Giám đốc Sở Du lịch Nghệ An: Cả xã hội phải cùng làm du lịch

Sáng 7/12, Kỳ họp thứ 17, HĐND tỉnh Nghệ An khóa XVIII đã tiến hành Phiên chất vấn và trả lời chất vấn đối với nhóm nội dung: Giải pháp để phát triển du lịch Nghệ An thành ngành kinh tế mũi nhọn theo tinh thần Nghị quyết số 39-NQ/TW ngày 18/7/2023 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Du lịch là "sản phẩm" chung của xã hội

Báo cáo do Giám đốc Sở Du lịch Nguyễn Mạnh Cường trình bày cho biết: Với sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh, Nghệ An đã sớm ban hành Chương trình hành động của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ thực hiện Nghị quyết 08-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2017 – 2030. Hằng năm, UBND tỉnh đã ban hành Kế hoạch phát triển du lịch. Cùng với sự tham gia của nhiều cấp, ngành, du lịch Nghệ An đã có bước phát triển tích cực.

Sản phẩm du lịch ngày càng đa dạng, phong phú, chất lượng được nâng lên, phù hợp với tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương, trong đó đã định vị một số sản phẩm du lịch có thế mạnh của Nghệ An như: Du lịch nghỉ dưỡng biển; du lịch văn hoá, lịch sử, tâm linh; du lịch sinh thái, cộng đồng, nông nghiệp, nông thôn; du lịch ẩm thực. Thị trường khách du lịch từng bước được mở rộng, nhất là thị trường khách nội địa. Hoạt động kinh doanh lữ hành có nhiều tiến bộ, thu hút được một số công ty lữ hành lớn trong nước mở chi nhánh tại Nghệ An.

Bên cạnh những kết quả đạt được, du lịch Nghệ An vẫn còn gặp nhiều tồn tại, hạn chế: Phát triển du lịch chưa tương xứng với tiềm năng, đóng góp của du lịch vào GRDP còn ở mức khiêm tốn, mức chi tiêu của khách du lịch chưa cao, trong đó chi cho mua sắm và nhu cầu khác chiếm tỷ trọng thấp. Sản phẩm du lịch tuy đã cải thiện nhưng chưa tạo bước đột phá, chưa có sản phẩm tạo thương hiệu đặc trưng cho du lịch Nghệ An; chưa thu hút được nhiều nhà đầu tư chuyên nghiệp, nhà đầu tư nước ngoài có tiềm lực tài chính mạnh với các dự án tầm cỡ, dịch vụ độc đáo, cao cấp để thu hút đối tượng khách có mức chi tiêu cao, đem lại nguồn thu lớn.

Chất vấn Giám đốc Sở Du lịch, đại biểu Lê Thị Kim Chung (Quỳnh Lưu) nêu câu hỏi: Du lịch được xác định là ngành kinh tế tổng hợp có tính liên ngành, liên vùng xã hội hóa cao và vấn đề liên kết phối hợp là rất quan trọng. Tuy nhiên, trên thực tế liên kết các sở, ngành, địa phương với ngành Du lịch còn bất cập. Đề nghị Sở có giải pháp giải quyết bài toán liên kết trong phát triển du lịch trong thời gian tới.

Trả lời đại biểu, Giám đốc Sở Du lịch cho biết, thời gian qua, Sở Du lịch đã phối hợp với các sở, ban, ngành, các địa phương trong tỉnh và các tỉnh, thành trong cả nước kết nối xúc tiến phát triển du lịch. Tuy nhiên, so với thực tế chưa đáp ứng được yêu cầu.

Thời gian tới, ngành sẽ đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến, quảng bá du lịch trong và ngoài nước; nâng cao hiệu quả hoạt động liên kết, hợp tác phát triển du lịch với các tỉnh, thành phố trong nước, nhất là những địa phương có nguồn khách lớn; đồng thời mở rộng hợp tác phát triển du lịch với các tỉnh, thành phố của các nước trong khu vực và các nước mà Nghệ An có ký kết gắn với việc mở các đường bay.

Đại biểu Phan Thị Minh Lý (Yên Thành) cho rằng, có nhiều nguyên nhân du lịch Nghệ An chưa phát huy được tiềm năng, thế mạnh. Trong đó có 2 nguyên nhân quan trọng là phát triển sản phẩm du lịch và thu hút đào tạo nguồn nhân lực đạt chuẩn. Đại biểu đặt câu hỏi: Ngành Du lịch và các ngành liên quan có giải pháp nào để “gỡ” vướng mắc này ?

Trả lời nội dung này, ông Cường nhấn mạnh: Ngành Du lịch là một ngành kinh tế tổng hợp có tính liên ngành, liên vùng, có tính xã hội hóa cao. Ngành Du lịch được thụ hưởng sản phẩm du lịch từ các ngành. Cả xã hội làm du lịch chứ không phải một mình ngành du lịch. Ngành Du lịch chỉ làm công tác quản lý nhà nước về du lịch, đó là công tác quy hoạch, xây dựng chiến lược phát triển, bộ quy tắc ứng xử, các chỉ thị để quản lý nhà nước tốt hơn về lĩnh vực du lịch.

“Sản phẩm của ngành Du lịch là sản phẩm chung của xã hội, không chỉ của cơ quan quản lý nhà nước mà của cả doanh nghiệp và người dân. Vì vậy, trong thời gian tới UBND tỉnh cần phân công các sở, ngành phải quan tâm trong quá trình phát triển ngành mình gắn với phát triển du lịch” – Giám đốc Sở Du lịch đề xuất.

Liên quan đến phát triển du lịch miền Tây, đại biểu Hồ Văn Đàm (Quỳnh Lưu) nêu: Năm 2020, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 07 về việc ban hành một số chính sách về phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Nghệ An giai đoạn 2021 -2025. Đại biểu đề nghị Giám đốc Sở Du lịch cho biết các chính sách đã đáp ứng hỗ trợ nguồn lực cho sự phát triển này hay chưa; Giải pháp để phát triển du lịch cộng đồng; Cần chính sách gì để mang lại hiệu quả phát triển du lịch cộng đồng trên địa bàn tỉnh Nghệ An theo tinh thần Nghị quyết 39 của Bộ Chính trị?

Giải trình vấn đề đại biểu quan tâm, Giám đốc Sở Du lịch cho biết: Triển khai Nghị quyết 07, năm 2021 -2022, Sở Du lịch tham mưu xây dựng mô hình phát triển du lịch cộng đồng tại một số địa phương. Theo đó, đã hỗ trợ cho 8 bản, 24 hộ ở các huyện: Tương Dương, Kỳ Sơn, Quỳ Châu, Quế Phong, Anh Sơn, Quỳ Hợp. Năm 2023 hỗ trợ cho 4 huyện, 12 hộ gia đình với kinh phí 2,4 tỷ đồng tại Quỳ Châu, Con Cuông, Tân Kỳ và Nam Đàn.

Đại biểu Trình Văn Nhã (Thanh Chương) nêu quan điểm Nghệ An là tỉnh có tiềm năng phát triển nhiều loại hình du lịch khác nhau. Để tạo ra động lực thu hút du khách, đặc biệt là du khách nước ngoài đến với Nghệ An cần chọn một số loại hình trọng điểm. Từ đó, đại biểu đặt câu hỏi, thời gian tới, ngành Du lịch định hướng lựa chọn loại hình trọng điểm nào và giải pháp như thế nào?

Về vấn đề này, Giám đốc Sở Du lịch cho biết: Nghệ An có 7 loại hình, ngành Du lịch chọn 3 trụ cột về du lịch văn hóa lịch sử, du lịch nghỉ dưỡng biển và du lịch sinh thái mạo hiểm gắn với du lịch cộng đồng.

“Khách nước ngoài đến với Nghệ An đang chọn hình thức du lịch cộng đồng. Để phát triển mô hình du lịch cộng đồng, ngành Du lịch sẽ tiếp tục xây dựng mô hình này. Sau 5 năm nữa chúng ta đánh giá tổng kết lại việc nhân rộng mô hình này. Tỉnh đang hướng tới phát triển du lịch miền Tây, mở rộng hệ thống không gian du lịch miền Tây ngày càng phát huy tốt hơn tiềm năng lợi thế của các địa phương”- ông Cường nói.

Đối với sản phẩm quà tặng du lịch, ông Cường cho rằng đây là trăn trở của lãnh đạo tỉnh và của người dân các địa phương. Ông Cường cho rằng, đây là bài toán tỉnh cần tiếp tục phải giải trong thời gian sắp tới.

Liên quan lĩnh vực du lịch, lãnh đạo các sở, ngành: Kế hoạch và Đầu tư, Văn hóa và Thể thao, Lao động, Thương binh và Xã hội, Công Thương, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh cũng đã có những giải trình, làm rõ vấn đề đại biểu và cử tri quan tâm.

Phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn

Thay mặt chủ tọa, kết luận chất vấn nội dung này, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Nghệ An Thái Thanh Quý đánh giá: Không khí phiên chất vấn sôi nổi, dân chủ, thẳng thắn, trách nhiệm và xây dựng. Các đại biểu nêu câu hỏi đúng và trúng, nội dung ngắn gọn, súc tích, đi thẳng vào vấn đề chất vấn.

Giám đốc Sở Du lịch và đại diện lãnh đạo các ngành: Kế hoạch và Đầu tư, Văn hóa và Thể thao, Lao động, Thương binh và Xã hội, Công Thương, Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh đã nắm chắc vấn đề thuộc lĩnh vực quản lý của mình, đã trả lời đầy đủ, khá thẳng thắn các vấn đề chất vấn, tranh luận của đại biểu.

Bí thư Tỉnh ủy nhấn mạnh: Trong quá trình hoạch định, định hướng triển khai phương hướng, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, tỉnh Nghệ An luôn xác định: Du lịch là một thế mạnh, lĩnh vực ưu tiên phát triển.

Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIX khẳng định: “Ưu tiên phát triển du lịch biển, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, du lịch nghỉ dưỡng,... mang tầm khu vực và quốc tế”. Nghị quyết số 39 của Bộ Chính trị đã định hướng phát triển du lịch Nghệ An “trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đưa Nghệ An trở thành một trong những trung tâm du lịch của vùng Bắc Trung Bộ, là điểm đến hấp dẫn của cả nước”.

Bí thư Tỉnh ủy đánh giá: Thời gian qua, du lịch Nghệ An có bước phát triển khá tích cực, đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Tuy nhiên, phát triển du lịch vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; vai trò “mũi nhọn” trong nền kinh tế chưa thực sự rõ nét.

Từ những kết quả đạt được, những vấn đề còn tồn tại, bất cập mà đại biểu đã chất vấn, nêu ra trong phiên chất vấn hôm nay, để ngành Du lịch thực sự trở thành “kinh tế mũi nhọn”, HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh, các cấp, ngành và các địa phương cần tập trung thực hiện đồng bộ một số nhiệm vụ, giải pháp.

Cần thống nhất nhận thức đúng và có quyết tâm chính trị cao để phát triển du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn. Du lịch là ngành kinh tế tổng hợp có tính liên ngành, liên vùng; phát triển du lịch liên quan đến trách nhiệm nhiều ngành, nhiều lĩnh vực (qua chất vấn hôm nay, các vị đại biểu cũng đã đặt ra nhiều vấn đề cho các ngành liên quan như Kế hoạch và Đầu tư, Văn hóa - Thể thao, Lao động, Thương binh và Xã hội, Công Thương…). Do vậy, để phát triển du lịch không thể mỗi ngành Du lịch làm được mà cần có trách nhiệm và sự vào cuộc đồng bộ các cấp, các ngành trong tỉnh.

Cần xây dựng một triết lý, bộ nhận diện rõ ràng, tầm nhìn dài hạn, quy hoạch và quản lý quy hoạch bài bản, tổng thể, hiệu quả cho du lịch của tỉnh. Thực tế hiện nay, các địa phương đang mạnh ai nấy làm, vai trò định hướng, quản lý của các cơ quan nhà nước về du lịch chưa rõ, dẫn đến khó kết nối, thiếu chuyên nghiệp.

Cùng đó, chú trọng nâng cao hiệu quả công tác tổ chức quản lý nhà nước về du lịch ở cấp tỉnh, các địa phương, nhất là địa phương trọng điểm phát triển du lịch. Đẩy mạnh phổ biến, tuyên truyền tạo được sự chuyển biến tích cực trong nhận thức của các cấp, các ngành, hệ thống chính trị, các đơn vị kinh doanh về vai trò của du lịch đối với phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Trên cơ sở đó, tiếp tục nghiên cứu tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành cơ chế hỗ trợ có tính đột phá hơn, mạnh hơn để phát triển du lịch, trong đó tập trung các nhóm ưu tiên như: Khuyến khích thu hút đầu tư, phát triển kết cấu hạ tầng và cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch; phát triển sản phẩm du lịch (hiện nay tỉnh mới có Nghị quyết 07/2020 về hỗ trợ du lịch cộng đồng; nghiên cứu, phát triển thị trường, xúc tiến, quảng bá du lịch; cơ chế chính sách đào tạo và phát triển nguồn nhân lực...).

Tập trung nâng cao chất lượng dịch vụ, sản phẩm du lịch, trong đó ưu tiên bố trí nguồn vốn đầu tư phát triển hạ tầng du lịch tại các địa bàn có tiềm năng; đầu tư hạ tầng giao thông kết nối phục vụ du lịch thuận lợi. Đầu tư phát triển và đa dạng hóa các sản phẩm du lịch, nhất là các chuỗi liên kết và dịch vụ, đáp ứng tiêu chuẩn du lịch quốc tế, du lịch nội địa cao cấp, du lịch bình dân gắn với bảo tồn, phát huy vai trò các di tích lịch sử, các điểm đến và khu du lịch; chương trình OCOP…

Đi cùng với đó, tăng cường thanh tra, kiểm tra; quản lý chặt chẽ các loại dịch vụ phục vụ du khách, xóa bỏ tư tưởng làm du lịch theo mùa, chộp giật. Chú trọng xây dựng môi trường du lịch nhân văn, văn hóa, giàu bản sắc, có tính khác biệt cao. Ứng xử văn minh, thân thiện với du khách. Đào tạo và cải thiện nguồn nhân lực du lịch đáp ứng yêu cầu.

Đồng thời, tăng cường liên kết, kết nối, phát triển thị trường, xúc tiến quảng bá và thương hiệu du lịch. Chú trọng ứng dụng công nghệ số, mạng xã hội, các website về du lịch để tuyên truyền quảng bá du lịch; thực hiện số hóa các điểm đến du lịch trên địa bàn tỉnh và tăng trải nghiệm du lịch mới cho khách du lịch.

Tăng cường hợp tác, liên kết với các tổ chức trong nước và quốc tế; các hãng hàng không và lữ hành lớn để thực hiện các chương trình, sự kiện quảng bá, xúc tiến du lịch tại chỗ và tại các thị trường trọng điểm quốc tế; định hướng liên kết du lịch giữa các địa phương, các vùng miền; gắn các địa điểm du lịch với các tour, các tuyến du lịch. Xây dựng mỗi địa phương, mỗi địa điểm du lịch có đặc điểm riêng để thu hút du khách trải nghiệm.