Kỳ cuối: Tháo chạy trong nợ nần

Anh Trần Văn Hùng (đội mũ) hy vọng câu chuyện của mình sẽ là lời cảnh báo đến những người đang có ý định sang Angola.

Trong thời gian qua, đã có rất nhiều lao động người Nghệ An từ Angola tìm đường trở về quê. Chị Nguyễn Thị Hảo, cán bộ chính sách xã Nghi Xuân (Nghi Lộc) cho biết, theo thống kê chưa đầy đủ, trong xã có 40 lao động đi Angola, người ít nhất mất 70 triệu đồng, còn hầu hết mất từ 120 đến 140 triệu đồng. Từ đầu năm 2013 đến nay, có rất nhiều thanh niên trong xã tháo chạy khỏi Angola, quanh khu vực chợ Mai Trang đã có 6 người trở về nước trong cảnh nợ nần chồng chất. Bác Nguyễn Duy Lới, Xóm trưởng xóm Xuân Tân, xã Nghi Xuân cho biết, trong xóm có 5 người đi Angola, một số đã về nước. Mới đây nhất, người nhà anh Nguyễn Duy Tân trở về cùng căn bệnh sốt rét, bệnh gan, hiện đang nợ nần chất đống. Tại xóm Khoa Đà, xã Hưng Tây (Hưng Nguyên), nhiều người cũng đã trở về sau một thời gian đánh cược số phận và tính mạng ở châu Phi. Tại xã Nam Kim (Nam Đàn), một số người đã về nước, một số đang làm thủ tục để về.

Bên cạnh những người đã trở về được, có rất nhiều người đang rơi vào cảnh về không nỡ, ở không xong. Rất nhiều người phải vay mượn ngân hàng để giao cho “cò”, hiện nay chưa gửi về hết để trả nợ nên còn muốn nán lại ít tháng, một số bị ông chủ quỵt lương, thu hộ chiếu, đang tìm cách lấy lại,… Anh Nguyễn Phúc Thông ở xóm Xuân Trang, xã Nghi Xuân, có em trai là Nguyễn Phúc Mai hiện đang làm việc tại một công trường xây dựng ở Angola, thỉnh thoảng Mai lại gọi điện về cho anh trai, nhờ xoay xở tiền gửi sang để về nước. “Nó đi làm bên đó cực khổ mà chủ quỵt lương, lâu lâu lại gọi điện về nhờ tui vay vài ngàn USD gửi sang để nó về nước. Cả nhà tui đang lo sút vó vì không biết vay được ở đâu số tiền ấy gửi sang”, anh Thông tâm sự.

Danh sách lao động Nghệ An làm việc ở Angola do Sở LĐ- TB&XH cung cấp.

Ông Nguyễn Đăng Dương, Trưởng phòng Lao động - Việc làm - Tiền lương, Sở LĐ-TB&XH Nghệ An cho biết, hiện nay có 2.750 lao động người Nghệ An đang làm việc tại Angola, nhiều nhất là người dân các huyện Hưng Nguyên, Nam Đàn, Nghi Lộc, Diễn Châu, Yên Thành… Cách đây vài năm, việc đi xuất khẩu sang Angola thực sự là giấc mơ đổi đời, nhưng hiện nay người lao động đang tìm cách tháo chạy khỏi thị trường này vì những lý do như vấn đề lao động, việc làm ở quốc gia này đang có nhiều biến động, các công trình xây dựng ngày càng ít đi trong khi số lượng lao động người Việt Nam và Trung Quốc sang quá nhiều dẫn đến tình trạng thiếu việc làm; một số chủ thầu người Việt bắt đầu giở các chiêu trò như quỵt lương lao động, gọi cảnh sát đến bắt các lao động đang bị nợ nhiều tháng tiền lương khiến họ bị trục xuất về nước; nỗi lo cướp bóc, bệnh tật hành hạ.

Bên cạnh đó, thời gian gần đây, nhà chức trách Angola đang mạnh tay kiểm tra, xử lý những lao động bất hợp pháp, trục xuất những người này về nước. “Chúng tôi đã rất nhiều lần cảnh báo đến tận hệ thống loa phát thanh phường, xã, khối xóm, về những rủi ro của thị trường Angola nhưng nhiều người vẫn muốn đổi đời, vẫn ước mơ xuất ngoại để làm giàu, giờ rất nhiều người trong số này đang lâm vào cảnh nợ nần chồng chất, có người muốn về cũng không đủ tiền, có người phải mang theo thương tật.

Đây thực sự là vấn đề nhức nhối khi mà Chính phủ Việt Nam chưa ký kết hợp tác lao động với Chính phủ Angola, những người lao động bị cướp bóc, chấn lột, bị cảnh sát bắt đều không có người bảo lãnh và phải chịu cảnh trục xuất về nước. Những người bị nạn trở về cũng không nhận được sự hỗ trợ nào vì họ đi xuất khẩu lao động “chui”, ông Nguyễn Đăng Dương khẳng định và cảnh báo rằng, Angola hiện nay không còn là đất hứa đối với lao động phổ thông người Việt như mấy năm trước đây nữa.

Nguyên Khoa