Động lực của nhiếp ảnh

(Baonghean) - Chi hội Nghệ sỹ nhiếp ảnh Nghệ An hiện có 13 hội viên, Ban ảnh của Hội Liên hiệp Văn học - Nghệ thuật tỉnh có 30 hội viên và Câu lạc bộ Ảnh thời sự - nghệ thuật thu hút đông đảo tay máy không chuyên khác. Cùng với các hội nghề nghiệp, câu lạc bộ bộ môn nhiếp ảnh, với 39 cơ quan, đại diện thường trú báo, tạp chí Trung ương và địa phương trên địa bàn có đông đảo đội ngũ phóng viên, cộng tác viên… hơn lúc nào hết nhiếp ảnh Nghệ An có động lực lớn để làm dày thêm dấu ấn văn hóa nghệ thuật...

Nhiếp ảnh đang ngày càng khẳng định vị trí trong đời sống văn hóa, nghệ thuật. Mặc dù xu hướng thông tấn báo chí đang là dấu ấn đậm nét trong bộ môn nhiếp ảnh, nhưng không phải thế mà tính “thông tin” lấn át tính “thông điệp” về văn hóa thông qua tiêu chí nghệ thuật ở cả các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp cũng như các tay máy nghiệp dư. Đơn giản, là đam mê bấm máy trước hết là khao khát ghi lại, chuyển tải cái đẹp của sự sống muôn màu. Nhiếp ảnh ở Nghệ An cũng không ngoài điều đó.

Xem Triển lãm cuộc thi ảnh Thời sự - Nghệ thuật Nghệ An - 2014. Ảnh: Sỹ Minh

Gần đây, Nghệ An đã tổ chức được những cuộc triển lãm ảnh thành công. Đơn cử như triển lãm ảnh về Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở Quảng trường Hồ Chí Minh (TP. Vinh) vào năm 2013, và triển lãm ảnh Thời sự - Nghệ thuật “Nghệ An hôm nay” ở Trung tâm Thông tin – Văn hóa tỉnh ngày 7/5 vừa rồi, thu hút lượng công chúng đáng kể. Dù là hoạt động được tổ chức chính thống hay là sinh hoạt văn hóa, nghệ thuật mang tính hội nghề, thì điều để hút công chúng không phải là tính sự kiện mà là vẻ đẹp nhân văn, nét đẹp hiện thực cuộc sống được các nhiếp ảnh gia ghi lại, thể hiện đầy tính thông điệp và giàu hơi thở cuộc sống, trong đó phản ánh được nhiều vấn đề kinh tế - xã hội đặt ra trong lộ trình phát triển, hội nhập của địa phương. Tại các cuộc thi và triển lãm khu vực, quốc gia và quốc tế, nhiếp ảnh Nghệ An đã giành được 1 giải Nhất ASEAN cấp quốc gia và 1 Cúp Vàng quốc tế tại Nhật Bản của tác giả Sỹ Minh (phóng viên ảnh Báo Nghệ An). Gần 20 bộ Huy chương (Vàng, Bạc, Đồng) và hơn 50 giải thưởng nhất nhì, ba, đồng hạng. Hàng ngàn bức ảnh được đăng tải trên báo chí và các trung tâm triển lãm. Cùng với Hội VHNT Nghệ An tham gia liên hoan ảnh khu vực hàng năm và 6 lần đoạt giải đồng đội. 14 tác giả đoạt Giải thưởng VHNT Hồ Xuân Hương… Hay cuộc thi ảnh “Khoảnh khắc vàng” thường niên mấy năm gần đây của Báo Nghệ An đã được độc giả - công chúng đón nhận với hiệu ứng ngày càng tích cực…

Qua đó, cho thấy sự thưởng lãm của công chúng dần không còn là ở sự tò mò, giải trí hời hợt, mà đã thực sự xúc cảm, đồng cảm với những gì mà mỗi bức ảnh đem lại khi phản ánh, gửi gắm thông điệp cuộc sống của các tác giả. Rất nhiều ý kiến nói rằng, ảnh và nhiếp ảnh hiện diện mọi lúc, mọi nơi trong đời sống, nhưng ít người nhận thấy vai trò quan trọng của nó và việc chú ý đến chức năng phục vụ văn hóa nghệ thuật của nhiếp ảnh lại càng ít hơn.

Hiểu về cốt lõi, thì nhiếp ảnh nghệ thuật đã đóng góp một phần tích cực trong giải quyết vấn đề tư tưởng. Và đương nhiên, với bộ môn nghệ thuật đặc thù như nhiếp ảnh, thì chỉ khi tính nghệ thuật được toát lên cao nhất ở những khoảnh khắc bấm máy mới “gánh” được, làm tròn được sứ mệnh đó”; có nghĩa tự bản thân nhiếp ảnh đã có sức sống mạnh mẽ và bền bỉ “nghệ thuật vị nhân sinh”, sự sáng tạo luôn đi đến cái chuẩn chân – thiện – mỹ và có mặt trong hưởng thụ văn hóa, nghệ thuật thật gần gũi, tự nhiên như hơi thở con người vậy.

Tại Đại hội lần thứ V, Hội Nghệ sỹ Nhiếp ảnh Việt Nam (tiến hành vào tháng 12/1999) có khẳng định: “Nhiếp ảnh là một môn nghệ thuật dùng kỹ thuật hiện đại để diễn tả tư tưởng của tác giả. Do đó không thể xem nhẹ các phương tiện tạo hình nhiếp ảnh hiện đại… tiên tiến nhưng phải mang tính dân tộc sâu sắc thì tác phẩm mới có nét độc đáo và sức sống bền bỉ. Bản sắc dân tộc trong các tác phẩm nhiếp ảnh, trước tiên tác phẩm đó phải nói được cái tư chất, cái tâm, cái hồn của người Việt Nam, phải nói được cách cảm, cách nghĩ của riêng chúng ta qua những hình thức thể hiện độc đáo mang tính truyền thống cũng như những sáng tạo mới mang tính thời đại”.

Câu lạc bộ Ảnh thời sự - nghệ thuật Nghệ An là tổ chức xã hội nghề nghiệp đặc thù tự nguyện được thành lập hơn 22 năm qua, thực sự là nơi hội tụ, ươm mầm và phát triển tài năng nghệ thuật, góp phần đưa nhiếp ảnh Nghệ An lên một vị thế trong làng ảnh khu vực và quốc gia. Từ thế hệ đàn anh như Bùi Xuân Lương, Từ Tiện, Văn Hoành, Long Biên… Câu lạc bộ này đã bồi dưỡng và phát triển một thế hệ tiếp theo với bản lĩnh nghề nghiệp và chuyên môn vững vàng như các nghệ sỹ Sỹ Minh, Thanh Hải, Cao Đình Đông, Trần Duy Ngoãn, Quang Dũng, Từ Thành, Trần Tố…

Trở lại với thực tế khi các triển lãm ảnh Thời sự - Nghệ thuật Nghệ An “hút” công chúng thưởng thức nghệ thuật đích thực nhỉnh hơn các triển lãm mỹ thuật và thậm chí là điện ảnh (rạp)… là động lực mới cho nhiếp ảnh và giới “nhiếp ảnh gia” ở Nghệ An trên con đường đi tìm cái đẹp giữ lại những khoảnh khắc sống mãi với thời gian bằng nghệ thuật ánh sáng và tạo hình, đóng góp vào nhu cầu đời sống văn hóa, nghệ thuật ngày một phong phú.

Anh Vũ