90% sản lượng thủy sản tập trung vào thị trường Trung Quốc qua con đường xuất khẩu tiểu ngạch.
Giá bán thủy sản cao hay thấp, sức tiêu thụ mạnh hay yếu, bao giờ cũng nằm ngoài khả năng chi phối của ngư dân. Hàng thủy sản khi đầu ra chủ yếu thông qua con đường xuất khẩu tiểu ngạch.
Giá thấp nhất và giá cao nhất trong thu mua tôm hùm chênh lệch đến cả 1 triệu đồng/kg trong cùng một thời điểm. Nếu là tôm loại 1 có thể bán được 1,5 triệu đồng/kg nhưng nếu loại 2, chỉ là 1,2 triệu và nếu là loại 3 chỉ còn 800.000 đồng/kg.
Mất đến 18 tháng nuôi, ngư dân mới xuất bán tôm hùm thương phẩm. Biết là cách mua không thỏa đáng, nhưng nếu không bán thì cũng chẳng biết bán cho ai.
Sau khi tôm hùm được bán cho những người chuyên mua sẽ chuyển về các vựa và từ các vựa này, tôm hùm xuất bán sang Trung Quốc theo đường tiểu ngạch. Từ giá cả đến cách thức mua bán đều lệ thuộc vào những đầu mối xuất khẩu tiểu ngạch. Những nông dân chưa bao giờ biết đầu mối đó cụ thể là ai.
Tình hình nuôi trồng khó khăn, sản lượng thấp trong khi thị trường không ổn định làm tăng lo ngại của ngư dân. Giá tôm hùm thay đổi liên tục. Sự liên tục thay đổi về giá có liên quan đến một thực tế là 90% sản lượng tập trung vào thị trường Trung Quốc qua con đường xuất khẩu tiểu ngạch.
Đặc thù đối với những loại thủy sản như tôm hùm là xuất bán theo dạng tươi sống, nghĩa là không thể hướng đến những thị trường xuất khẩu có khoảng cách địa lý quá xa. Trong khi đó, mức tiêu thụ tại thị trường trong nước lại không đáng kể. Chính điều này đã khiến cho tình trạng chèn ép giá thu mua tôm hùm xuất khẩu đã kéo dài dai dẳng suốt nhiều năm qua.
Rủi ro từ phía các thị trường xuất khẩu thủy sản qua đường tiểu ngạch đã được cảnh báo từ lâu. nhưng về phía vùng nuôi trồng thủy sản thì hầu như không có được giải pháp nào./.
