Hệ thống hỗ trợ lái xe tiên tiến trên ô tô: Liệu có an toàn tuyệt đối?

Hệ thống hỗ trợ lái xe tiên tiến trên ô tô (Advanced Driver-assistance System: ADAS) là tập hợp các hệ thống an toàn chủ động được trang bị trên xe, phần lớn hoạt động một cách tự động, nhằm cảnh báo, ngăn ngừa và giảm thiểu tối đa khả năng xảy ra va chạm khi xe di chuyển trên đường.

Trước đây ADAS là trang bị chỉ thấy trên những dòng xe hạng sang đắt tiền, tuy nhiên ngày nay, ADAS đã trở nên phổ biến hơn, đặc biệt trong xu hướng phát triển của xe điện.

Hệ thống hỗ trợ lái xe tiên tiến: Tiện lợi nhưng chưa thể thay thế con người

Hệ thống ADAS thường được giới thiệu như một công cụ tiện lợi, giúp tài xế di chuyển an toàn và ít căng thẳng hơn trong những đoạn đường đông đúc. Tuy nhiên, nghiên cứu mới nhất của AAA, công bố ngày 21/8 vừa qua cho thấy niềm tin vào công nghệ này vẫn cần phải được đặt trong dấu hỏi lớn.

Các kỹ sư ô tô của AAA đã tiến hành thử nghiệm 5 mẫu xe được trang bị ADAS. Mục tiêu là kiểm chứng khả năng xử lý trong môi trường thực tế khi giao thông phức tạp. Kết quả đáng lo ngại, trung bình khoảng 9 phút, hệ thống ADAS lại gặp phải một “sự kiện đáng chú ý” như xe bất ngờ cắt ngang hoặc tình huống giữ làn không chuẩn xác mà nó không thể xử lý hoàn toàn, buộc người lái phải can thiệp.

Trong các kịch bản thử nghiệm, có 2 lỗi phổ biến nhất:

- Xe cắt ngang trước đầu xe: 90% tình huống đòi hỏi người lái phải can thiệp.

- Giữ làn kém ổn định: hệ thống cảm biến và camera đôi khi mất tập trung, khiến xe chệch khỏi làn.

“Phần lớn các công nghệ hỗ trợ lái xe tiên tiến hiện nay thực chất chỉ là phiên bản thông minh hơn của kiểm soát hành trình và hỗ trợ giữ làn đường. Chúng được gọi là ‘hỗ trợ’ chứ không phải ‘tự động’ vì mục đích vẫn là hỗ trợ tài xế, chứ không thay thế con người”, Antuan Goodwin - phóng viên cấp cao của CNET, chuyên về xe điện và xe tự lái nhận định.

Dữ liệu từ AAA cũng chỉ ra rằng, người sử dụng ADAS phải can thiệp thường xuyên gấp 3 lần so với những tài xế dùng hệ thống không cần can thiệp. Nếu ở chế độ khác, trung bình 15,3 phút người lái mới phải tác động, thì với ADAS, con số này rút ngắn xuống chỉ còn 9 phút.

Goodwin nhấn mạnh: “Ngay cả những hệ thống hiện đại nhất như Super Cruise của GM, Ford Blue Cruise, Mercedes-Benz Drive Pilot hay FSD của Tesla cũng không và không nên vận hành nếu thiếu sự chú ý của tài xế”.

Greg Brannon, Giám đốc nghiên cứu kỹ thuật ô tô của AAA, cũng khuyến nghị: “Hệ thống ADAS có thể giúp ích trong một số tình huống nhất định, nhưng không thể thay thế việc tập trung lái xe. Người lái vẫn cần tỉnh táo, đặc biệt khi đường đông”.

Vấn đề không chỉ dừng lại ở khả năng công nghệ, mà còn ở cách tiếp thị. Tesla là ví dụ điển hình khi liên tục bị chỉ trích vì cách đặt tên “Autopilot” hay “Full Self-Driving” (Tự lái hoàn toàn) - vốn dễ khiến khách hàng hiểu lầm rằng đây là hệ thống tự động tuyệt đối.

Thực tế, Tesla hiện đang phải đối mặt với nhiều vụ kiện, trong đó có cáo buộc quảng cáo sai sự thật tại California. Thậm chí, đầu tháng này, hãng đã bị buộc phải bồi thường 243 triệu USD vì một vụ tai nạn chết người liên quan đến phần mềm Autopilot.

Từ tất cả những dữ liệu trên, có thể rút ra kết luận rằng, ADAS chưa đủ khả năng thay thế con người. Tài xế vẫn cần nắm quyền kiểm soát và luôn sẵn sàng can thiệp bất cứ lúc nào. Nói cách khác, công nghệ có thể hỗ trợ, nhưng sự an toàn cuối cùng vẫn nằm trong tay chính bạn./.