"Đôi cánh mở của đất trời giải phóng"

Xác định được con đường cứu nước đúng đắn cho toàn dân tộc - con đường của Lê Nin và Cách mạng tháng Mười, dù gặp muôn trùng nguy hiểm, Nguyễn Ái Quốc vẫn muốn trở về Việt Nam, đi vào quần chúng, thức tỉnh, tổ chức đoàn kết họ lại, huấn luyện và đưa họ vào cuộc đấu tranh giành Tự do, Độc lập cho dân tộc. Tháng 01-1941, Người trở về nước, dừng chân tại Việt Bắc, trực tiếp chỉđạo phong trào cách mạng trong nước.

Hội nghị Trung ương Đảng họp vào tháng 5-1941, dưới sự chủ trì trực tiếp của Hồ Chí Minh, quyết định đặt nhiệm vụ giải phóng dân tộc lên trên hết. Hội nghị tán thành thành lập Mặt trận Việt Minh (Việt Nam độc lập đồng minh) với mục đích tập hợp, tranh thủ tất cả những người Việt Nam yêu nước, đánh đổ ách thống trị thực dân phát xít, lập ra Chính phủ Dân chủ cộng hoà của toàn dân. Hội nghịđồng thời cũng đặt vấn đề chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang, dự kiến thời cơ và biện pháp thúc đẩy thời cơ chín muồi...

Trong giai đoạn hoạt động cách mạng này của Bác, có một sự kiện đáng lưu ý. Ngày 13-8-1942, Người sang Trung Quốc với tư cách đại biểu của phong trào Việt Minh và đại diện của Phân hội Việt Nam thuộc Hiệp hội quốc tế chống xâm lược. Và Người đã bị chính quyền Tưởng Giới Thạch bắt giam, từ ngày 27-8-1942 đến 10-9-1943, với lý do giấy tờ tuỳ thân đã quá hạn sử dụng!? Qua 30 nhà lao của 13 huyện thuộc tỉnh Quảng Tây, dù bị giam cầm, thiếu thốn, cực hình, bệnh tật...(1), người tù Hồ Chí Minh vẫn vượt qua tất cả, còn để lại cho kho tàng văn hoá nhân loại tập thơ chữ Hán Ngục trung nhật ký!

Để chuẩn bị sức mạnh tinh thần và vật chất cho khởi nghĩa thành công, ít tốn xương máu, Hồ Chí Minh tích cực soạn thảo sách báo giáo dục lòng yêu nước, đoàn kết, trang bị kiến thức quân sự cho đồng bào, như các bài báo trên Báo Việt Nam Độc Lập, các tác phẩm Lịch sử nước ta (236 câu thơ lục bát), Cách đánh du kích, Lịch sửĐảng Cộng sản (B) Liên Xô...; tổ chức các lớp huấn luyện, tiếp tục đào tạo cán bộ mới cho cách mạng.

Các bài viết, bài giảng của Người bao giờ cũng ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ và dễ làm theo. Theo quyết định của Trung ương, cuộc khởi nghĩa sẽ là khởi nghĩa vũ trang, nên việc xây dựng lực lượng vũ trang tập trung có ý nghĩa quan trọng đặc biệt. Do đó, Ngườichỉ thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - tiền thân của QĐND Việt Nam hôm nay.

Với một số hoạt động có tầm chiến lược lúc đó, như tranh thủ sựủng hộ giúp đỡ của người Mỹ trong lực lượng Đồng minh chống phát xít tại Trung Quốc, Bác Hồ càng làm tăng thêm uy tín của Việt Minh và vị thế chính nghĩa của Cách mạng Việt Nam, cảở trong các tầng lớp nhân dân trong nước và trên trường quốc tế(2).

Nhậtđầu hàng Đồng minh không điều kiện mở ra thời cơ "ngàn năm có một" cho sự nghiệp giải phóng dân tộc Việt Nam. Chớp lấy thời khắc này, ngày 16-8-1945, Hồ Chí Minh kêu gọi: "Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn quốc đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta... Chúng ta không thể chậm trễ!". Bác đã cùng các đồng chí của mình dẫn dắt toàn quân và toàn dân tiến hành thành công cuộc Tổng Khởi nghĩa tháng Tám năm 1945, với quyết tâm "dù hy sinh tới đâu, dù phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn, cũng phải kiên quyết giành cho được Độc lập!". (Câu nói của Bác với Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở Tân Trào, tháng 8-1945)(3).

Thay mặt Chính phủ lâm thời, ngày 2-9-1945, Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hoà, mở ra kỷ nguyên mới Độc lập - Tự do - Hạnh phúc cho Lịch sử nước nhà!

Lòng ta múa lồng lên theo đám rước

Ta xông lên trời với pháo thăng thiên

Bay bay lên, hỡi đôi cánh thần tiên

Đôi cánh mở của đất trời giải phóng...
(Vui bất tuyệt)

Nhà sử học, GS- NGND Trần Văn Giàu (1911 - 2010), trong bài "Cụ Hồ và những bước ngoặt của lịch sử Việt Nam hiện đại"(4) đánh giá rằng: Tổng Khởi nghĩa và ban hành Lệnh Tổng Khởi nghĩa là bước ngoặt quan trọng nhất, quyết định nhất trong Lịch sử Việt Nam!

(1). Hồ Chí Minh tiểu sử, Bảo tàng Hồ Chí Minh biên soạn, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2008, tr. 110, 111.

(2). Hồ Chí Minh với sự nghiệp Độc lập dân tộc và Chủ nghĩa xã hội, nhiều tác giả, PGS-TS VũĐình Hoè và PGS - TS Bùi Đình Phong (đồng chủ biên), NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2010, tr. 107.

(3), (4). Vĩđại một con người, GS. Trần Văn Giàu, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2008, tr. 26 và 27.

Nhật Thi