Lộc Xuân

(Baonghean) - Dòng chảy thời gian của một năm hình như cũng tuân theo quy luật tạo hóa diệu kỳ nào đó của thiên nhiên. Dẫu chu kỳ có lặp lại thì mỗi năm lại có một đổi thay: mới mẻ, lớn lên, già đi, rụng xuống và đâm chồi. Từ đầu Xuân đến vào Hạ, sang Thu và cuối Đông.

Trong nắng xuân. Ảnh: Quốc Đàn

Trong những thời khắc biến đổi ấy, chỉ mùa Xuân mới có những sắc thái riêng. Không nồng nhiệt rực rỡ như mùa Hè, không đắm đuối mơ màng và đa cảm như mùa Thu, không ưu tư trầm mặc và lặng lẽ khuất nhường như mùa Đông. Xuân dường như dồn tụ kết tinh của cả ba mùa. Có một chút Hè khoe sắc, một chút Thu thay lá , một chút Đông lất phất mưa se lạnh, để bừng dậy một sức sống mới cho cả một năm đó là lộc Xuân.

Lộc Xuân trổ mầm trên những cành lá khẳng khiu, khô mốc. Sáng ra vườn, ta đã thấy nứt những kẽ mầm phát sáng, màu diệp lục non tơ còn đọng lại anh ánh giọt mưa Xuân. Hình như, chính những hạt mưa bụi li ti, lắc rắc ấy đã chích vào lớp da xù xì của vỏ cây để trổ một năng lượng bất ngờ, để nứt ra những chồi non lộc mới.

Không biết ai đã đặt tên cho một loài cây: lộc vừng. Thật lạ, lá lộc vừng từ xanh thẫm tự mình đỏ ối dần lên và rụng xuống từng xấp lá đều đặn rải ra trên mặt đất. Không cần gió rung hay tay người chạm tới. Tự cây biết và thay áo cho mình một cách điềm đạm và nhạy cảm. Lá đổi màu trong đêm, lá rụng xuống trong ngày. Rồi muôn lộc Xuân vươn lên lớp lớp để đến một ngày nào đó những chùm hoa lộc vừng thõng xuống như một tấm rèm li ti chấm đỏ đan vào trong gió hương thảo thơm mà quyến rũ lạ lùng.

Ai đã đặt tên cho một loài hoa: hoa sầu đông? Tên hoa cho ta một liên tưởng về một ký ức xa xưa nhơ nhớ, bâng khuâng mà có chút se lòng. Đó là hoa xoan li ti của tháng Ba mùa giáp Hạ. Cành xoan thật dễ gãy nhưng thân gỗ xoan già ngâm nước ao để dựng cột nhà thì chắc bền ít mối mọt trông thật nhẹ nhàng và thanh thoát. Bao đời nay những ngôi nhà gỗ xoan thoáng mát thật gần gũi với đời sống nhà nông. Xoan trồng ngay trong vườn, ngả xuống ngâm ở ao vườn và chỉ cần đẽo lớp vỏ bên ngoài đã cây cột tròn nổi vân sáng như có một lớp xà cừ dát mỏng. Cây gỗ nhẹ mà tình gỗ nặng. Hoa xoan thật khiêm nhường. Từng chùm lấm tấm màu trắng, li ti màu tím lại có chút thoảng hương lây rây với màn mưa Xuân mỏng mảnh dệt lên một lớp áo Xuân duyên dáng nữ tính. Xuân e ấp và cứng cỏi. E ấp của lá của hoa, cứng cỏi của thân của rễ, lộc hoa sầu đông mang lộc đến cho người. Nhiều lúc tôi bần thần nhìn chùm lộc xoan mà cứ day dứt mãi với hai chữ sầu đông. Một chút thoảng buồn mà thấm đẫm bao ân tình chiêm nghiệm sống, từng trải một đời người, đời cây…

Ở quê tôi, còn có một lộc Xuân kỳ lạ hiếm gặp đó là lộc nhung của hươu. Những cành lộc nhung phơn phớt một lớp lông mỏng mịn màng trong suốt. Thứ lộc này là thuốc bổ dưỡng xếp vào loại hiếm quý nhất. Nhưng để được cặp lộc nhung dài khoảng gang tay ấy, hươu đã ăn bao thứ lá, lộc lá trong sạch để tinh chất kết đọng lại một dạng lộc rắn nhưng vẫn có cảm giác mềm mại non tơ như lá. Hóa ra, tất thảy trong trời đất này đều có bàn tay sắp xếp của tạo hóa thật bí ẩn, thật tinh khiết, thật tin cậy của thiên nhiên.

Mùa Xuân là Tết trồng cây. Bác Hồ là người có tầm nhìn xa rộng và thấu hiểu quy luật của tự nhiên, của con người. Hình như, cây cũng có một giác quan bí ẩn nào đó. Vườn nhà tôi có trồng cây cau, phía dưới gốc là một khóm hoa hồng. Nhiều lần quan sát, tôi nhận thấy một điều bí ẩn, tàu cau già rụng xuống dù không có gió vẫn chòng chành rơi tránh những cành hoa đang rực rỡ sắc màu. Cây nghe được tiếng người, sự vuốt ve chăm sóc của bàn tay người. Bón cho cây một ít đất tốt thật quan trọng nhưng truyền cảm cho cây một nguồn năng lượng để sẻ chia và khát vọng về sự lớn lên của mầm, của lộc, sự trĩu nặng hướng về mặt đất của quả của hạt lại thân thiết hơn nhiều. Lộc không có nghĩa về vật chất thuần túy mà còn là sức sống trỗi dậy để thăng hoa phát tiết cả trí tuệ, tâm hồn, sức khỏe. Lộc chính là nguồn năng lượng sống, năng lượng yêu, sự giao hòa với thiên nhiên, như nhà thơ Huy Cận từng viết: “Mưa Xuân tươi tốt cả cây buồm”. Lộc Xuân là mùa trổ lộc và phát lộc mang lại lộc mới đầu năm, tươi tốt ngay chính trong tâm hồn mình!

Nhà văn Nguyễn Ngọc Phú