nhưng, sau khi bàn giao đưa vào sử dụng được ít lâu thì hệ thống ống dẫn, các thiết bị xuống cấp hư hỏng, các bể chứa nước hầu như bị  bỏ hoang.

Từ khi hệ thống nước sạch tự chảy bị xuống cấp, hỏng, 400 nhân khẩu của bản Na Xai, xã Liên Hợp hàng ngày sinh hoạt chủ yếu nhờ vào nguồn nước mó. Bà  Lương Thị Thái, xóm Na Xai, xã Liên Hợp cho biết: "Nhà nước xây bể nước cho, nhưng không được lâu đã bị hỏng hết, không có nước, bà con trong bản phải tắm rửa, giặt dũ, sinh hoạt ở nước mó này thôi. Nước ăn cũng lấy ở đây, đưa về nhà xa, khổ lắm”. Nói về nguyên nhân, ông Lương Bá Xiết, Xóm trưởng xóm Na Xai cho biết thêm: "Do ý thức của người dân còn dùng bừa bãi, không bảo quản và do bị lũ lụt cuốn trôi ống dẫn đầu nguồn, hơn một năm rồi các công trình này không có nước cho bà con dùng".

Công trình nước sinh hoạt tự chảy ở bản Cánh, xã Tà Cạ (Kỳ Sơn) không phát huy hiệu quả.   Ảnh: Công Kiên

Huyện Quỳ Châu có 12 xã, thị trấn, gần như mỗi xã, thị đều có từ 1 đến 2 công trình nước sinh hoạt tự chảy. Theo sự chỉ dẫn của cán bộ xã, chúng tôi có mặt tại một trong những công trình nước sạch tự chảy ở xã Châu Bình. Công trình được hoàn thành và bước đầu bàn giao vào cuối năm 2012. Với hệ thống này đã cung cấp nước cho 500 hộ dân và 3 đơn vị trường học trên địa bàn.

Nhưng người dân chưa được thụ hưởng bao lâu thì nay công trình này đã bị hư hỏng và xuống cấp. Nguồn nước đã không thể cung cấp đến tận các hộ. Không có nước sạch, người dân ở bản Bình 1, xã Châu Bình đành phải dùng nước suối để sinh hoạt. Gặp chúng tôi, bà Lô Thị Viên – bản Bình 1 nói: “Do mưa lũ cuốn, công trình nước sạch đã hỏng nên bà con phải ra suối giặt và lấy nước về dùng. Rất mong Nhà nước tạo điều kiện sửa chữa sớm để dân ta lại có nước sạch dùng chứ dùng nước suối này phải đi xa lắm”.

Tình trạng xuống cấp các công trình nước sinh hoạt tự chảy ở các xã vùng 135 không chỉ diễn ra ở Quỳ Hợp, Quỳ Châu mà nhiều địa phương được thụ hưởng chương trình này cũng trong hoàn cảnh tương tự. Là một trong những địa phương đất rộng, có địa hình phức tạp, trong những năm qua xã Huồi Tụ, huyện Kỳ Sơn đã có rất nhiều nỗ lực để đầu tư, phát triển cơ sở hạ tầng, trong đó công trình nước sinh hoạt phục vụ dân sinh là một trong những dự án quan trọng nhất.

Các công trình này cũng đã từng bước đưa đời sống nhân dân xã Huồi Tụ ngày một phát triển. Tuy nhiên, sau một thời gian, việc quản lý, sử dụng các công trình này đã cho thấy những bất cập, khó khăn, không những không phát huy hiệu quả mà còn gây ảnh hưởng đến cuộc sống dân sinh.  Ông Lỳ Chia Chư - Bí thư Đảng ủy xã Huồi Tụ (Kỳ Sơn) cho biết: “Sau khi nghiệm thu xong, chúng tôi chỉ sử dụng được vài tháng, mà lâu nhất là chỉ được một năm thôi, rồi sau đó công trình hư hỏng không sử dụng được. Hiện nay các bể chính bà con không có nước dùng nên phải đưa xe đến các khe, suối hoặc đi bộ để lấy nước về dùng”.

Qua tìm hiểu, nguyên nhân chủ yếu là sau khi xây dựng xong chủ đầu tư bàn giao cho cộng đồng quản lý sử dụng. Song ý thức bảo vệ của người dân không cao, khi có sự cố thì không ai báo cáo để sửa chữa kịp thời, không được duy tu, bảo dưỡng thường xuyên do không có kinh phí. Thế nên mới có chuyện người dân tự ý đào khoét đường ống, gây hư hại công trình. Và đến khi công trình xuống cấp, hư hỏng, chẳng ai đoái hoài, chính quyền địa phương thì trông chờ cấp trên "rót” kinh phí sửa chữa.

Ngoài ra, do việc chặt phá rừng, khai thác khoáng sản cũng khiến nguồn nước cung cấp từ các khe, suối cho công trình nước bị cạn kiệt. Mặt khác, các công trình cấp nước sinh hoạt trên địa bàn xã được xây dựng ở các khu vực nông thôn miền núi mưa lũ thường xuyên xảy ra phá hỏng kết cấu công trình. Phần lớn các công trình nước sạch tự chảy, do khâu thiết kế, vai trò tư vấn của địa phương chưa được coi trọng, nên khi thiết kế xong công trình lắp đặt không phù hợp. Theo ông Vi Thanh Tường - Phó Chủ tịch UBND huyện Quỳ Hợp thì: “Do tiền đầu tư vào các công trình có hạn, đầu tư dàn trải nên ảnh hưởng đến chất lượng công trình”.

Để nâng cao hiệu quả các chương trình, dự án cho miền núi nói chung và công trình nước nói riêng, thiết nghĩ, nên xây dựng cơ chế đánh giá, giám sát hiệu quả các công trình, trong đó gắn trách nhiệm cụ thể cho chính quyền địa phương và thôn bản trong việc quản lý, bảo vệ. Có như vậy mới tránh được việc người dân “khát” bên cạnh công trình cấp nước tiền tỷ như hiện nay.

Bùi Thọ (Đài tỉnh)

tin mới

Lê rừng

Xã vùng cao Kỳ Sơn vào mùa thu hoạch lê rừng

(Baonghean.vn) - Những ngày này, nhiều hộ dân ở xã Tây Sơn (huyện Kỳ Sơn) đang vào mùa thu hái mắc coọc (lê rừng). Đây là một loại cây ăn quả đặc trưng của đồng bào người Mông nên rất được người mua ưa chuộng.

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

Lãnh đạo tỉnh Nghệ An dự Lễ khánh thành cầu dân sinh ở bản biên giới

(Baonghean.vn) - Sáng 14/7, đồng chí Hoàng Nghĩa Hiếu - Phó Bí thư Tỉnh ủy tới dự Lễ khánh thành cầu dân sinh bản Phà Mựt và khởi công cầu dân sinh bản Nhôn Mai, xã Nhôn Mai, huyện Tương Dương. Đây là các công trình do lực lượng Bộ đội Biên phòng Nghệ An kêu gọi, xây dựng hỗ trợ người dân vùng biên.

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

Niềm vui của 35 hộ đồng bào Đan Lai ở Con Cuông

(Baonghean.vn) - Giữa những ngày nắng gắt, 35 hộ đồng bào Đan Lai ở bản Bá Hạ, xã Thạch Ngàn, huyện Con Cuông bất ngờ đón niềm vui khi được nhận quà tặng từ đoàn công tác chính quyền các cấp và tấm lòng hảo tâm của Nhóm thiện nguyện Niềm tin.

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

Nghề 'bế' gừng thuê ở Na Ngoi

(Baonghean.vn) - Gừng là một trong những loại cây trồng chủ lực ở Na Ngoi (Kỳ Sơn). Trong mùa thu hoạch gừng, lao động trên địa bàn chủ yếu đi làm ăn xa, nhiều hộ đồng bào Mông đã thuê người Thái, Khơ Mú ở các địa bàn lân cận để "bế" (thồ - PV) gừng từ nương rẫy, vận chuyển về bãi tập kết.

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

Hội Nguyên – điểm du lịch mới ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Được đưa vào khai thác từ năm 2022, điểm du lịch Hội Nguyên ở xã Yên Thắng, huyện Tương Dương có sức hút đối với nhiều người. Về đây, du khách được hòa mình vào sông nước, núi rừng và có được những giờ phút thư giãn, trải nghiệm thú vị.
Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

Hơ-Mông (H’mông), Mông, Mèo: Đọc, viết sao cho đúng?

(Baonghean.vn) -  Là tộc người đã định cư ở Việt Nam hơn 400 năm, với số dân gần 1,4 triệu người, đông thứ 8 trong các dân tộc ở Việt Nam, nhưng tộc danh của người Mông vẫn chưa được công chúng hiểu và đọc , viết cho đúng. Ở Việt Nam, người Mông thường được gọi là “Hơ-Mông” hoặc “Mèo” ; còn trên các văn bản viết, người ta có khi viết “H’mông”, HMông, có khi lại viết Mông, Mèo. Như vậy, đâu mới là cái tên đúng nhất về dân tộc này và vì sao lại có những cách gọi , đọc, viết khác nhau như vậy? Bài viết dưới đây của một người Mông giải thích rõ về điều này.
Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

Mùa nước đổ dưới chân Puxailaileng

(Baonghean.vn) - Thời điểm này đang vào mùa nước đổ ở Puxailaileng. Bà con bước vào vụ sản xuất mới trên những thửa ruộng bậc thang. Cuộc sống, sinh hoạt và cảnh sắc dưới “nóc nhà” miền Tây xứ Nghệ hiện lên như tranh vẽ, làm xao xuyến bất cứ ai khi ghé thăm.
ff

'Trốn nắng' ở vùng sinh thái Con Cuông

(Baonghean.vn) - Dòng sông Giăng xanh mát, thác nước Khe Kèm như mát xa vào thân người tắm ở giữa vùng rừng Con Cuông (Nghệ An) là những điểm đến lý thú để du khách "trốn nắng" hiệu quả trong mùa Hè. Đến đây du khách còn được thưởng thức nhiều món ăn đặc sắc do đồng bào chế biến và hòa mình vào tiếng khèn, khắc luống cùng điệu múa sạp sôi động.
Động lực mới phát triển miền Tây

Động lực mới phát triển miền Tây Nghệ An

(Baonghean) - Động lực mới với chính quyền và người dân nơi miền Tây Nghệ An khi Quốc hội phê duyệt Nghị quyết về “Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030” và Chính phủ cũng đã ban hành nghị quyết triển khai thực hiện.
Món rêu đá ngày Tết

Hấp dẫn, thơm ngon món mọc rêu đáy sông gói lá chuối ngày Tết

(Baonghean) - Từ nhiều đời nay, rêu đá ở dưới đáy các sông, suối trên thượng nguồn sông Lam được người dân miền núi xứ Nghệ xem như một loại thực phẩm phục vụ đời sống hằng ngày. Đặc biệt đối với đồng bào người Thái, rêu đá còn được dùng để chế biến ra nhiều món ăn truyền thống, ngon và đặc sắc trong dịp lễ, Tết.
Người có uy tín vùng đồng bào DTTS.

Tuyên dương 200 người có uy tín tiêu biểu vùng đồng bào DTTS ở Nghệ An

(Baonghean.vn) - Những người có uy tín trong đồng bào các dân tộc thiểu số đã phát huy vai trò tích cực, có nhiều đóng góp cho công cuộc xây dựng hệ thống chính trị, phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo an ninh, quốc phòng của tỉnh nói chung và các huyện miền núi nói riêng. Họ chính là cầu nối giữa Đảng, chính quyền với đồng bào các DTTS, nhân dân vùng miền núi.
ảnh đại diện ý kiến

Những thủ lĩnh nơi bản làng miền Tây xứ Nghệ

(Baonghean.vn) - Người có uy tín vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) luôn tiên phong, đi đầu trong việc thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước; tuyên truyền, vận động đồng bào áp dụng các tiến bộ KHKT vào sản xuất, chăn nuôi; giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp, xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc. Về dự Hội nghị tuyên dương người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS tỉnh Nghệ An lần thứ 2, năm 2019 diễn ra vào chiều 15/10, các đại biểu gửi gắm nhiều tâm nguyện từ thực tiễn.
Có không gian vừa thoáng mát, vừa yên tĩnh dường như đã tạo cảm hứng đọc sách cho các em học sinh

Dãy nhà chờ độc đáo cho giáo viên và học sinh vùng cao Nghệ An

(Baonghean.vn) - Điểm Trường Tiểu học bản Khổi, thuộc Trường Tiểu học Tam Thái (Tương Dương - Nghệ An) chỉ có 2 phòng học, không có phòng chờ cho giáo viên và phòng đọc sách cho học sinh. Phụ huynh nơi đây đã cùng nhau góp tre, nứa, lá cọ để dựng lên những nhà chờ đẹp mắt, thân thiện.
học sinh tựu trường

Những đứa trẻ người Mông ở Nghệ An rời bản, xuống núi đến trường

(Baonghean.vn) - Cuộc sống vất vả đã “cuốn” những đứa trẻ người Mông ở Tri Lễ (Quế Phong) sớm lên nương, vào rẫy... Tuy nhiên năm gần đây, nhận thức người dân được nâng lên, người Mông đã xem việc đưa trẻ xuống núi theo học là để tiếp thu kiến thức mới, góp phần nâng cao cuộc sống, xây dựng bản làng.
Trải nghiệm chợ phiên vùng cao Tương Dương với các loại rau củ độc đáo

Trải nghiệm chợ phiên vùng cao Tương Dương với các loại rau củ độc đáo

(Baonghean.vn) - Đã từ lâu người dân khắp nơi đều biết đến chợ phiên Tam Thái (Tương Dương) là phiên chợ chuyên bày bán rất nhiều loại rau, củ, quả do bà con tự trồng hoặc thu hái ở trên nương rẫy hay khe suối. Đây không chỉ là những loại nông sản "sạch" mà còn là những vị thuốc rất tốt cho sức khỏe, nên được người dân rất ưa chuộng.
Hoạt động của bộ phận một cửa tại Chi cục thuế huyện Tương Dương. Ảnh: Phương Thúy

Huyện có 5 dự án thủy điện ở Nghệ An kiến nghị trích nguồn thuế cho địa phương

(Baonghean.vn) - Trên địa bàn huyện Tương Dương (Nghệ An) hiện có 5 dự án thủy điện nhưng việc thu thuế lại không thuộc trách nhiệm của huyện. Do đó, huyện vùng cao này đề nghị có chính sách nhằm trích lại một phần kinh phí từ nguồn thu thuế các công trình thủy điện trên địa bàn cho địa phương.