Un rapport du ministère de l'Agriculture et du Développement rural publié fin 2023 indique que le district de Ky Son représente 63 % des terres vacantes prévues pour les forêts de protection et à usage spécial de toute la province. Ces données montrent que la tâche de reboisement dans le district de Ky Son est extrêmement importante. Cela signifie que les ressources de reboisement seront prioritaires dans cette localité, y compris les ressources de reboisement de remplacement issues des projets de développement socio-économique de la province liés aux terres forestières.
Cependant, en 2023, la principale unité de plantation forestière de ce district frontalier, le Conseil de gestion de la forêt protectrice de Ky Son, a eu 2 rapports sur la mise en œuvre de plantations forestières de remplacement, faisant état des difficultés et des obstacles pour demander une suspension temporaire de l'enregistrement !
Plus précisément, le 16 mai 2023, le ministère de l'Agriculture et du Développement rural a ordonné l'enregistrement des plantations forestières de remplacement dans le document n° 1682/SNN-KL, et le 24 mai 2023, le Conseil de gestion de la forêt protectrice de Ky Son a répondu par le rapport n° 115/BC-BQL. Dans ce document, le Conseil de gestion de la forêt protectrice de Ky Son a rendu compte, par le biais de réunions et de rencontres avec les habitants des villages et hameaux de la zone forestière, des programmes et politiques de soutien de l'État en matière de plantation de forêts de remplacement. Les personnes interrogées ont fait remarquer que le prix unitaire des plantations de forêts de remplacement est encore bas par rapport aux autres types de production économique de la localité, ne répond pas aux besoins de la vie quotidienne et ne suscite pas la motivation pour promouvoir la plantation forestière. D'autre part, compte tenu du fait que le conseil est chargé de gérer les terres, mais n'a pas obtenu de certificat de droits d'utilisation des terres et n'a pas marqué les limites de gestion sur le terrain ; La superficie des forêts et des terres forestières affectées à la gestion présente en réalité de nombreuses fluctuations, diffère de la superficie attribuée conformément à la décision, mais n'a pas été ajustée, n'a pas de limites claires et est dépourvue de fondement juridique. Par conséquent, le travail de révision de la superficie des boisements de remplacement est très difficile.
Compte tenu des coutumes et pratiques de la population, notamment des minorités ethniques du district, le bétail est autorisé à paître librement, ce qui complique la protection et l'entretien des zones forestières nouvellement plantées. De plus, le climat et les conditions pédologiques du district de Ky Son sont relativement rudes, divisés en de nombreuses régions aux microclimats différents. Il est donc très difficile de choisir les cultures à cultiver et à développer en fonction des conditions météorologiques et pédologiques.
Français En raison des difficultés et des problèmes susmentionnés, le Conseil de gestion de la forêt protectrice de Ky Son « n'enregistre pas la plantation de forêts de remplacement lors du changement de destination de la forêt à une autre fin en 2023 et transfère l'enregistrement de la zone de plantation de forêts de remplacement aux années suivantes » ; « Demande au Département de l'agriculture et du développement rural d'examiner et de donner des avis sur l'augmentation du prix unitaire de la plantation de forêts de remplacement conformément aux conditions de coût réelles dans la localité ».
Đến ngày 18/10/2023, khi Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn có văn bản đôn đốc, Ban Quản lý rừng phòng hộ Kỳ Sơn tiếp tục có Báo cáo số 232 /BC-BQL. Tại đây, báo cáo qua rà soát thì có một số diện tích đất phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng để trồng rừng ở một số xã như Bắc Lý, Bảo Nam, Chiêu Lưu, Huồi Tụ, Keng Đu, Mỹ Lý, Nậm Càn, với diện tích hơn 159 ha. Nhưng Ban Quản lý rừng phòng hộ Kỳ Sơn tiếp tục nhắc lại những khó khăn, vướng mắc đã nêu tại Báo cáo số 115/ BC-BQL ngày 24/5/2023; đồng thời, báo cáo việc « Les effectifs de protection des forêts sont faibles alors que la superficie des forêts et des terres forestières affectées à la gestion est importante, ce qui entraîne un manque de ressources humaines pour diriger et superviser la mise en œuvre de la plantation, de l'entretien et de la protection des forêts plantées. »Proposant ainsi :« Veuillez ne pas autoriser de reboisement de remplacement lors de la conversion de l'utilisation forestière à d'autres fins en 2023 et reporter le reboisement de remplacement aux années suivantes. »
Cũng trong năm 2023, hầu hết các đơn vị lâm nghiệp của tỉnh khi nhận được chỉ đạo của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về đăng ký trồng rừng thay thế thì đều có báo cáo về những khó khăn, vướng mắc để “xin tạm dừng đăng ký”. Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt đứng chân trên địa bàn huyện Quế Phong, là nơi được xác định nắm giữ 14% diện tích đất trống quy hoạch cho rừng phòng hộ, đặc dụng của cả tỉnh. Vậy nhưng, trong năm 2023, đã 2 lượt báo cáo (Báo cáo số 51/BC-BQL-KH&HTQT ngày 22/5/2023 và số 94 /BC-BQL-KH&HTQT ngày 19/9/2023) trình bày rõ kết quả rà soát quỹ đất; những khó khăn, vướng mắc, và cũng “xin được tạm dừng đăng ký trồng rừng thay thế”.
Về kết quả rà soát quỹ đất, Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt đang quản lý 4.389,6 ha đất trống chưa có khả năng trồng rừng hoặc áp dụng các biện pháp lâm sinh khác để phục hồi rừng. Diện tích đất trống này tập trung hầu hết ở xã Tri Lễ, chủ yếu ở nơi cao từ 700 – 1.100m, gần khu vực đồng bào Mông sinh sống, điều kiện giao thông đi lại khó khăn, xa, địa hình đồi núi cao, hiểm trở. Những khó khăn mà Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt nêu ra gồm: “Đối với đồng bào Mông, có tập quán chăn thả gia súc số lượng lớn. Việc lựa chọn cây trồng bản địa phù hợp với điều kiện sinh thái đang hết sức khó khăn. Chi phí định mức đầu tư cho trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng hiện nay còn thấp. Bên cạnh đó, nguồn nhân lực biên chế còn thiếu nhiều so với yêu cầu nhiệm vụ được giao nên không có đủ nguồn lực để tổ chức triển khai trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, dẫn đến nguy cơ cao có thể trâu, bò, gia súc, vật nuôi của nhân dân trên địa bàn vào phá hoại”.
“Với những lý do khó khăn như trên, việc tổ chức trồng rừng đặc dụng, rừng phòng hộ gặp rất nhiều khó khăn, khả năng thành rừng thấp, Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt xin được tạm dừng việc đăng ký, xây dựng kế hoạch trồng rừng đặc dụng, rừng phòng hộ. Đối với diện tích đất trống thuộc quy hoạch rừng đặc dụng, rừng phòng hộ, Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Hoạt đang tập trung bảo vệ để phục hồi lại rừng theo hướng tái sinh tự nhiên”.
Trao đổi với một số cán bộ lão thành của ngành Lâm nghiệp về những khó khăn hiện hữu trong công tác trồng rừng thay thế, theo họ đó là thực tế. Vì rằng, quỹ đất lâm nghiệp ở những vùng trung du, vùng đồng bằng, có thể thuận lợi để trồng rừng thay thế khi chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác thì đã trồng từ nhiều năm trước đây. Quỹ đất trống còn lại của tỉnh quy hoạch trồng rừng đặc dụng, rừng phòng hộ tập trung chủ yếu ở các huyện núi cao, nhưng những khu vực này để thực hiện được lại vô cùng khó khăn. Khó khăn không chỉ vì đơn giá thấp dù đã có thay đổi, mà vì từ địa hình, địa mạo, đất đai thổ nhưỡng, thời tiết, khí hậu, việc lựa chọn giống cây bản địa, quá trình vận chuyển, chăm sóc, bảo vệ… Và còn vì việc xử lý mâu thuẫn giữa nghề rừng với nghề chăn nuôi hết sức phức tạp, do nghề chăn nuôi gia súc của đồng bào các dân tộc thiểu số vùng núi cao đã từ lâu đời là chăn thả rông ở các vùng rừng núi; trong khi ranh giới đất đai của các đơn vị lâm nghiệp lại chưa được rõ ràng, dù trên giấy tờ là thuộc phạm vi quản lý.
Un fonctionnaire chevronné a confié : « Pour le personnel, les employés et les ouvriers du secteur forestier, le reboisement et le développement forestier constituent les principales tâches. Par conséquent, lorsqu'ils demandent la suspension temporaire de l'enregistrement d'un reboisement, on comprend qu'ils sont confrontés à de grandes difficultés et se trouvent dans une situation de force majeure. S'ils s'enregistrent pour reboiser, en utilisant le budget de reboisement, ils doivent réaliser des travaux sylvicoles et la zone plantée doit devenir une forêt. Si le résultat est inverse, c'est-à-dire qu'il n'y a plus de forêt, non seulement ils ne termineront pas la tâche assignée, mais ils devront également reverser les fonds au budget et pourraient être tenus pour responsables… »
Dans les districts montagneux de la province, seul le Conseil de gestion de la forêt protégée de Tuong Duong fait preuve d'audace en matière de reboisement. Rien qu'en 2023, il a enregistré des autorisations de reboisement sur une superficie de 140 hectares dans les communes de Mai Son et Nhon Mai ; le Département de l'Agriculture et du Développement rural a ensuite alloué plus de 73 hectares. Cette audace, comme l'a expliqué le chef du Conseil, Nguyen Thanh Dung, s'explique par le fait que le reboisement est une mission importante de la province, une mission politique de l'unité, et que « la foresterie ne peut s'améliorer sans reboisement ». Après avoir discuté avec lui de ce qu'il avait vu et entendu sur le site de reboisement au sommet du versant de Cang Hem, dans la commune de Yen Thang, le chef du Conseil n'a pas hésité à reconnaître un échec cuisant ; il a également encouragé les cadres et les employés de l'unité à contracter des contrats de reboisement, à se mobiliser et à emprunter des capitaux afin de disposer de fonds pour investir dans le reboisement.
Français Ne se laissant pas décourager par les résultats décevants dans les régions montagneuses de Yen Thang, Luong Minh..., M. Nguyen Thanh Dung a déclaré avoir soigneusement évalué les causes et avoir trouvé de nouvelles solutions : « Nous avons choisi des arbres xoan pour remplacer les arbres meter et organisé le rétablissement d'un système de tranchées et de clôtures pour empêcher les buffles et les vaches de les détruire. Le Conseil mettra en place une station de terrain et assurera la permanence du personnel pour encadrer les techniques de culture des semis, de creusement de trous, de fertilisation, d'entretien et de protection... Nous le ferons à grande échelle et de la manière la plus systématique possible afin que, si nous n'y parvenons toujours pas, nous ayons le sentiment d'avoir fait de notre mieux... ».
