Khó khăn trong bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch
Thực hiện Dự án 6 "Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch" thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025, ngành Văn hóa và Thể thao đã triển khai nhiều hoạt động, tuy nhiên vẫn còn những khó khăn.
Theo báo cáo của Sở Văn hóa và Thể thao, đến hết tháng 10/2024, từ nguồn vốn đầu tư phát triển, ngành Văn hóa và Thể thao đã triển khai thực hiện 2 dự án: Dự án Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tại bản Hoa Tiến, xã Châu Tiến, huyện Quỳ Châu và Dự án Tu bổ, tôn tạo và phát huy giá trị di tích Nhà cụ Vi Văn Khang tại xã Môn Sơn, huyện Con Cuông. Cả 2 dự án hiện trong quá trình thi công, dự kiến hoàn thành đúng tiến độ đề ra.
Đối với nguồn vốn sự nghiệp, đã hoàn thành việc mua sắm, bàn giao trang thiết bị cho 228 nhà văn hóa; xây dựng 1 mô hình văn hóa; xây dựng 10 tủ sách cộng đồng; hỗ trợ chống xuống cấp cho 3 di tích ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Bà Trần Thị Mỹ Hạnh – Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao cho biết, Dự án 6 đã có những tác động tích cực đến đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Các hoạt động như đầu tư cơ sở vật chất cho các thiết chế văn hóa, thể thao; hỗ trợ các hoạt động văn hóa, thể thao; xây dựng tủ sách phục vụ đồng bào... đã góp phần nâng cao mức hưởng thụ văn hóa cho nhân dân. Đồng thời, các hoạt động của Dự án nhận được sự quan tâm từ chính quyền địa phương và sự hưởng ứng của cộng đồng dân tộc thiểu số.
Tuy nhiên, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao cũng nhấn mạnh, hiện còn 41 thôn, bản vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi chưa có thiết chế văn hóa, thể thao. Bên cạnh đó, 418 nhà văn hóa thôn, bản đã xây dựng nhưng xuống cấp hoặc không đảm bảo quy mô, tiêu chuẩn. Việc huy động nguồn lực còn hạn chế; các huyện miền núi gặp khó khăn trong đối ứng vốn, trong khi việc triển khai Chương trình chủ yếu phụ thuộc vào ngân sách nhà nước. Đội ngũ cán bộ phụ trách văn hóa ở địa phương thường phải kiêm nhiệm nhiều nhiệm vụ khác nhau, gây khó khăn cho việc thực hiện.
Ngoài ra, việc triển khai Dự án 6 còn gặp một số vướng mắc liên quan đến chính sách hỗ trợ. Cụ thể: Thông tư số 55/2023/TT-BTC ngày 15/8/2023 của Bộ Tài chính không quy định cụ thể định mức chi đối với nhiệm vụ Hỗ trợ hoạt động cho đội văn nghệ truyền thống; Văn bản hướng dẫn số 1684/HD-BVHTTDL ngày 28/4/2023 của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch không quy định cụ thể nội dung, quy trình, thủ tục để thực hiện hỗ trợ cho nghệ nhân.
Những bất cập này đòi hỏi cần sớm có quan tâm của các cấp, ngành liên quan; sự điều chỉnh, hướng dẫn cụ thể hơn từ các cơ quan Trung ương nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy hiệu quả thực hiện Dự án trong thời gian tới./.
