Hiệu quả quỹ quay vòng cấp nước và vệ sinh nông thôn

(Baonghean) - Mặc dù nguồn vốn của Quỹ quay vòng cấp nước và vệ sinh nông thôn còn hạn chế, công tác quản lý, đội ngũ cán bộ hoạt động tại cơ sở còn bất cập… nhưng trong thời gian qua, hoạt động tín dụng này đã hỗ trợ rất tích cực cho hội viên Hội liên hiệp phụ nữ ở vùng nông thôn trong việc vay vốn đầu tư xây dựng công trình cấp nước, nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn.

Người dân vùng ngập lụt có công trình…

Hưng Lam (Hưng Nguyên) là xã vùng thấp, trũng thường bị ngập lụt, nên nguồn nước mặt bị ô nhiễm, khó khăn cho việc khai thác nguồn nước phục vụ sinh hoạt. Bởi vậy, khi Hội Liên hiệp Phụ nữ xã triển khai Quỹ quay vòng đầu tư cấp nước và vệ sinh môi trường được người dân hưởng ứng. Chị Dư Thị Thái ở xóm 4 kể lại: “Trước đây đã đào giếng khoan sâu 37m nhưng nước đục không sử dụng được, còn sử dụng nước mưa cũng rất hạn chế, nên gia đình vác can nhựa lên núi Thành lấy nước sạch về dùng. Được sử dụng nước sạch là mong muốn của người dân nơi đây, nên khi Hội Liên hiệp Phụ nữ xã triển khai Quỹ quay vòng đầu tư cấp nước và vệ sinh môi trường, gia đình vay 5 triệu đồng, cộng với số tiền góp của gia đình đã xây dựng được công trình cấp nước tự chảy, lấy nước từ núi Thành về tận nhà”.

Gia đình chị Dư Thị Thái ở xóm 4, xã Hưng Lam - Hưng Nguyên, được sử dụng nước sạch và nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn.

Trên núi Thành thuộc xã Hưng Lam có khe nước rất sạch và cho dù vào mùa khô kiệt, vẫn đầy nước, nên lâu nay người dân vùng này vẫn lên núi Thành đưa từng can nước về nhà phục vụ cho sinh hoạt, muốn đỡ vất vả chỉ còn cách đầu tư làm công trình cấp nước tự chảy, nhưng phần lớn gia đình thiếu vốn đầu tư. Quỹ quay vòng đầu tư cấp nước và vệ sinh môi trường đã đáp ứng kịp thời nguồn vốn cho người dân thực hiện ý tưởng đó.

Chị Võ Thị Hạnh – Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Hưng Lam cho biết: “Quỹ quay vòng đầu tư cấp nước và vệ sinh môi trường triển khai từ năm 2007, lúc đó chỉ có nguồn vốn 200 triệu đồng đã giải quyết cho 43 hộ vay xây dựng 22 công trình cấp nước và 26 công trình nhà vệ sinh. Sau 3 năm quay vòng, đến năm 2009 xã được Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện bổ sung thêm 100 triệu đồng vào quỹ và từ 300 triệu đồng đó có thêm 71 hộ vay đầu tư xây dựng 51 công trình vệ sinh và 73 công trình cấp nước. Đến đầu năm 2013, lại tiếp tục quay vòng lần thứ 3 và đã hỗ trợ cho người dân xây dựng 60 công trình nhà vệ sinh, 8 công trình cấp nước”. Với nguồn tiền hỗ trợ từ Quỹ quay vòng đầu tư cấp nước và vệ sinh môi trường, có 38% hộ dân ở Hưng Lam xây dựng được hệ thống nước sạch tự chảy đưa nước sạch về tận gia đình, xây dựng bể chứa nước mưa, đồng thời xây dựng công trình nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn. Với con số đó, góp phần nâng cao tỷ lệ lên 75% hộ dân của xã có công trình cấp nước sạch và nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn.

Được biết, cùng với xã Hưng Lam thì tại huyện Hưng Nguyên có thêm 5 xã là Hưng Lĩnh, Hưng Đạo, Hưng Châu, Hưng Tây, Hưng Lợi cũng được hưởng lợi nhờ triển khai Quỹ quay vòng đầu tư cấp nước và vệ sinh môi trường. Đến nay, tại các xã này đã kết thúc các chu kỳ quay vòng vốn và thu hồi vốn gốc. Hiện chỉ còn xã Hưng Lam và Hưng Châu đang thực hiện quay vòng vốn lần thứ 3 (mỗi xã được vay vốn 300 triệu đồng). Nhờ quản lý tốt Quỹ quay vòng đầu tư cấp nước và vệ sinh môi trường, nên ở Hưng Nguyên có 764 hộ được hưởng lợi trực tiếp từ hoạt động này và kết quả là xây dựng được 674 công trình cấp nước nhỏ lẻ, 452 công trình nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn.

Hiệu quả vốn quay vòng

Quỹ quay vòng đầu tư cấp nước và vệ sinh môi trường ở tỉnh ta được khởi động từ tổ chức DANIDA (cơ quan hỗ trợ phát triển quốc tế Đan Mạch). Ban đầu (thời điểm cuối năm 2003) chỉ triển khai thưc hiện thí điểm tại các xã là Tào Sơn (Anh Sơn), Diễn Thái (Diễn Châu) và Mỹ Thành (Yên Thành) với tổng nguồn vốn hỗ trợ là 60 triệu đồng. Sau khi thực hiện thành công tại các mô hình này, Tiểu hợp phần cấp nước vệ sinh môi trường nông thôn Nghệ An (do DANIDA tài trợ) đã tiếp tục hỗ trợ nguồn vốn nhân rộng mô hình tại 129 xã ở 9 huyện, thị (gồm Quỳnh Lưu, Diễn Châu, Anh Sơn, Yên Thành, Tân Kỳ, Đô Lương, Nam Đàn, Thị xã Cửa Lò).

Chị Nguyễn Thị Hà – Trưởng ban hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế - Hội LHPN Nghệ An cho biết: “Mặc dù còn gặp một số khó khăn, vướng mắc do triển khai trên địa bàn rộng, một số cán bộ quản lý quỹ tại cơ sở còn thiếu kinh nghiệm quản lý… nhưng các hoạt động vay vốn đã từng bước chuyển đổi nhận thức, hành vi của hội viên phụ nữ cũng như cộng đồng, nhằm tăng cường sức khoẻ cho các thành viên trong gia đình, đặc biệt là phụ nữ và trẻ em, góp phần thực hiện tốt công tác vệ sinh môi trường nông thôn. Thông qua Quỹ quay vòng, nhiều xã đã huy động được nguồn vốn tiết kiệm để cùng hỗ trợ đầu tư vào việc xây dựng công trình cấp nước, nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn”.

Theo thống kê, tổng số vốn gốc của Quỹ quay vòng cấp nước và vệ sinh môi trường của Hội LHPN là hơn 12,2 tỷ đồng và với số tiền này đã có 6.544 hộ dân được vay vốn đầu tư xây dựng 4.400 công trình cấp nước nhỏ lẻ, 2.142 nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn. Từ đó, nguồn vốn đã quay vòng phát huy rất hiệu quả, đến nay, có thêm 11.656 hộ là hội viên Hội LHPN được vay vốn đầu tư xây dựng 8.292 công trình cấp nước, 5.496 nhà vệ sinh với tổng giá trị hơn 39 tỷ đồng. Đây là nguồn vốn thực sự có ý nghĩa và mang tính bền vững tại cộng đồng.

Qua tiếp xúc, trao đổi với người dân và cán bộ phụ trách tín dụng của quỹ quay vòng đều có chung một mong muốn, là Quỹ quay vòng cấp nước và vệ sinh môi trường được triển khai trên diện rộng và nâng hạn mức cho vay (hiện nay mỗi hội viên chỉ được vay từ 1 đến 5 triệu đồng) để nhiều hội viên phụ nữ hoàn cảnh khó khăn có cơ hội vay vốn đầu tư vào lĩnh vực này. Như tại Hưng Lam (Hưng Nguyên) hiện nay vẫn còn khoảng 25% hộ dân có nhu cầu đầu tư xây dựng công trình cấp nước sạch, nhà vệ sinh đạt tiêu chuẩn và rất muốn vay vốn từ quỹ quay vòng… đặc biệt, tại các huyện miền núi, người dân đang có nhu cầu rất lớn về nguồn vốn xây dựng công trình cấp nước, nhà vệ sinh.

Vì vậy trong thời gian tới, Hội LHPN cần tăng cường phối hợp với chính quyền và các ngành để thu hút thêm nguồn lực khác để hỗ trợ cho công tác truyền thông và đầu tư xây dựng công trình cho các hộ đặc biệt khó khăn để nâng tỷ lệ người dân nông thôn được sử dụng nước sạch và nhà vệ sinh. Đặc biệt là tiếp tục lựa chọn để mở rộng và giải ngân quay vòng nguồn vốn cho các địa bàn khác để tạo sự đồng đều giữa các địa phương trong tỉnh.

Hoàng Vĩnh