Lạ với món ăn ngon từ nòng nọc của người Thái Nghệ An

(Baonghean.vn) – Trong không gian ẩm thực của đồng bào dân tộc Thái ở miền Tây Nghệ An có một món ăn rất được bà con ưa thích và chỉ khách quý mới được tiếp đãi món này. Đó là ‘khuộc lám” được chế biến kỳ công từ những con nòng nọc dưới khe suối.

Nhà bà Vi Thị Hoa ở bản Na Lượng 1 (xã Hữu Kiệm - Kỳ Sơn) nằm dưới chân núi nơi có ngôi đền Pu Nhạ Thầu quanh năm nghi hút khói hương, một bên là dòng Nậm Mộ xanh mát. Thấy khách đến chơi nhà, bà bảo mấy đứa con tranh thủ lúc nước cạn ra sông kiếm chút thức ăn 'tươi'. Ấy là nòng nọc. Dù đã được thưởng thức nhiều món ăn ở vùng cao của bà con người Thái nhưng khi nghĩ đến việc ăn nòng nọc chúng tôi vẫn không khỏi có chút cảm giác hoảng hốt. Hiểu được tâm lí khách, bà nói ngay: “Khách quý đến nhà mới được mời món này đấy’.

Tranh thủ lúc nhàn rỗi, bà con người Thái ở Nghệ An thường ra suối xúc nòng nọc về chế biến món ăn.

Sau vài tiếng đồng hồ, 2 cô con gái bà Hoa đã mang về gần 1 kg nòng nọc. Con nào con nấy to bằng đầu đũa ngoe nguẩy trong giỏ. Một cảm giác 'sởn da gà' xâm chiếm lấy chúng tôi lúc ấy. “Món này sạch lắm, tí nữa sẽ được thưởng thức ngay thôi” – bà Hoa hồn nhiên nói.

Nòng nọc được làm sạch và ướp gia vị cầu kỳ.

Rồi bà xắn tay áo làm sạch ruột nòng nọc bằng 1 thanh nứa vót mỏng. Những con nòng nọc được trộn với sả, ớt, mạc khẻn (tiêu rừng), mắm muối và gạo tấm giã nhỏ. Khi các công đoạn xong xuôi, bà cho tất cả vào 2 ống nứa nút kín đem bỏ lên bếp than hồng. “Khoảng 30 phút sau là có ăn nhé. Loại nòng nọc này sống ở sông suối và phải bắt khi chúng chưa thành ếch nhái mới ngon” – con gái bà Hoa ngồi lật ống nứa ỏn ẻn nói.

Món nòng nọc được nướng trong ống nứa.

Mâm xôi được dọn ra. Lúc này nòng nọc đã chín, bà Hoa chẻ ống nứa đổ ra đĩa. Một mùi thơm bốc lên thật dễ chịu. Mùi sả, mạc khẻn hòa lẫn trong mùi thơm của tấm nếp, mùi than của lửa hồng khiến chúng tôi muốn sà ngay vào mâm. Bà Hoa giảng giải rằng: “Món này được nướng trong ống nứa gọi là lám hoặc lam. Đây là cách chế biến món ăn truyền thống của người Thái khiến cho thức ăn không bị bay hết mùi. Khi ăn phải ăn kèm với xôi mới ngon”.

Khi nướng xong, nòng nọc có vị thơm, béo khó cưỡng.

Cảm giác hoảng hốt ban đầu nhanh chóng được xua đi bởi cái mùi vị thơm nồng, đượm khói bếp lan tỏa trong ngôi nhà nhỏ. Tuy vậy, ban đầu tôi cũng chỉ dám nhấm nháp nếm thử. Ngon một cách lạ lùng. Món 'khuộc lám' vừa có vị ngọt đặc trưng lại vừa có vị ấm của sả, vị cay của mạc khẻn và mùi thơm của các loại gia vị hòa quyện với mùi nứa tươi khi đốt trên than hồng. Tất cả thì không gì sánh bằng.

'Khuộc lám' là món ăn độc đáo của đồng bào Thái vùng cao Nghệ An. Món ăn đặc biệt này sẽ làm mê mẩn bất cứ ai khi đã một lần được nếm thử.

Đào Thọ