Kết quả bước đầu điều trị thay thế gây nghiện bằng thuốc methadone

(Baonghean.vn) - Là địa phương thứ 12 trong cả nước triển khai chương trình điều trị thay thế các chất gây nghiện bằng thuốc Methadone (theo quyết định số 3900/QĐ-UBND ngày 22/9/2011 của UBND tỉnh), đến thời điểm này, cơ sở điều trị methanone đặt tại Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh đã tiếp nhận 178 hồ sơ bệnh nhân trong đó có 146 trường hợp đã được điều trị và bước đầu đã có hiệu quả thiết thực…

Sau khi được tư vấn, vận động tham gia điều trị bằng thuốc methadone, anh N.Đ.H ở Hưng Lợi (Hưng Nguyên) đều dặn mỗi ngày đến Trung tâm phòng, chống HIV/AIDS của tỉnh để được uống thuốc với mong muốn sẽ từ bỏ được ma túy, có sức khỏe để lao động sản xuất, làm lại cuộc đời. Anh tâm sự: “trước đây tôi cũng đã đi cai nghiện theo chương trình bắt buộc nhưng không thành công. Từ khi được điều trị bằng thuốc methadone, tôi thấy mình khỏe ra, tăng cân, đầu óc thoải mái, không phải vật vã vì thèm thuốc như trước nữa. Vì thế, tôi lại có cảm giác tự tin vào cuộc sống. Tôi hy vọng chương trình dùng thuốc thay thế này sẽ giúp mình đoạn tuyệt được với ma túy”…

Bệnh nhân đến khám tại cơ sở điều trị methadone (Trung tâm phòng chống HIV/AIDS Nghệ An)

Ông Nguyễn Văn Trịnh - Phó giám đốc Trung tâm Phòng chống HIV/AIDS tỉnh, cho biết: Methadone ít gây nghiện hơn ma túy và người sử dụng không phải tăng liều, hấp thu qua đường ống nên giảm được nguy cơ lây nhiễm HIV và các bệnh lây qua đường máu khác; tác dụng của thuốc kéo dài 24h nên những người được điều trị methanone chỉ phải uống thuốc 1 lần/1 ngày. Methadone cũng không gây phấn khích ảo giác như các loại ma túy khác nên sau khi uống người bệnh vẫn lao động bình thường, ổn định cuộc sống, hạn chế sa vào các tệ nạn xã hội và vi phạm pháp luật. Tác dụng thiết thực của thuốc methadone là giúp cho các đối tượng nghiện giảm sự lệ thuộc vào ma túy, đây lại là chương trình đang được sử dụng miễn phí cho nên nhiều đối tượng nghiện muốn được tham gia, có trường hợp trong một gia đình có hai anh em ruột, hai bố còn cùng đăng kí điều trị…. Đây là giải pháp cần thiết trong giải đoạn hiện nay nhằm giảm tình trạng tiêm chích ma túy, lây nhiễm HIV/AIDS, bảo đảm an ninh trật tự và giảm gánh nặng kinh tế cho các gia đình có người nghiện và ổn định trật tự xã hội.

Chương trình điều trị thay thế nghiện các chất dạng thuốc phiện bằng thuốc methadonne tại Nghệ An chính thức khởi động từ tháng 9 năm 2012, đến nay tiếp nhận 178 hồ sơ bệnh nhân, trong đó có 146 trường hợp đã được điều trị và bước đầu đã có hiệu quả thiết thực (riêng trong đợt 1 xét chọn 35 hồ sơ bệnh nhân và đưa vào điều trị 33) với số tiền thuốc trị giá khoảng 50 triệu đồng - một con số rất nhỏ so với số tiền mà bệnh nhân sẽ phải bỏ ra để tiêm chích ma túy. Trước khi khởi liều điều trị, Sở Y tế đã phối hợp với chính quyền, các ban ngành đoàn thể liên quan và nhân dân sở tại để thông tin tuyên truyền vai trò, trách nhiệm, những lợi ích thiết thực của việc điều trị methadone. Tổ chức chương trình tập huấn kỹ năng, quy trình xét chọn bệnh nhân điều trị cho ban chỉ đạo, ban xét duyệt cấp xã, phường, thị trấn nên chương trình đã nhận được sự quan tâm, ủng hộ cao của toàn thể xã hội.

Mới đầu Trung tâm phòng chống HIV/AIDS tỉnh mới chỉ tiếp nhận người nghiện ma tuý có hộ khẩu tại TP Vinh. Song do nhu cầu lớn, Trung tâm đã đề nghị tỉnh cho tiếp nhận những bệnh nhân có hộ khẩu ở các vùng phụ cận như Hưng Nguyên, Nghi Lộc, Cửa Lò… được điều trị bằng loại thuốc này. Trước mắt, chương trình được hỗ trợ về mặt chuyên môn, kỹ thuật và tài chính của dự án FHI và Quỹ toàn cầu phòng chống HIV/AIDS, nên tất cả các bệnh nhân tham gia điều trị không phải chi trả tiền thuốc và bất cứ khoản tiền nào khác.

Theo các bác sỹ tại Trung tâm thì việc điều trị các chứng nghiện chất dạng thuốc phiện bằng methadone ở tỉnh ta bước đầu đã có nhiều hướng khả quan: khoảng 98% bệnh nhân chấp hành tốt phác đồ điều trị, 70 - 80% bệnh nhân sau khi tham gia điều trị đã cải thiện về sức khỏe, tăng cân, tâm lý ổn định, giao tiếp tự tin, cải thiện mối quan hệ trong gia đình và ngoài xã hội. Một số người còn đi học nghề, tìm việc làm, giúp đỡ gia đình phát triển kinh tế và điều quan trọng nữa là xã hội giảm nguy cơ lây nhiễm HIV do tiêm chích ma tuý không an toàn.

Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Văn Trịnh thì để điều trị thành công ngoài việc cần có phác đồ điều trị phù hợp và bản thân người bệnh phải kiên trì, tuân thủ nghiêm túc hướng dẫn của thầy thuốc và quy định trong quá trình điều trị thì cần có sự quan tâm ủng hộ của người thân, gia đình, cộng đồng và toàn xã hội, xóa bỏ những mặc cảm, chia sẻ, động viên và tạo điều kiện việc làm, giúp người bệnh có thêm nghị lực, ổn định về tâm lý, yên tâm điều trị. Bởi vậy, ngoài việc điều trị, Trung tâm còn có bộ phận tư vấn hỗ trợ tâm lý cho bệnh nhân, tổ chức các mô hình sinh hoạt CLB bệnh nhân, CLB người nhà bệnh nhân… tạo không khí thoải mái cho bệnh nhân đến điều trị. Hiện cơ sở điều trị methadone tại Trung tâm đang phấn đấu đến cuối năm 2013 đạt qui mô 250-300 bệnh nhân.

Từ kết quả bước đầu này, Sở Y tế Nghệ An đang xây dựng lộ trình phát triển thêm các trung tâm điều trị thay thế các chất gây nghiện bằng thuốc methadone để thuận lợi cho việc điều trị của bệnh nhân. Trước mắt là đưa Trung tâm điều trị methadone tại huyện Quế Phong - một trong những điểm nóng về ma túy và nhiễm HIV/AIDS đi vào hoạt động trong năm 2013 với qui mô 250 bệnh nhân. Về lâu dài sẽ mở rộng triển khai tại một số địa phương khác như Thái Hòa, Đô Lương, Tương Dương…

Khánh Ly