Mùi khói...

(Baonghean) - Lần đầu tiên tôi gọi được tên nỗi nhớ đến nao lòng trong mình, ấy là khi ngồi nhắm chặt mắt tựa đầu vào thành tàu đúng lúc tàu chạy vắt qua cánh đồng vùng trung du vào mùa gặt. Khói sộc vào mũi tôi mùi rơm rạ đồng chiều, mùi của mùa màng, của ký ức tuổi thơ. À hóa ra cái nỗi nhớ bao năm nay vẫn cồn cào chính lúc tôi ngồi trong nhà hàng gọi một tô cơm trắng, một đĩa cá kho. Lúc chen chúc ở ngã tư đúng giờ cơm chiều nghe bụng đói mà mùi khói xe sộc vào mũi đến đuội người. Hay lúc tỉnh giấc trưa thức dậy thấy cái kho ký ức trong mình cứ bồn chồn day dứt không yên, nhớ một cái gì đó không rõ nghĩa. Giờ thì đã gọi nỗi nhớ thành tên. Nhớ khói!
Bạn người thành phố, quen ăn hàng quán hoặc có nấu một bữa cơm tươm tất tại nhà thì cũng là nấu bằng bếp ga, bếp điện, xa xưa hơn thì cũng là bếp than đầy khói độc. Thế nên khi theo tôi về quê nghỉ hè ngửi thấy mùi khói đốt đồng thơm mùi lùi lụt khoai sắn của lũ trẻ chăn trâu là bạn khoái. Bạn cứ một mực bảo đặc sản của quê đây chứ đâu, thành phố đầy đủ cả chỉ thiếu có bấy nhiêu thôi. Tôi kể bạn nghe về chuyện ngày nhỏ đi học về trưa, bụng đói nên suốt dọc đường đi cả bọn cứ tranh nhau ngửi khói mà đoán xem khói này đốt từ lá gì, rồi từ mùi khói mà đoán được món này là món gì. Bạn không tin ư? Thì khói củi bạch đàn có mùi hăng hắc, khói củi tre có mùi của rừng, khói rơm có mùi thơm của lúa lép... Này là mùi cá rán, mùi thịt kho tàu, mùi tỏi xào rau bí. Cứ thế rồi cãi nhau loạn lên quên cả cái đói cồn cào trong bụng, đoạn đường từ trường về nhà cũng vì thế mà ngắn đi đôi chút. Bạn nghe xong cười bảo “từ giờ trò chơi của chúng mình sẽ là đoán khói”. Vậy là bạn luôn là người ngồi sau xe, tựa đầu vào lưng tôi, nhắm chặt mắt hít hà mùi khói tỏa ra từ khắp các ngõ ngách, cung đường nơi miền quê chúng tôi qua. Để đến khi quay trở về thành phố bạn ví nỗi nhớ khói của mình như người thèm rau lâu ngày thấy ruột cồn cào, như những người đang yêu mà phải cách xa nhau...
Ảnh minh họa
Ảnh minh họa
Ngoại bây giờ lưng còng, tóc bạc, nhớ nhớ quên quên. Chuyện ngày xưa ngoại kể lại thơm mùi cổ tích. Ngày tôi còn là cô bé mười ba, tóc đuôi gà, da ngăm đen chiều nào cũng tựa cửa đợi chờ. Người dưng đi qua hỏi tôi đang đợi chờ ai chỉ nhận được cái lắc đầu quầy quậy, rồi nép vào ngực ngoại ấm ức khóc cả chiều. Trong nỗi buồn của đứa trẻ trông ngóng người thân đang mưu sinh ở nơi xa hình như có màu khói nắng. Khói bay trong mắt bà mờ ảo, vời vợi trong tôi một mỗi buồn. Rồi bao năm tháng trôi qua, khói nắng trôi trên tóc ngoại bàng bạc, trên vạt áo dài trắng tôi đến trường, trên ga tàu chiều đón bố mẹ tôi về sum họp. Lần này về nhà thấy ngoại kêu dạo này lúc nào cũng thấy khói nắng trôi trước mặt. Tôi nghe mà thấy buốt lòng, bởi biết rồi đây, đến một ngày không xa ngoại sẽ không còn nhìn thấy gì, ngay cả màu khói nắng. Riêng tôi bây giờ cũng không còn là cô bé mặc áo dài trắng đến trường hôm nào, đời cũng nhàu nhĩ như từng nếp áo. Hiếm hoi lắm mới có dịp trở về ngồi bên ngoại ngắm khói nắng bay ngang mảnh sân nhỏ chênh vênh. Bạn từng hỏi khói nắng có mùi gì? Tôi nói nó có mùi kỷ niệm. 
Bạn biết không, tôi nhớ cả mùi khói hương trầm bà thường thắp cho ông vào mồng Một, ngày Rằm. Trong khói hương bảng lảng lẫn tiếng bà lầm rầm nói chuyện với ông ở một cõi xa xăm nào đó. Tôi như được sống trong một thế giới khác, nơi ấy có ông, có những người thân mà tôi chưa từng một lần gặp mặt. Khói hương trầm là thứ khói vừa ấm áp, sum vầy vừa đắng đót chia xa. Tôi thường nằm trên chõng tre, ngắm bà mặc bộ quần áo gụ, hiền từ đứng giữa khói hương hệt như bà tiên vậy, khuân mặt bà phúc hậu vô cùng. Rồi tôi thiếp đi và bao giờ cũng là một giấc ngủ yên lành. Khi ấy ngoài vườn trăng thanh gió mát, vài tàu lá chuối lay động xôn xao cả góc vườn...
Tôi bây giờ cứ xa quê là như kẻ mất gốc, bói chẳng thấy khói bếp, tìm mỏi mắt cũng chẳng thấy khói nắng đâu. Trong căn phòng trọ chật hẹp thường không có bàn thờ mà vì thế khói hương trầm cũng dần bỏ ký ức mà đi. Một năm độ mươi lần về quê, ai hỏi cũng bảo về vì việc này việc kia nhưng kỳ thực vì nhớ khói mà về. Chỉ sợ mai này sống ở phố lâu ngày nhỡ quên khói thì thiệt thòi cho suốt phần ký ức còn lại của cuộc đời. 
Vũ Thị Huyền Trang

tin mới

Nghệ An cấm cho thuê hội trường xã, nhà văn hóa xóm để giới thiệu sản phẩm, bán hàng

Nghệ An cấm cho thuê hội trường xã, nhà văn hóa xóm để giới thiệu sản phẩm, bán hàng

(Baonghean.vn) -UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu các địa phương trên địa bàn tuyệt đối không cho các doanh nghiệp, cá nhân thuê, mượn hội trường UBND phường, xã, thị trấn; nhà văn hóa khối, xóm, bản, các sân vận động để tổ chức giới thiệu sản phẩm, bán hàng, tổ chức hội thảo kết hợp bán hàng.

Đi tìm phố Tây Thành Vinh

Có một phố Tây ở thành Vinh

(Baonghean.vn) - Rất nhiều người sống ở Vinh không biết đến sự khác biệt của góc phố này. Bởi lẽ, góc phố chỉ thật sự “thức giấc” khi phần còn lại của thành phố “đi ngủ”. Góc phố đó được tạo nên bởi những gam màu độc đáo của tuổi trẻ, của hoài niệm, của văn hóa giao thoa.

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

Những 'cây cao bóng cả' giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống ở miền Tây Nghệ An

(Baonghean.vn) - Được ví như những người “truyền lửa” thắp sáng những giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số, hiện những người cao tuổi ở miền Tây xứ Nghệ vẫn ngày đêm trao truyền những giá trị văn hoá của dân tộc mình với mong ước bảo tồn, gìn giữ cho muôn đời sau.

Cận cảnh nhan sắc hoa khôi Miss Vinh 2023

Cận cảnh nhan sắc hoa khôi Miss Vinh 2023

(Baonghean.vn) - Thí sinh mang số báo danh 28 - Phạm Thị Thuỳ Trang, người đẹp đến từ Trường THPT Huỳnh Thúc Kháng, đã xuất sắc giành danh hiệu cao nhất của cuộc thi Thanh niên thanh lịch thành phố Vinh - Miss Vinh 2023.

Hàng trăm quà trung thu dành tặng các học sinh dân tộc thiểu số, hoàn cảnh khó khăn

Trao tặng học bổng và quà trung thu đến các học sinh dân tộc thiểu số, hoàn cảnh khó khăn

(Baonghean.vn) -Tối 29/9, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn và Hội khuyến học tỉnh tổ chức chương trình  “Nhịp cầu yêu thương - Nâng bước em đến trường”, dành tặng những món quà thiết thực tới các em học sinh dân tộc thiểu số, hoàn cảnh khó khăn nhân dịp đầu năm học mới.

Nghệ An đạt giải Nhất toàn đoàn kiểm tra Phó tham mưu trưởng BĐBP tỉnh thành phố, Đồn trưởng, Chính trị viên Đồn biên phòng năm 2023

Nghệ An đạt giải Nhất toàn đoàn kiểm tra Phó tham mưu trưởng BĐBP tỉnh thành phố, Đồn trưởng, Chính trị viên Đồn biên phòng năm 2023

(Baonghean.vn) - Sáng 29/9, Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng tổ chức bế mạc và trao giải cho các tập thể và cá nhân có thành tích tốt trong đợt kiểm tra Phó tham mưu trưởng Bộ đội biên phòng tỉnh, thành phố; Đồn trưởng, Chính trị viên Đồn Biên phòng năm 2023.