Janet Yellen: Người phụ nữ ngàn tỷ

(Baonghean) - Cùng với mối quan tâm về cuộc bầu cử tổng thống đang diễn ra sôi động “xứ cờ hoa”, dư luận thế giới cũng không thể bỏ qua câu chuyện Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) có tiếp tục lộ trình tăng lãi suất như dự định trong cuộc họp tới hay không. Cả thế giới vẫn đang dõi theo những bước đi của người phụ nữ có tên Janet Yellen - Chủ tịch Fed - người chiếm vị trí số 1 trong danh sách 50 nhân vật đương đại có ảnh hưởng nhất thế giới theo bình chọn của Bloomberg năm 2015.

Tư chất của một nhà lãnh đạo lớn

Có lẽ Janet Yellen được người ta nhắc tới nhiều nhất vào tháng 9 năm ngoái khi Fed quyết định hoãn tăng lãi suất lần đầu tiên sau gần một thập kỷ giữ gần mức 0%.

Chân dung chủ tịch Fed trên bìa tạp chí Bloomberg.

Từ thời điểm đó, cái tên Janet Yellen đã được tìm kiếm với tần suất lớn trên các mạng xã hội và cũng chính quyết định này đã đưa bà vào vị trí số 1 trong danh sách 50 nhân vật đương đại có ảnh hưởng nhất thế giới do Bloomberg bình chọn.

“Khéo léo, nhẹ nhàng, kiên quyết”; “người phụ nữ nhỏ bé với bộ óc siêu phàm”; “một quý bà nhỏ bé với chỉ số IQ cao” có lẽ là chưa đủ để nói lên những tính cách “đặc biệt” của Chủ tịch Fed Janet Yellen.

Những cộng sự trong công việc hay những người bạn học từ thời trung học của bà Yellen đều có những ấn tượng về người bạn học nhỏ nhắn song đầy mạnh mẽ. Tính cách điềm tĩnh hiếm có của Yellen được hình thành và biết đến nhiều từ thời bà còn ngồi trên ghế trường trung học Brooklyn, New York, với tấm bằng thủ khoa và được vinh dự đọc diễn văn vào ngày tốt nghiệp.

Bà cũng gây được ấn tượng mạnh không chỉ bởi sự thông minh, mà còn khả năng phân tích tài chính được bộc lộ sớm và có thể chịu được áp lực cao. Bạn bè và đồng nghiệp của Yellen - hầu hết đều là các quan chức Fed, cùng với một số chuyên gia kinh tế nhận xét bà có tính cách khiêm tốn, làm việc được với áp lực cao và luôn giữ được sự bình tĩnh dù phải đối mặt với nhiều bất ổn nghiêm trọng.

Bà Yellen chính thức được Thượng viện Mỹ phê chuẩn làm Chủ tịch Fed từ 6/1/2014. (Nguồn ảnh: Bloomberg)

Giản dị, thân thiện và dễ gần cũng là những gì người ta thấy ở bà. Bà thường ăn trưa trong quán cà phê với nhân viên bình thường của Fed bởi bà cho rằng “đây là cơ hội tốt để tìm hiểu xem người khác đang nghĩ gì, biết được cái người ta nghĩ trong đầu. Bà thích những cuộc trao đổi như vậy. Trong công việc tại Fed, người ta còn biết đến bà là một người tỉ mỉ và chi tiết.

Nhân viên tại đây đã quá quen với những câu nói như “Tôi không muốn chỉ dừng lại ở những kết luận. Có phải lạm phát đang đi đúng hướng hay không? Có phải các mô hình đang hoạt động? Tại sao đô la mất giá? Đâu là những rủi ro?... Khả năng mổ xẻ các vấn đề của Yellen đã khiến rất nhiều người phải “ngả mũ”.

Bà còn là người được đánh giá là luôn tạo ra “sức hút” đối với người đối diện. Vóc dáng của bà dường như tỷ lệ nghịch với “sức nặng lời nói” của bà. Theo như nhận xét của rất nhiều người, đó là bởi vì, bà có tài nghệ truyền thông và biết cách thương thuyết rất hiệu quả.

Điều này đã được Phó chủ tịch Fed Alan Blinder khẳng định: “Yellen tranh luận chứ không tranh cãi nên không làm cho phe bên kia nổi cáu mà ngược lại chuyển qua ủng hộ bà. Đó là một khả năng mà không phải ai cũng có”.

Nhà hoạch định chính sách xuất sắc nhất nước Mỹ đương đại

Tổng thống Mỹ Obama đã dành những lời có cánh “một trong những nhà kinh tế và nhà hoạch định chính sách xuất sắc nhất của nước Mỹ đương đại” để tặng Yellen khi tuyên bố bổ nhiệm bà vào chức Chủ tịch Fed.

Janet Yellen đã kế thừa sáng kiến được bắt đầu bởi cựu chủ tịch Fed Ben S.Bernanke trong việc truyền đạt thông điệp của Fed đối với thị trường một cách khéo léo.

Bà Yellen dưới thời cựu Tổng thống Bin Clinton. (Nguồn ảnh: Bloomberg)

Và điều này đã và đang giữ cho thị trường chứng khoán Mỹ ổn định hơn. Thống kê cho thấy dưới thời của bà Yellen, mức biến động niềm tin đã giảm xuống mức 14,3% từ mức 21,53% trong suốt thời kỳ ông Bernanke nắm quyền và từ mức 19,61% dưới thời của Alan Greenspan.

Bà Yellen tiếp tục đưa thông điệp tới Quốc hội Mỹ rằng, kinh tế Mỹ đang ngày càng khỏe mạnh hơn, với việc tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 7 năm qua.

Bên cạnh đó, khi nhìn vào chỉ số đo lường mức căng thẳng tài chính diễn ra trên các thị trường tiền tệ, trái phiếu và chứng khoán sẽ thấy rằng dưới thời bà Yellen các căng thẳng tài chính đang ở mức thấp nhất trong vòng 25 năm qua.

Hơn nữa chỉ số này không chỉ tốt nếu so sánh ở Mỹ, mà chỉ số này thậm chí đang diễn biến tốt hơn nhiều so với các chỉ số cùng loại của các thị trường tài chính châu Âu.

Diễn biến các hoạt động kinh doanh không phải là chỉ báo duy nhất cho thấy niềm tin vào nền kinh tế. Hoạt động tiêu dùng của người Mỹ đang có sự phục hồi tốt. Hệ số thu nhập trên mỗi cổ phiếu (EPS) của các công ty hàng tiêu dùng thuộc chỉ số chứng khoán S&P 500 đã chạm mức cao nhất kể từ năm 1990 - cho thấy sự cải thiện rõ từ hoạt động tiêu dùng của người Mỹ.

Nhưng điều đáng chú hơn nữa đó là việc chi tiêu mạnh tay đang diễn ra mà vẫn chưa có bất kỳ dấu hiệu nào của mối đe dọa lạm phát đang nhen nhóm. Lạm phát của Mỹ vẫn ở xa mức mục tiêu 2% của Fed.

Không chỉ thể hiện khả năng “tiềm tàng” của mình với vai trò chủ tịch Fed, khả năng “không tưởng”của người phụ nữ nhỏ bé này đã được thể hiện từ khi bà tham gia vào chính trường Mỹ.

Kể từ khi đảm nhiệm vị trí Phó Chủ tịch Fed tháng 4/2010, Yellen đã khẳng định mình không chỉ là một chính sách gia có lập trường kiên định mà còn uyển chuyển và sáng tạo.

Cuối năm 2010, đầu năm 2011, Fed bắt đầu thực hiện vòng nới lỏng định lượng lần hai với sự ủng hộ của hai lãnh đạo cao nhất, nhưng không phải quan chức nào cũng đồng thuận.

Đối diện với hoài nghi về kế hoạch mua thêm 600 tỷ USD trái phiếu kho bạc, bà Yellen đã đưa ra lý lẽ không thể bác bỏ: “Đó không phải là một đơn thuốc để chữa mọi bệnh, nhưng tôi tin nó sẽ phát huy tác dụng trong tối đa hóa việc làm và ổn định giá cả”.

Tròn một năm sau đó, Fed lần đầu tiên đưa ra tuyên bố về những mục tiêu dài hạn của mình, chính thức hóa cam kết duy trì lạm phát ở mức 2%/năm.

Niềm tin cho kinh tế toàn cầu

Trên cương vị Chủ tịch Fed, bà Yellen vẫn tiếp tục đưa thông điệp tới Quốc hội Mỹ rằng, kinh tế Mỹ đang ngày càng khỏe mạnh hơn, với việc tỷ lệ thất nghiệp đã giảm xuống mức thấp nhất trong vòng 7 năm qua, xuống ở mức 5,3% trong tháng 7 năm ngoái.

Bên cạnh đó, khi nhìn vào chỉ số Điều kiện tài chính Mỹ của Bloomberg, chỉ số đo lường mức căng thẳng tài chính diễn ra trên các thị trường tiền tệ, trái phiếu và chứng khoán sẽ thấy rằng các căng thẳng tài chính đang ở mức thấp nhất dưới thời của bà Yellen trong vòng 25 năm qua.

Diễn biến các hoạt động kinh doanh không phải là chỉ báo duy nhất cho thấy niềm tin vào nền kinh tế mà còn có sự đóng góp từ mức, hoạt động tiêu dùng của người dân Mỹ. Và hoạt động tiêu dùng của người Mỹ đang có sự phục hồi tốt.

Chỉ số doanh thu trên mỗi cổ phiếu (EPS) của các công ty hàng tiêu dùng thuộc chỉ số chứng khoán S&P 500 đã chạm mức cao nhất kể từ năm 1990 - cho thấy sự cải thiện rõ từ hoạt động tiêu dùng của người Mỹ.

Những gì đang diễn ra dưới sự điều hành của Janet Yellen đã và đang làm yên lòng cả Quốc hội Mỹ và bất cứ những ai đang lo lắng về sức khỏe của nền kinh tế lớn nhất thế giới này.

Theo thống kê biến động các mức giá trên thị trường nợ - trái phiếu chính phủ Mỹ trị giá 13 nghìn tỷ USD, thì mức biến động trung bình của các loại Trái phiếu kho bạc Mỹ đã giảm 35% kể từ khi bà Yellen lên nắm quyền thay ông Bernake tại Fed và thậm chí còn giảm 69% mức biến động so với người tiền nhiệm của ông Bernanke là Alan Greenspan.

Ngày 17/12/2015 vừa qua, một lần nữa bà Yellen lại cho thấy những chính sách hiệu quả trong thời gian đương nhiệm của mình khi quyết định tăng lãi suất cơ bản lên 0,25% sau 7 năm duy trì ở mức gần 0.

Quyết định được chờ đợi trong suốt 1 năm vừa qua là sự khẳng định, kinh tế Mỹ đã phục hồi vững chắc, làm điểm tựa cho kinh tế toàn cầu. Điều này cũng đồng nghĩa với việc, với những chính sách quyết đoán, hiệu quả của mình, Yellen đang dần đưa nước Mỹ trở lại với quỹ đạo phát triển của cường quốc hàng đầu thế giới./.

Thanh Hiền