Gần 13.000 tỷ đồng kết dư quỹ BHYT chưa được phân bổ

08/11/2013 23:08

Đây là một vấn đề gây nhiều thắc mắc được nêu trong Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về kết quả giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo hiểm y tế (BHYT) giai đoạn 2009-2012 do Chủ nhiệm Ủy ban về các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai trình bày sáng 8-11…

Báo cáo khẳng định, trong điều kiện kinh tế - xã hội ở Việt Nam, với mức thu nhập bình quân đầu người là 1.749 USD/người/năm (2012), việc đạt được tỷ lệ gần 70% dân số tham gia BHYT là sự cố gắng lớn của Đảng, Nhà nước và nhân dân. Kết quả đó góp phần quan trọng vào việc bảo vệ quyền được chăm sóc sức khỏe và giúp cho nhiều người dân không bị rơi vào bẫy nghèo đói khi bị ốm đau, bệnh tật. Trên thế giới nhiều nước có điều kiện kinh tế và thu nhập cao hơn Việt Nam nhưng cũng chưa đạt được tỷ lệ dân số tham gia BHYT như Việt Nam.

Gần 70% dân số tham gia BHYT. Ảnh: http://bhxhquangngai.gov.vn
Gần 70% dân số tham gia BHYT. Ảnh: http://bhxhquangngai.gov.vn

Tuy nhiên, bên cạnh một số kết quả tích cực do thực hiện cơ chế tự chủ và xã hội hóa dịch vụ y tế tại các bệnh viện công đã phát sinh những vấn đề cần phải quan tâm, đó là nhiều bệnh viện đã hình thành khu vực khám chữa bệnh (KCB) theo yêu cầu, dành 5-10% số giường làm dịch vụ để thu phí cao. Kết quả là tại cùng một khoa hình thành 2 chế độ, bệnh nhân BHYT với 2-3 người/giường và bệnh nhân KCB theo yêu cầu với 1 người/phòng có đầy đủ tiện nghi. Bệnh nhân do Quỹ BHYT chi trả tiền giường chỉ 30-100 ngàn đồng/ngày, nhưng phòng dịch vụ có loại 1 triệu đồng/ngày; hoặc khám bệnh theo BHYT với giá 5-30 ngàn đồng/lần, nhưng ngay phòng bên khám dịch vụ với giá 600 ngàn đồng/lần.

Sự tương phản này cùng với yêu cầu về y đức chưa được cải thiện cũng góp phần làm cho BHYT gặp khó khăn trong việc mở rộng độ bao phủ. Một nghiên cứu xã hội cho biết, hơn 50% số người hưởng lương hiện nay đang tham gia BHYT bắt buộc sẽ không tham gia BHYT nếu pháp luật quy định tham gia BHYT là tự nguyện.

Mặc dù NSNN hỗ trợ một số nhóm đối tượng tham gia BHYT đã được phân bổ cho các tỉnh, song vẫn còn tình trạng một số tỉnh nợ ngân sách hỗ trợ mua BHYT cho trẻ em, học sinh. Gần 2/3 số tỉnh chưa có nguồn hỗ trợ từ ngân sách địa phương cho hộ cận nghèo tham gia BHYT…

Bà Trương Thị Mai chỉ ra: Do quỹ BHYT được quản lý tập trung tại BHXH Việt Nam, với cơ chế này nếu kết dư quỹ thì chuyển về trung ương, còn khi bội chi thì xin cấp bổ sung nên chính quyền các địa phương chưa quan tâm nhiều đến trách nhiệm của mình đối với việc mở rộng đối tượng, tăng nguồn thu cho quỹ BHYT.

Đối với phần kết dư quỹ BHYT, do Luật và văn bản hướng dẫn chưa quy định cụ thể về thủ tục lập quỹ dự phòng hay chia số quỹ kết dư trước nên quá trình thực hiện còn vướng mắc. Đến nay, số kết dư quỹ BHYT gần 13.000 tỷ đồng chưa được phân bổ cho các tỉnh có quỹ kết dư, gây thắc mắc với các địa phương có kết dư quỹ KCB BHYT.

Mặt khác, do Luật BHYT chưa quy định cụ thể việc phân cấp trách nhiệm trong hệ thống BHYT, chưa gắn được trách nhiệm và quyền lợi của địa phương trong quản lý, sử dụng quỹ BHYT nên chưa huy động được sự tham gia của UBND các cấp.

Cùng với đó, tính công khai, minh bạch trong cung ứng dịch vụ y tế và quyền lợi của người tham gia BHYT còn hạn chế. Người tham gia BHYT chưa hiểu đầy đủ quyền lợi và trách nhiệm của mình khi đến KCB tại bệnh viện. Việc người bệnh có BHYT phải đóng thêm một số khoản chi ngoài quyền lợi hưởng BHYT hoặc phải lặp lại các xét nghiệm chẩn đoán khi chuyển tuyến điều trị vừa gây tốn kém cho bệnh nhân, vừa lãng phí quỹ BHYT.

Để khắc phục hạn chế trong BHYT, Bộ Y tế đã phối hợp với BHXH Việt Nam trong việc thanh tra, kiểm tra KCB BHYT, quản lý, sử dụng quỹ BHYT tại một số địa phương. Qua gần 4.500 lượt kiểm tra tại các cơ sở KCB BHYT đã phát hiện nhiều sai phạm, đặc biệt là việc lạm dụng thuốc, lạm dụng xét nghiệm và đã yêu cầu xuất toán 149 tỷ đồng, một số trường hợp vi phạm pháp luật đã bị xem xét xử lý hình sự. Vụ án tại Bình Dương (thuê thẻ BHYT của công nhân, thuê bệnh nhân mạn tính đi khám bệnh để lấy thuốc đắt tiền đem bán giá trị trên 80 triệu đồng) đã bị xử tù.

Tại một số địa phương, công tác thanh tra, kiểm tra BHYT trên địa bàn cũng được quan tâm và đã xử lý những trường hợp vi phạm nghiêm trọng. Tuy nhiên, những trường hợp vi phạm hành chính trong lĩnh vực BHYT lại chưa được Bộ Y tế, các bộ ngành và UBND các cấp quan tâm xử lý theo quy định của pháp luật.

Theo QĐND

Mới nhất
x
Gần 13.000 tỷ đồng kết dư quỹ BHYT chưa được phân bổ
POWERED BY ONECMS - A PRODUCT OF NEKO