Nghề nuôi hàu trên dòng Mai Giang

(Baonghean) - Bao lần thưởng thức món hàu nướng, hàu hấp, được cảm nhận vị ngọt, giòn, béo ngậy quyện lại nơi đầu lưỡi đã khiến tôi nảy ra ý định tìm hiểu về hàu. Qua lời giới thiệu của anh bạn làm ở Hội Nông dân tỉnh, tôi tìm về xóm 10, 11 xã Mai Hùng (Quỳnh Lưu) nơi nuôi hàu nhiều nhất tỉnh. Nghề nuôi hàu trên sông Mai Giang đem lại cuộc sống ấm no, sung túc cho những ngư dân nơi đây.

Người đưa nghề về làng

Dòng Mai Giang uốn mình chảy từ nguồn về, trước khi đổ ra biển qua lạch Cờn đã chảy qua địa phận xã Mai Hùng dài 6km. Nhờ nằm giáp ranh với cửa sông, cửa biển nên nước sông Mai Giang có độ mặn vừa phải, phù du phát triển mạnh là nơi tập trung sinh sống của loài nhuyễn thể hàu. Thế nhưng, người dân Mai Hùng lúc đó không ai biết đến nghề nuôi hàu. Ông Trần Đức Tình, Chủ tịch Hội Nông dân xã cho biết: “Ngày trước, hàu sống và sinh sản bám trên các dải đá vôi nằm tập trung giữa lòng sông. Vào mùa hàu (từ tháng 9 âm lịch đến hết tháng Ba âm lịch), ngư dân ở làng vào mùa... lặn sông. Khai thác mãi rồi cũng cạn kiệt, hàu không còn môi trường để sinh sống, cứ theo phù du đổ ra sông, ra bể. Phí lắm! Vậy nên người dân Mai Hùng vẫn nghèo, vẫn chật vật...”.

Quãng đến năm 2000, anh Văn Đức Nhiệm bắt đầu nuôi hàu thử nghiệm trên khúc sông Mai Giang đoạn chảy qua xã Mai Hùng. Anh Nhiệm tâm sự: “Hồi đó, học xong phổ thông, em theo chúng bạn vào tận Vũng Tàu kiếm sống. Quen nghề sông nước, bọn em làm thuê cho chủ các đầm tôm, nghề đi lồng... Ở trong đó, không chỉ khai thác hàu, người ta còn phát triển nghề nuôi hàu trên sông. Nghề đó “một vốn bốn lời”, nhiều khúc sông làm ra bạc tỷ. Nhìn họ làm ăn mà thèm... Ở quê mình, có sông, có biển, cũng có lợi thế như họ, sao không làm theo?”. Và rồi, khi đã kiếm được ít vốn, học hỏi được kha khá kinh nghiệm, Nhiệm về quê, bắt đầu nghề nuôi hàu.

Nghề nuôi hàu trên dòng Mai Giang ảnh 1

Những giàn nuôi hàu trên sông Mai Giang

Anh lặn lội đi tìm vỏ hàu, tìm dây, dựng cột nuôi hàu. Người dân trong làng hết sức ngạc nhiên, chẳng hiểu Nhiệm làm gì trên khúc sông đó. Anh Nhiệm cho biết: “Ban đầu, cũng chỉ làm thử nghiệm vậy thôi, chẳng dám ăn chắc gì. Vậy mà vụ đó, cũng nuôi được 500 xâu, thu về hơn 3 triệu đồng. Thấy có hiệu quả nên làm nhiều hơn...”. Người dân trong làng thấy Nhiệm phất lên từ hàu nên cũng làm theo.  Đến năm 2004 thì trong làng đã có khoảng hàng chục hộ nuôi hàu. Và nghề nuôi hàu thực sự phát triển khi Hội Nông dân tỉnh có dự án “Hỗ trợ nghề hàu” cho ngư dân xã Mai Hùng vào năm 2006. Theo đó, mỗi hộ nuôi hàu được hỗ trợ 5 triệu đồng làm giàn nuôi. Ban đầu chỉ vài hộ tự phát, đến nay, hai xóm 10, 11 của xã Mai Hùng  được gọi với  cái tên “làng Hàu”.

Nghề nuôi hàu còn tạo công ăn việc làm cho nhiều lao động mùa vụ với mức thu nhập khá cao. Vào mùa thu hoạch, mỗi hộ nuôi hàu phải thuê 5-6 nhân công cạy hàu, mỗi ngày cạy khoảng 3kg thịt hàu, được trả công từ 100-150 ngàn đồng. Và nghề nuôi hàu có thể tận dụng nhân công trong gia đình: đàn ông thì làm giàn, kết bè; phụ nữ, trẻ em xâu vỏ hàu, cạy hàu...

Ở làng này hàu đã hòa quyện trong đời sống người dân, ấm no hay nghèo đói cũng nhờ cả vào hàu. Anh Nhiệm cho biết: “Mấy đứa con tui đều ăn học trưởng thành từ hàu. Áo quần, sách vở của bọn trẻ trông vào những xâu hàu, theo từng con nước lên xuống. Người làng tui vẫn nói, không có nghề nuôi hàu thì biết đến khi mô cho thoát nghèo?”.

Nghề “một vốn bốn lời”

Tháng Hai, tháng Ba, người dân trong xóm thu mua vỏ hàu chuẩn bị cho vụ nuôi mới. Ra Thanh Hóa, vào Quảng Bình để mua, giá vỏ hàu tính bằng bì. Sau khi mua về, lựa chọn vỏ, đục lỗ rồi dùng dây cước xâu thành chuỗi. Cọc tre, cọc bê tông, hoặc kết bè nứa, mét trên sông, buộc các xâu vỏ hàu vào và thả xuống sông. Nguồn phù sa từ sông Mai Giang chảy xuống; nguồn nước mặn từ lạch Cờn chảy vào pha trộn theo những con nước lên, xuống tạo nhiều tảo, làm nên vùng sinh sôi nẩy nở lý tưởng của loài hàu. Người nuôi chỉ cần đầu tư con giống và đóng lồng thả xuống sông, sau một thời gian là có hàu thu hoạch. Với giá con giống hiện nay khoảng 10 ngàn đồng/kg nhưng đến thời điểm thu hoạch có giá tới hơn 25 ngàn đồng/kg. Vì thế, nghề nuôi hàu được coi là nghề “lợi nhuận” cao.

Nghề nuôi hàu trên dòng Mai Giang ảnh 2

Xâu hàu, chuẩn bị thả giống

Ông Đậu Huy Dữ, một người có thâm niên nuôi hàu kể cho chúng tôi nghe về cái nghề độc đáo này: “Nghề này cũng nhàn hạ, bởi vào khoảng tháng Ba hàng năm, bà con bắt đầu đổ hàu giống vào các giàn để nuôi. Từ đó cho đến lúc thu hoạch chỉ cần trông coi và làm vệ sinh lưới nuôi cho sạch sẽ để hàu mau lớn là được”. Vùng nuôi hàu của gia đình anh chỉ có chiều dài dọc bờ sông hơn 40m, anh thả 5 ngàn xâu, đến mùa thu hoạch phải thuê 5 - 6 lao động đến tách hàu lấy ruột mới kịp cung cấp cho bạn hàng. Với giá trên thị trường hiện nay (80.000 - 90.000 đồng/kg ruột), sau khi trừ chi phí, thuê nhân công tách vỏ, anh thu về trên 30 triệu đồng.

Hiện toàn xã Mai Hùng đã có hơn 80 hộ nuôi hàu; hộ nuôi ít nhất 2.000 xâu, hộ nuôi nhiều nhất tới 10.000 xâu. Thị trường hàu rộng lớn, sản xuất không đủ cho tiêu thụ. Năm 2012, bà con 2 xóm 10, 11 đã thu được hơn 5 tỷ đồng từ con hàu.

Nghề nuôi hàu có nhiều thuận lợi là thế, nhưng vẫn gặp một số khó khăn mà người dân nơi đây chưa thể khắc phục được. Chẳng hạn như vào khoảng thời gian từ tháng Bảy dương lịch cho tới Tết là thời gian bà con thu hoạch hàu. Nhưng đây là thời điểm mưa nhiều nên nhiệt độ nước thay đổi làm con hàu có khả năng chết, do đó nhiều lúc phải thu hoạch sớm, khiến cho năng suất và chất lượng hàu không được như mong muốn.

Và dù là nghề mang lại lợi nhuận cao, nhưng hiện nay, không thể mở rộng diện tích, bởi chiều dài đoạn sông chảy qua địa phận xã chỉ dài 6km, và để bảo vệ an toàn giao thông đường thủy nên chỉ có thể lấn sông 4m. Bên cạnh đó, nếu không tích cực bảo vệ môi trường nước đi đôi với khai thác thì hàu cũng sẽ bị tận diệt. Giống hàu từ nguồn tự nhiên ngày càng khan hiếm, trong khi đó, chưa có cơ quan chức năng nào sản xuất giống hàu nhân tạo. Do vậy, để có đủ lượng giống thả dặm sau những kỳ thu hoạch, các hộ nuôi hàu ở đây đã phải lặn lội ra đến Đà Nẵng, Quảng Ngãi mua giống.

Chia tay làng hàu khi mặt trời đỏ ối lặn dần về phía biển. Những ngư dân làng hàu vẫn cần mẫn đục lỗ, xâu dây, chuẩn bị cho vụ nuôi thả hàu mới. Dòng Mai Giang lững lờ trôi, mang trong nó phù sa, phù du của sông, của biển, kiến tạo nên giống hàu, mang lại cho người dân Mai Hùng cuộc sống ấm no, sung túc...

Bài, ảnh: THANH PHÚC

Tin mới

Trọng tài

Chú trọng công tác trọng tài tại Giải Bóng đá Thiếu niên - Nhi đồng Cúp Báo Nghệ An

(Baonghean.vn) -  Công tác trọng tài ở Giải Bóng đá Thiếu niên - Nhi đồng Cúp Báo Nghệ An luôn được Ban Tổ chức giải đặt lên hàng đầu, trong đó, tiêu chí công tâm, trung thực, minh bạch là điều mà tổ trọng tài luôn phải tuân thủ để lựa chọn được đội chiến thắng xứng đáng.
Trực tiếp: Họp báo, bốc thăm chia bảng Giải Bóng đá TN-NĐ Cúp Báo Nghệ An lần thứ 25

Trực tiếp: Họp báo, bốc thăm chia bảng Giải Bóng đá TN-NĐ Cúp Báo Nghệ An lần thứ 25

(Baonghean.vn) - Vào lúc 15 giờ ngày 8/6, tại Trung tâm Báo chí Báo Nghệ An diễn ra họp báo, bốc thăm chia bảng Giải Bóng đá Cúp Báo Nghệ An lần thứ 25. Tại đây các cầu thủ nhí và người hâm mộ còn được giao lưu với cựu tuyển thủ quốc gia Lê Công Vinh và các cầu thủ trẻ của CLB Sông Lam Nghệ An.
Quốc hội hoàn thành phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 5

Quốc hội hoàn thành phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 5

(Baonghean.vn) - Sáng 8/6, sau 2,5 ngày làm việc hết sức khẩn trương, sôi nổi, tập trung, trí tuệ và trách nhiệm cao, Quốc hội đã hoàn thành tốt đẹp phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 5, dưới sự chủ trì, điều hành của Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ.
Nêu gương 'Người tốt, việc tốt' - tầm nhìn nhân văn, vĩ đại của Bác Hồ trong xây dựng, phát triển con người

Nêu gương 'Người tốt, việc tốt' - tầm nhìn nhân văn, vĩ đại của Bác Hồ trong xây dựng, phát triển con người

Là một hình thức đặc biệt của phong trào thi đua yêu nước, phong trào tuyên dương gương “Người tốt, việc tốt” đã không chỉ thể hiện sự quan tâm của Chủ tịch Hồ Chí Minh đến vấn đề đạo đức cách mạng và rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ.
Cho con làm gì khi nghỉ Hè?

Cho con làm gì khi nghỉ Hè?

Tháng 6 là thời điểm học sinh các cấp bước vào kỳ nghỉ Hè sau 9 tháng miệt mài học hành ở trường lớp. Đây cũng là thời điểm nhiều phụ huynh đang lo lắng không biết gửi con ở đâu trong khi bố mẹ vẫn phải đi làm.
Những thói quen xấu của lái xe khi tham gia giao thông

Những thói quen xấu của lái xe khi tham gia giao thông

Khi tham gia giao thông, không khó để bắt gặp những tài xế có thói quen lái xe xấu, khiến những người đi đường khác cảm thấy không mấy dễ chịu. Dưới đây là một số thói quen xấu mà các tài xế hay mắc phải.
Liệu có nguy cơ thiếu điện và phương án giải quyết ra sao?

Tình trạng thiếu điện dự báo sẽ kéo dài, Điện lực Nghệ An kêu gọi sự chia sẻ của người dân, doanh nghiệp

(Baonghean.vn)- Nghệ An đang bước vào những ngày nắng cao điểm, lượng điện tiêu thụ tăng cao, tình trạng mất điện đã diễn ra tại nhiều địa phương. Chương trình Dân hỏi - Cơ quan chức năng trả lời có cuộc trao đổi với ông Phạm Văn Nga - Phó GĐ Công ty Điện lực Nghệ An để rõ hơn về vấn đề này.

Ngoại trưởng Mỹ Blinken nói về 'thất bại của Nga' và tiếp tục sẵn sàng hỗ trợ Ukraine

Ngoại trưởng Mỹ Blinken nói về 'thất bại của Nga' và tiếp tục sẵn sàng hỗ trợ Ukraine

Những lời của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Antony Blinken về "thất bại" của Vladimir Putin ở Ukraina cho thấy Nhà Trắng sẵn sàng tiếp tục hy sinh mạng sống của người dân Ukraine, Đại tá Douglas McGregor - cựu cố vấn của người đứng đầu Lầu Năm Góc cho biết trên kênh YouTube Judgement Freedom.
Chủ tịch UBND tỉnh: Tập trung phát triển ngành Công Thương theo hướng hiện đại, lan tỏa tới các ngành khác

Chủ tịch UBND tỉnh: Tập trung phát triển ngành Công Thương theo hướng hiện đại, lan tỏa tới các ngành khác

(Baonghean.vn) - Làm việc với Sở Công Thương, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung yêu cầu ngành bám sát kịch bản tăng trưởng của năm 2023 để tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo, điều hành và tổ chức triển khai thực hiện, đảm bảo đạt mức cao nhất các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra.
Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 7/6

Nghệ An: Thông tin nổi bật ngày 7/6

(Baonghean.vn) - Trao Quyết định bổ nhiệm Chánh Văn phòng Tỉnh ủy Nghệ An; UBND tỉnh Nghệ An phối hợp với Tập đoàn Điện lực Việt Nam giải quyết các khó khăn trong việc cung ứng điện; Các cầu thủ Sông Lam Nghệ An hội quân cùng Đội tuyển Việt Nam… là những thông tin nổi bật ngày 7/6.